Εκδήλωση με το μουσικό σύνολο «Ηδυφωνία» πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου 2024 στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Μουρνιών Χανίων.
Συνδιοργανωτές: Ενορία Αγίου Ελευθερίου Μουρνιών, Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων
Κεντρικό πρόσωπο της θεματολογίας είναι η Παναγία, η οποία ως κάθε μάνα στέκεται στο πλάι και στη σκιά του παιδιού της. Ο Χριστός μας λυτρώνει μέσω των Παθών του. Η Παναγία ακολουθεί βουβά δείχνοντάς μας τον δρόμο. Με τον θρήνο και τον πνιχτό αλλά σπαραχτικό πόνο της ενώνει τον άνθρωπο με το Θεό. Η θρηνολογούσα Παναγία ως σύμβολο κάθε χαροκαμένης μάνας.
Η Παναγία ως το «πανάγιο πρόσωπο» της χριστιανικής πίστης πέρασε στη συνείδηση του λαού ως το ιερό σύμβολο της μάνας. Της κάθε μάνας, που στο πρόσωπο του δικού της παιδιού, του σπλάχνου της, βλέπει το δικό της Χριστό. Τα παραπάνω μας συγκλόνισαν και μας ώθησαν να προχωρήσουμε στην απόδοση των ύμνων. Η σημασία και το ενδιαφέρον του όλου εγχειρήματος έγκειται στην συνύπαρξη αξιόλογων καλλιτεχνών, διαφορετικών μουσικών σπουδών, καταβολών, βιωμάτων και ακουσμάτων.
Ο υπέροχος και άκρως συγκινησιακός υμνογραφικός λόγος σε συνδυασμό με την υπόκωφη και πανάρχαιη δυναμική του εκκλησιαστικού μέλους με το οποίο επενδύεται, αποτέλεσαν καίριους παράγοντες ώστε να μας καθηλώσουν και να μας δίνουν συνεχώς ερεθίσματα να λαχταρούμε να αποδώσουμε με τον αρμόζοντα σεβασμό τα συγκεκριμένα μέλη. Άλλοι από εμάς με σημαντικές κλασικές και σύγχρονες σπουδές, άλλοι με πολύχρονη μαθητεία στην ψαλτική τέχνη και άλλοι με πλούσιο έργο στην παραδοσιακή μουσική.
Όλοι όμως εντοπίσαμε τον εαυτό μας να συγκινείται κατά την διάρκεια των προβών μπροστά στη μεγαλειώδη δωρικότητα του εκκλησιαστικού μέλους και την ανυπέρβλητη θεολογία της ορθόδοξης υμνολογίας. Η ορχήστρα, η οποία θα αποδίδει τους ύμνους αποτελείται από την Ζαφειρούλα Χαντή στο βιολοντσέλο, την Βιργινία Ντοκάκη στα κρουστά, τους Μάρκο Ρενιέρη και Μιχάλη Λουφαρδάκη στα βιολιά, τον Παναγιώτη Σπανουδάκη στο ούτι, τον Δημήτρη Κολλίντζα στο κανονάκι και τον Κωνσταντίνο Γράβο στην αφήγηση θρηνητικών στίχων και απαγγελία υμνολογικών αποσπασμάτων.
Οι ύμνοι παρουσιάζονται με την ακόλουθη σειρά:
1.Το Θεοτοκίον "Την ωραιότητα της παρθενίας σου" σε ήχο γ΄.
2.Ακολουθούν οι τρεις στάσεις των εγκωμίων επιτάφιου θρήνου της Μεγάλης Παρασκευής, διαδοχικά στους ήχους πλ. α΄, πλ.α΄ και γ΄. Εμβόλιμα θα ακούγονται εκλογές στίχων αυτών.
3.Έπεται ο καλοφωνικός ειρμός Την ζωοδόχον Πηγήν του Μπαλασίου ιερέως σε ήχο α΄ με συνοδεία βιολοντσέλου σε θέση ισοκρατήματος. Η σύνθεση μελοποιήθηκε το β΄ μισό του 17ου αι. Προηγείται απαγγελία εκλογής τροπαρίων από τον Ικετήριο Κανόνα εις την υπεραγίαν Θεοτόκον την Γοργοεπήκοον, ένα υμνογράφημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
4.Στη συνέχεια αποδίδεται οργανικά και φωνητικά το μεγαλυνάριο Άξιον εστίν σε ήχο πλ. α΄ του Ιακώβου Ναυπλιώτου.
5. Από το μάθημα του Πέτρου Μπερεκέτη «Θεοτόκε Παρθένε» ψάλλεται με συνοδεία βιολοντσέλου σε θέση ισοκρατήματος ο τρίτος στίχος «Μα-ρία, ο Κύριος μετά σου» σε ήχο γ΄ μετά κρατήματος. Ο Πέτρος Μπερεκέτης άκμασε το τελευταίο τέταρτο του 17ου αι. έως τις αρχές του 18ου.
6. Θα ακολουθήσει ένας μη λειτουργικός ύμνος, αλλά ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός, ο ύμνος «Αγνή Παρθένε – Δέσποινα», τον οποίο συνέθεσε ποιητικά ο άγιος Νεκτάριος Αιγίνης, μελοποιημένος από πατέρες της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας σε ήχο πλ. α΄ και ρυθμό τρίσημο.
Την μουσική απόδοση του ύμνου θα επενδύσει ποιητικά ένα δημώδες μοιρολόι της Παναγίας «Σήμερα μαύρος ουρανός», το οποίο συναντάται σε πολλά μέρη του Ελληνισμού.
7.Τέλος, το μουσικό οδοιπορικό θα ολοκληρώνεται με το κοντάκιο Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια σε ήχο πλ. δ΄.
