Εικόνα διάλυσης εμφανίζουν οι αεροπορικές συνδέσεις με τα νησιά λόγω της δραστικής περικοπής των επιδοτήσεων που ξεκίνησε από την 1 Οκτωβρίου το υπουργείο Υποδομών, ενώ οι τιμές για τα επιδοτούμενα ταξίδια έχουν σκαρφαλώσει στα ύψη κινητοποιώντας τις τοπικές κοινωνίες.
Λίγες εβδομάδες μετά την ανακοίνωση του νέου αεροπορικού χάρτη της χώρας από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), η εικόνα σε πολλά νησιά είναι απογοητευτική παρά τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς για μείωση του κόστους των άγονων δρομολογίων από 45 εκατ. ετησίως σε 9 εκατ. ευρώ. Ολόκληρες περιοχές της νησιωτικής χώρας χάνουν το προνόμιο των τακτικών πτήσεων και κινδυνεύουν να μείνουν αποκλεισμένες κατά τη χειμερινή περίοδο, με τις αεροπορικές εταιρείες να ασκούν ισχυρές πιέσεις στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για την αναμόρφωση των δρομολογίων εξαιτίας της αναστάτωσης που έχει επιφέρει στα νησιά. Την ίδια στιγμή στο παρασκήνιο φουντώνει ο πόλεμος για τα μερίδια αγοράς, καθώς ήδη αρχίζουν να εκδηλώνονται τα πρώτα δείγματα σύγκρουσης μεταξύ του υπουργείου και των εταιρειών πτητικού έργου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, την περασμένη Παρασκευή η κρητικών συμφερόντων Sky Express, η οποία εξελίσσεται σε υπολογίσιμο παίκτη της αγοράς και διεκδικεί μεγάλο μερίδιο από την πίτα των αερομεταφορών, κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο Συμβούλιο της Επικρατείας εναντίον της απόφασης του υπουργού Υποδομών κ. Χρήστου Σπίρτζη με την οποία ματαιώθηκε ο διαγωνισμός για τις γραμμές Αθήνα-Μήλος, Αθήνα-Νάξος και Αθήνα-Σητεία. Για τις τρεις αυτές άγονες γραμμές που είναι από τις πλέον εμπορικές υπήρξε σφοδρός ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών στον διαγωνισμό που έγινε το καλοκαίρι. Ωστόσο, μία πρόβλεψη της ΥΠΑ ανέτρεψε τη διαγωνιστική διαδικασία, οδηγώντας τις επίμαχες γραμμές στην αγκαλιά της Sky Express προσωρινά (έως τις 31 Μαρτίου 2017), με σκοπό να μπουν στο φιλτράρισμα του νέου διαγωνισμού που θα γίνει στις 19 Δεκεμβρίου για τις εννέα άγονες που δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον στην αρχική δημοπρασία. Η πρόβλεψη αυτή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας ήταν τα κριτήρια (ναύλος, ειδικά πακέτα στους μόνιμους κατοίκους, προσφερόμενες θέσεις, εβδομαδιαία συχνότητα, δίκτυο πωλήσεων κ.ά.) με τα οποία θα αξιολογούσε τις εταιρείες σε περίπτωση που εμφανίζονταν -όπως έγινε με τις τρεις αυτές γραμμές- ισοδύναμες προσφορές και προσφορές με μηδενικό αντιστάθμισμα. Η Sky Express υποστηρίχει ότι μολονότι πληρούσε τις προϋποθέσεις των κριτηρίων, η Υπηρεσία δήλωσε αδυναμία αξιολόγησής τους και έτσι οι τρεις γραμμές μπήκαν αυτόματα σε νέο πρόχειρο διαγωνισμό εξάμηνης ισχύος, στον οποίο συμμετείχε μόνο η ίδια.
