Την έναρξη της διαδικασίας αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες προμηθευτές, από τον προηγούμενο μήνα, αποκαλύπτουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, τον Ιούλιο διατέθηκε για αποπληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους προμηθευτές του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα το ποσό του 1,109 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό ύψος των οφειλών έφτανε στο τέλος του Ιουνίου στο ποσό των 5,91 δισ. ευρώ ή τα 7,22 δισ. ευρώ με την προσθήκη και των οφειλών από επιστροφές φόρου.
Πρόκειται για τη δέσμευση που υπάρχει στο 3ο μνημόνιο, σύμφωνα με την οποία, η κυβέρνηση υποχρεούται με τα κεφάλαια που λαμβάνει από τις δόσεις της δανειακής σύμβασης ένα μέρος να το διαθέσει για την εξόφληση χρεών προς τους ιδιώτες. Μάλιστα, ορίζεται και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής, το οποίο λήγει στο β τρίμηνο του 2017 και είναι αρκετά φιλόδοξο, δεδομένου ότι προβλέπει πως σε λιγότερο από ένα έτος (έως τον Ιούνιο του 2017) θα διατεθεί στην αγορά το ποσό των 6,7 δισ. ευρώ.
Η υλοποίηση των συγκεκριμένων προβλέψεων προϋποθέτει την ομαλή εκταμίευση των δόσεων από τον μηχανισμό στήριξης, που σημαίνει ότι η Ελλάδα πρέπει να περνάει τις εξετάσεις των αξιολογήσεων.
Αναλυτικότερα, από το ποσό που έχει καταβληθεί τον Ιούνιο με την υποδόση που αποδεσμεύτηκε με την 1η αξιολόγηση, ύψους 7,5 δισ., οι προβλεπόμενες ροές των πληρωμών ήταν οι ακόλουθες:
- 500 εκατ. μέσα στον Ιούνιο και 800 εκατ. για τον Ιούλιο. Ωστόσο, τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι τον Ιούλιο καταβλήθηκε το ποσό του 1,1 δισ. σωρευτικά
- 500 εκατ. για τον Αύγουστο
- 800 εκατ. για τον Σεπτέμβριο.
Εφόσον, ολοκληρωθεί η υπο-αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου και καταβληθεί η υπο-δόση των 2,8 δισ. ευρώ, οι επόμενες καταβολές είναι:
- 800 εκατ. τον Οκτώβριο
- 800 εκατ. τον Νοέμβριο και
- 200 εκατ. τον Δεκέμβριο.
Συνολικά, δηλαδή, έως το τέλος του έτους εφόσον οι αξιολογήσεις ολοκληρωθούν στην ώρα τους, στην αγορά θα «πέσουν» 4,4 δισ. ευρώ.
Επίσης, μέσα στο 1ο τρίμηνο του 2017, είναι προγραμματισμένες οι εκταμιεύσεις 1,3 δισ. ευρώ για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, καθώς και επιπλέον 1 δισ. ευρώ στο β τρίμηνο, οπότε και ολοκληρώνεται και αυτός ο κύκλος διακανονισμού των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Υπενθυμίζεται ότι η συσσώρευση χρεών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες αποτελεί πάγια τακτική στις τελευταίες δεκαετίες, κάθε φορά που το Δημόσιο αντιμετωπίζει ταμειακές δυσκολίες ή έπρεπε, παλαιότερα, να αποκρύψει ελλείμματα. Ωστόσο, αυτή τη φορά, το μνημόνιο επιβάλλει και συγκεκριμένες δεσμεύσεις, ώστε η κυβέρνηση να μην μπορεί να παρεκκλίνει και να χρησιμοποιήσει αλλού ποσά που προορίζονται για τα ληξιπρόθεσμα.
Πιο συγκεκριμένα, εισάγεται ρήτρα που προβλέπει ότι δεν θα γίνεται νέα καταβολή δόσης για την αποπληρωμή οφειλών, αν δεν έχει εκκαθαριστεί προηγουμένως το 80% των οφειλών για τις οποίες έχουν ήδη διατεθεί τα ποσά από τον μηχανισμό στήριξης. Αναφορικά με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της διαδικασίας αποπληρωμής, δεν υπάρχουν, υπό την έννοια ότι τα συγκεκριμένα ποσά πλέον εγγράφονται στον προϋπολογισμό του φορέα (κεντρική κυβέρνηση ή φορείς κ.λπ.) την ώρα που αυτά είναι απαιτητά. Δηλαδή, μια δαπάνη 100 εκατ., η οποία «γεννήθηκε» τον Μάιο 2015, αυτή εγγράφεται στον προϋπολογισμό ως ποσό, παρότι δεν έχει εξοφληθεί. Η διαδικαστική αυτή αλλαγή έγινε με παρέμβαση της τρόικας από το 2012, καθότι οι αναβολές των πληρωμών χρησιμοποιούνταν ενίοτε για να καλύπτονται και να μετατίθενται σε βάθος χρόνου ελλείμματα.
Η συγκεκριμένη δαπάνη καταγράφεται από την ΤτΕ, δεδομένου ότι παρακολουθεί την εξέλιξη του προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση, ενώ η ίδια δαπάνη δεν έχει επίδραση σε δημοσιονομική βάση. Από τα αναλυτικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει πως στο τέλος του Ιουνίου και πριν ξεκινήσουν οι αποπληρωμές, τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί προς ιδιώτες ήταν 5,91 δισ. ευρώ, συν 1,31 δισ. ευρώ, που είναι οι επιστροφές φόρων.
Σημειώνεται όμως ότι στο ποσό των επιστρεφόμενων φόρων δεν περιλαμβάνονται οι εκκρεμείς επιστροφές από τα τελωνεία και ειδικά για τις κατηγορίες ΕΦΚ και ΦΠΑ σε βιομηχανίες, ξενοδοχεία, αλιευτικά σκάφη και πλοία, καθώς και όποιες επιστροφές πραγματοποιούνται από τα τελωνεία και αφορούν ιδιώτες ή ελεύθερους επαγγελματίες. Δηλαδή, το τελικό ποσό είναι αισθητά υψηλότερο.
Μεγαλύτερος οφειλέτης είναι ο τομέας της Υγείας. Αναλυτικότερα στις 30 Ιουνίου ο «χάρτης» των οφειλών ήταν ο ακόλουθος:
- Τα χρέη της κεντρικής κυβέρνησης ήταν 666 εκατ., από 676 τον Μάιο
- Οι οφειλές των Νομικών Προσώπων ανήλθαν σε 574 εκατ., αυξημένες, έναντι του Μαΐου που ήταν 556 εκατ.
- Οι οφειλές των ΟΤΑ μειώθηκαν οριακά σε 340 εκατ. , από 341 εκατ., τον Μάιο
- Οι οφειλές των Ασφαλιστικών Ταμείων αυξήθηκαν σε 3.146 εκατ., από 3.067 εκατ. τον Μάιο. Τα χρέη του ΕΟΠΥΥ αυξήθηκαν σε 1.831 εκατ., από 1.800 εκατ. τον Μάιο.
Οι οφειλές των νοσοκομείων ανήλθαν σε 1.183 εκατ., από 1.146 εκατ. τον Μάιο και οι οφειλές του ΤΠΔΥ, σε 726 εκατ. από 701 εκατ. τον Μάιο.
