Τέσσερα είναι τα βασικά σημεία τα οποία αναδεικνύονται με τη νέα εγκύκλιο για την ρύθμιση οφειλώνπρος τα ασφαλιστικά ταμεία ύψους έως και 50.000 ευρώ που υπέγραψε ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αναστάσιος Πετρόπουλος. Το πρώτο θέμα είναι πως αίτηση για ρύθμιση εξόφλησης ασφαλιστικών οφειλών μπορούν να υποβάλουν και οι αγρότες, καθώς και όσοι έχουν υποχρέωση καταβολής εισφορών ως αυτοαπασχολούμενοι αλλά δεν ασκούν φορολογικά επιχειρηματική δραστηριότητα (π.χ. ανταποκριτές ξένου τύπου).
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την ένταξη στη ρύθμιση και των προστίμων που ενδεχομένως βαρύνουν τον οφειλέτη, για παράδειγμα από αδήλωτη εργασία. Το τρίτο σημείο που επισημαίνει η εγκύκλιος αναφέρει ρητά πως στο «πεδίο εφαρμογής της» εντάσσονται και οι καταλογιστικές πράξεις, δηλαδή τα πρόστιμα, όπως για παράδειγμα αυτά που αφορούν την ανασφάλιστη εργασία. Έτσι, όσες από τις καταλογιστικές πράξεις αφορούν αυτοτελή πρόστιμα όπως οι πράξεις επιβολής προστίμου ΠΕΠ, ή και άλλες (ΠΕΕ, ΠΕΠΑΕ, ΠΕΑΠ) υπάγονται στην έννοια της «βασικής οφειλής» του αρ. 21 παρ. 15 του ν.4469/2017.
Επίσης, η εγκύκλιος ορίζει τη διαδικασία υποβολής της αίτησης μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και τέλος επιτρέπει τη ρύθμιση οφειλών που αμφισβητούνται δικαστικά από τον οφειλέτη. Με αυτό τον τρόπο οι οφειλέτες αποφεύγουν επιπλέον επιβαρύνσεις.
Στη ρύθμιση υπάγονται οφειλές προς ΦΚΑ που γεννήθηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016 και είναι, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, βεβαιωμένες σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) με τις προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση. Η υπαγωγή στις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές.
Εξαιρούνται από τη ρύθμιση, βάσει των διατάξεων της εν λόγω υπουργικής απόφασης, οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του ν.3869/2010, ακόμα και εάν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο. Επίσης, διευκρινίζεται ότι η δυνατότητα ένταξης του οφειλέτη δεν επηρεάζεται από τυχόν δικαστική αμφισβήτηση της οφειλής προς ΦΚΑ.
Ο ρόλος του ΚΕΑΟ
Αρμόδιο όργανο για την πρόταση ρύθμισης, την παρακολούθηση των όρων αυτής και για κάθε άλλη αναγκαία ενέργεια ή πράξη για την εφαρμογή της παρούσας υπουργικής απόφασης είναι η υπηρεσία του ΚΕΑΟ στην κατά τόπο αρμοδιότητα της οποίας υπάγονται οι οφειλές.
Για την υποβολή πρότασης ρύθμισης από το ΚΕΑΟ ή για την αποδοχή σχετικής πρότασης, τα αρμόδια όργανα λαμβάνουν υπόψη το διαθέσιμο εισόδημα και την αξία ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακινήτων, των οφειλετών και των συνοφειλετών, που υποβάλλουν από κοινού αίτηση και ευθύνονται αλληλεγγύως με αυτόν για το σύνολο ή μέρος των ρυθμιζόμενων οφειλών.
Πώς γίνεται η αξιολόγηση περιουσιακών στοιχείων
Το ΚΕΑΟ για την αξιολόγηση των περιουσιακών στοιχείων ελέγχει και λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα:
(α) Ακίνητα:
Εφόσον οι προς ρύθμιση οφειλές προς τους ΦΚΑ υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ, την πιο πρόσφατη έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή ακινήτων (παρ.2 αρ.1 ν.4469/2017) η οποία σε κάθε περίπτωση έχει συνταχθεί εντός έτους από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Τυχόν εκτίμηση αξίας ακινήτων που περιλαμβάνεται σε έκθεση εμπειρογνώμονα λαμβάνεται υπόψη μόνο όταν βασίζεται σε έκθεση εκτιμητή ακινήτων.