Ανάστατες οι τοπικές κοινωνίες
Ο πόλεμος των εταιρειών προβλέπεται να κλιμακωθεί στους επόμενους μήνες, βρίσκοντας ισχυρά πατήματα στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης που φάνηκε να αναδιαρθώνει τον χάρτη των άγονων γραμμών στο πόδι. Η αεροπορική αγορά έχουν βομβαρδιστεί τις τελευταίες εβδομάδες από αιτήματα για αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων, καλύτερες ώρες και καλύτερες μέρες, με τους αερομεταφορείς να περιμένουν το πράσινο φως από την ΥΠΑ για να δράσουν.
Βουλευτές, δήμαρχοι, εμπορικοί, ξενοδοχειακοί σύλλογοι και επιμελητήρια της χώρας επιχειρούν να ανατρέψουν το καθεστώς δυσμένειας που προκαλούν οι ανακατατάξεις με τις άγονες γραμμές, καθώς τα ημερήσια δρομολόγια ανά αεροπορική εταιρεία, πλην δημοφιλών προορισμών, περιορίζονται πλέον σε πολλά νησιά σε δύο ή τρία δρομολόγια την εβδομάδα από 1ης Νοεμβρίου.
Ακόμη και σε νησιά όπου εκτελούν πτήσεις δύο αεροπορικές εταιρείες και υπάρχει ανταγωνισμός δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη από την ΥΠΑ, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να πετούν την ίδια μέρα, γεγονός που δυσχεραίνει την επιβατική εξυπηρέτηση. Παρά τα δελεαστικά εκπτωτικά προγράμματα των αερομεταφορέων, οι εξελίξεις στα δρομολόγια συνοδεύονται σε αρκετές περιπτώσεις με ανατιμήσεις των ναύλων. Το παράδειγμα της Σητείας είναι χαρακτηριστικό: το κόστος για πτήση μέσω του αεροδρομίου της Σητείας για Αθήνα είναι πολύ μεγαλύτερο από το να χρησιμοποιήσει ο επιβάτης το αυτοκίνητό του και να μετακινηθεί στην Αθήνα μέσω του αεροδρομίου Ηρακλείου.
Oι τιμές των εισιτηρίων έχουν προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από εμπορικούς και τουριστικούς φορείς, οι οποίες έχουν φτάσει μέχρι το γραφείο του υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Χρήστου Σπίρτζη, αλλά και του διοικητή της Πολιτικής Αεροπορίας Κωνσταντίνου Λιντζεράκου. Ο λόγος είναι ότι πριν από την ανάθεση του δρομολογίου σε νέο πάροχο πτητικού έργου το κόστος του εισιτηρίου για τη Σητεία μετ’ επιστροφής από την Αθήνα ήταν 125 ευρώ. Σήμερα που το δρομολόγιο το έχει αναλάβει η Sky Express έχει φτάσει τα 160 ευρώ, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες ξεπερνούσε τα 200 ευρώ μολονότι η γραμμή επιδοτείται με περίπου 83.000 ευρώ! Στην εταιρεία έχει ανατεθεί προσωρινά το δρομολόγιο (μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017) καθώς δεν υπήρξε ενδιαφερόμενος κατά τη διαγωνιστική διαδικασία που διεξήγαγε η ΥΠΑ το περασμένο καλοκαίρι για τα νέα δρομολόγια της περιόδου από 1 Οκτωβρίου 2016 έως 30 Σεπτεμβρίου του 2020.
Οι αντιδράσεις είχαν ως αποτέλεσμα το εισιτήριο, το οποίο ξεκίνησε την 1 Οκτωβρίου με 113 ευρώ από Αθήνα και 93 ευρώ από Σητεία, να υποχωρήσει στα 80 ευρώ ανά κατεύθυνση. Και πάλι όμως είναι ακριβότερο από τα τιμολόγια της προηγούμενης περιόδου. Οι φορείς του νησιού υποστηρίζουν ότι «με τους υψηλούς ναύλους το δρομολόγιο της Σητείας είναι καταδικασμένο σε μονοψήφιο αριθμό πληρότητας», απαξιώνοντας ένα ολοκαίνουριο αεροσταθμό που εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2016.
Χάνουν τουρίστες τα νησιά
Σε απόγνωση δηλώνουν και οι εκπρόσωποι τουριστικών επιχειρήσεων στη Μήλο, καθώς από δύο δρομολόγια που είχε το νησί καθημερινά τον περασμένο χειμώνα από 1ης Νοεμβρίου πέφτει στα τρία την εβδομάδα. «Δεν είναι μόνο η μείωση των πτήσεων που καθηλώνει το νησί μας, αλλά και η αδυναμία της Sky Express να μεταφέρει εμπορεύματα (φάρμακα, εφημερίδες, εξυπηρέτηση courier κ.ά.) και ο κίνδυνος η Μήλος να χάσει τουριστική κίνηση από τις προκρατήσεις που ξεκινούν από ξένα τουριστικά γραφεία από τον Δεκέμβριο», δηλώνει στο «business stories» o κ. Γιώργος Μαρτάκης, δημοτικός σύμβουλος και επιχειρηματίας στο νησί. «Με ποια εταιρεία θα κλείσουν εισιτήρια οι τουρίστες της επόμενης σεζόν;» αναρωτιέται, ενώ σημειώνει ότι ακόμη και η προσπάθεια της κρητικής εταιρείας να δώσει κάποια εισιτήρια με χαμηλό ναύλο ακυρώνεται από το γεγονός ότι είναι αδύνατον να τα βρεις. «Το αεροδρόμιο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τη Sky Express, η οποία όχι μόνο πετάει με περιορισμένα δρομολόγια, αλλά εμφανίζει και μεγάλες καθυστερήσεις που φτάνουν την 1,5 ώρα. Δεν θέλουμε αποκλειστικότητα στα δρομολόγια, αλλά τη διαμόρφωση ενός υγιούς ανταγωνισμού που θα εξυπηρετήσει αποτελεσματικά το νησί μας και δεν θα μας γυρίσει χρόνια πίσω», αναφέρει ο κ. Μαρτάκης.
Nα μειωθούν τα εισιτήρια
Η μείωση των αεροπορικών εισιτηρίων συνδέεται άρρηκτα με την ανάπτυξη του τουρισμού, άποψη που υπερασπίστηκε πριν από λίγες μέρες και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σε συνέδριο του ΣΕΤΕ, ζητώντας να πέσουν τα «ιπτάμενα» τιμολόγια για να γίνει ανταγωνιστικότερο το τουριστικό προϊόν της χώρας. Στελέχη του τουριστικού κλάδου υποστηρίζουν ότι από τα δρομολόγια για τις άγονες γραμμές απουσιάζει η εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη του τουρισμού, καθώς αυτά χαράσσονται πλέον με την λογική του... κόφτη και χωρίς καμία διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Τουριστικοί παράγοντες προσθέτουν ότι σημαντικό για την ανάπτυξη μιας νησιωτικής περιοχής είναι οι αεροπορικές εταιρείες που πραγματοποιούν μεταφορικό έργο να συνεργάζονται με αντίστοιχες εταιρείες του εξωτερικού ώστε τα δρομολόγια αυτά να συμπεριλαμβάνονται στα συστήματα κρατήσεων και οι επιβάτες που έρχονται από το εξωτερικό να μην επιβαρύνονται με έξτρα κόστος.
Δεν είναι λίγες οι στρεβλώσεις της αγοράς και τα παράπονα τουριστών που καλούνται να επιβαρυνθούν με δυσβάστακτο κόστος για να επισκεφθούν ένα κοντινό νησί μιας άγονης γραμμής. Συχνά μάλιστα το κόστος αυτό είναι ισόποσο του αεροπορικού εισιτηρίου του ταξιδιού τους από το εξωτερικό! Ετσι, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες εμποδίζεται η αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τους προορισμούς αυτούς λόγω υψηλού κόστους.
Παράγοντες του τουρισμού αναμένουν τη δρομολόγηση των υδροπλάνων ευελπιστώντας ότι μπορεί να συμπληρώσουν τα κενά στην αεροπορική αγορά, με άμεση επίδραση στη λειτουργία των τοπικών οικονομιών.