Σε περίπτωση που δεν απαιτείται ή δεν προσκομίζεται έκθεση εκτιμητή ακινήτων, το ΚΕΑΟ λαμβάνει υπόψη τη φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ από την τελευταία δήλωση ΕΝΦΙΑ - πράξη προσδιορισμού φόρου. Για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, στην περίπτωση που δεν προσδιορίζεται αξία ΕΝΦΙΑ και δεν προσκομίζεται έκθεση εκτιμητή ακινήτων, λαμβάνεται υπόψη η αντικειμενική αξία αυτών όπως αυτή προκύπτει από το έντυπο ΑΑ ΓΗΣ.
(β) Κινητά:
1. όταν αυτά σχετίζονται με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη ή συνοφειλέτη, όπως ενσώματα και άυλα πάγια πλην ακινήτων, αποθέματα, χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. τίτλοι, μετρητά, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες καταθέσεις, μετοχές), λαμβάνεται υπόψη η αγοραία αξία όπως προκύπτει από έκθεση οικονομολόγου μέλους του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ) ή κατόχου άδειας λογιστή φοροτεχνικού Α’ τάξης, η οποία έχει συνταχθεί εντός έτους από την υποβολή της αίτησης.
Για οφειλέτη που τηρεί διπλογραφικά βιβλία με ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του 1.500.000 ευρώ, λαμβάνεται υπόψη έκθεση ορκωτού ελεγκτή. Σε περίπτωση που δεν προσκομίζεται η προαναφερόμενη έκθεση, λαμβάνεται υπόψη η αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη. Για τη διαπίστωση και τον έλεγχο της αξίας σε αυτήν την περίπτωση το ΚΕΑΟ δύναται να ζητήσει τυχόν διαθέσιμα συνοδευτικά έγγραφα.
2. όταν αυτά δε σχετίζονται με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και αφορούν κινητά μεγάλης αξίας, δηλαδή έκαστο εξ αυτών υπερβαίνει τις 2.000 ευρώ και συνολικά εκτιμώμενα υπερβαίνουν τις 30.000 ευρώ, λαμβάνεται υπόψη η αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη, για τον έλεγχο της οποίας το ΚΕΑΟ δύναται να ζητήσει τυχόν διαθέσιμα συνοδευτικά έγγραφα και η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται αυτής που αναγράφεται σε εν ισχύι σύμβαση ασφάλισής τους.
3. όταν αυτά δεν σχετίζονται με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και αφορούν κινητά μικρής αξίας, λαμβάνεται υπόψη η αξία που αναφέρεται στην αίτηση.
Για τον προσδιορισμό της αξίας των περιουσιακών στοιχείων συνοφειλετών, που θα ληφθούν υπόψη για την αξιολόγηση της περιουσίας, αθροίζονται και οι αντίστοιχες αξίες των προσώπων αυτών έως του ποσού συνυπευθυνότητάς τους στις συνολικές προς ρύθμιση οφειλές.
Ποιους αφορά η απόφαση
Οι οφειλέτες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της νέας εγκυκλίου μπορούν να υποβάλουν μία φορά μέχρι τις 31/12/2018 ηλεκτρονικά την αίτησή τους στο ΚΕΑΟ για τη ρύθμιση των ασφαλιστικών οφειλών τους με βασική προϋπόθεση ότι οι οφειλές αυτές δεν είναι μεγαλύτερες από 50.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση έχουν:
- Φυσικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα, ή και νομικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και οι συνολικές οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών τους δεν υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ και οι οφειλές τους, δηλαδή τα χρέη προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν είναι μεγαλύτερα από το 85% του συνόλου των οφειλών τους.
- Επίσης στη νέα εγκύκλιο υπάγονται φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, με την προϋπόθεση ότι έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και το σύνολο των οφειλών τους είναι έως 50.000 ευρώ.
