Τους φακέλους υποθέσεων με εξαφανίσεις ατόμων τη δεκαετία του ΄70 και κυρίως του 1978 ξεσκονίζουν οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. μετά το μακάβριο εύρημα ομάδας γεωλόγων, σπηλαιολόγων που εξερευνούν τα αρχαία φρέατα των μεταλλίων στην Καμάριζα Λαυρίου Αττικής.
Όπως είπε o διδάκτωρ γεωλογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας με ειδίκευση τα αρχαία μεταλλεία Μάρκος Βαξεβανόπουλος κατά τη διάρκεια εξερεύνησης στο αρχαίο φρέαρ με την επωνυμία «Λούτσα 1», σε βάθος 100 μέτρων από την είσοδο του φρέατος και 53 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, βρέθηκε ανθρώπινος σκελετός και υπολείμματα ρουχισμού και παπουτσιών.
«Αμέσως ενημερώσαμε το Αστυνομικό Τμήμα Λαυρίου για τα ευρήματα μας. Λόγω του μεγάλου βάθους οι αστυνομικοί μας ζήτησαν να επιχειρήσουμε πάλι και να συλλέξουμε με μεγάλη προσοχή όλα τα ευρήματα και να τα παραδώσουμε σύμφωνα με όλα τα πρωτόκολλα ώστε να ξεκινήσουν οι έρευνες για την ταυτοποίηση του νεκρού», είπε αρχικά στο ethnos.gr ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος.
Το μυστικό στα έγκατα της γης
Οπως τόνισε ο βολιώτης γεωλόγος λόγω των εδικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτά τα βάθη, με υψηλά ποσοστά υγρασίας, τα νεκρά στοιχεία παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο καθώς η αποσύνθεση γίνεται με αργούς ρυθμούς. Τα ευρήματα με μία πρώτη ματιά οδηγούν στο βασικό συμπέρασμα πως πρόκειται για άνδρα που έχασε τη ζωή του πριν από αρκετά χρόνια.
Η αγκράφα και το νούμερο παπουτσιών
Επίσης συλλέχθηκαν κομμάτια από τον ρουχισμό, όπως και μία χαρακτηριστική αγκράφα από ζώνη παντελονιού. Σπουδαίο εύρημα είναι τα υπολείμματα παπουτσιών διότι διακρίνεται το νούμερο μεγέθους 41. «Το νούμερο μεγέθους των παπουτσιών ίσως βοηθήσει πολύ στην ταυτοποίηση του αγνοουμένου. Σίγουρα ο σκελετός ανήκει σε άνδρα. Από την πλευρά μας κάναμε ότι ήταν δυνατό για να συλλέξουμε τα οστά με μεγάλη προσοχή και τα παραδώσαμε στους αστυνομικούς. Εντοπίσαμε τον σκελετό την Παρασκευή (σ.σ. 10 Μαΐου) και την Δευτέρα (σ.σ. 13 Μαΐου) κατεβήκαμε πάλι για να συλλέξουμε όλα τα στοιχεία».
Οι έρευνες του 1978 στα φρεάτια
Φως στη μυστηριώδη υπόθεση πιθανότατα να ρίξουν τα όσα υποστηρίζουν οι ηλικιωμένοι της περιοχής στην ευρύτερη περιοχή της Καμάριζας. Όπως είπαν και στους αστυνομικούς αλλά και στην ομάδα των επιστημόνων, το 1978 η ηρεμία στο χωριό τους είχε διαταραχτεί από μία υπόθεση με άρωμα αρχαιοκαπηλίας. Οι Αρχές έκαναν πολυήμερες έρευνες. Αναζητούσαν στα αρχαία φρέατα της περιοχής και στις στοές των μεταλλείων έναν άνδρα που είχε εξαφανιστεί και είχε σχέση με υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Λέγεται πως ήταν κάτοικος Γλυφάδας...
Δεν είχε ψαχτεί το φρέαρ «Λούτσα 1»
Οι φερόμενοι ως δράστες που είχαν συλληφθεί και ανακρίνονταν τότε είχαν υποδείξει ορισμένα φρέατα για να γίνουν έρευνες αλλά σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες των κατοίκων της Καμάριζας, δεν είχε ψαχτεί τότε το «Λούτσα 1» που θεωρείται από τα δυσκολότερα και τα πιο βαθιά φρέατα της περιοχής. Ο αγνοούμενος της συγκεκριμένης υπόθεσης δεν είχε βρεθεί και δεν απαντήθηκαν πολλά ερωτήματα μεταξύ αυτών εάν ρίχτηκε στο φρέαρ ζωντανός ή νεκρός. Είχαν γίνει έρευνες σε άλλα φρέατα. Η προσέγγιση για έρευνες στο «Λούτσα 1» ήταν σχεδόν αδύνατη χωρίς ειδικό εξοπλισμό και έμπειρο επιστημονικό προσωπικό.
Φάνηκε ο μηρός μέσα από τις πέτρες
Μάλιστα όπως τονίζει ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος πάνω από τον σκελετό υπήρχε ένας μεγάλος σορός από πέτρες που προφανώς πέταξαν οι δράστες για να σκεπάσουν το θύμα, αλλά και και αυτό παραμένει απλή και ατεκμηρίωτη ικασία. «Είναι ενδιαφέρον να σας πω πως βρήκαμε τον σκελετό. Κατ΄αρχήν η προσέγγιση μας στον πάτο του φρέατος δεν έγινε με κατακόρυφο τρόπο. Μπήκαμε από άλλη είσοδο και μέσω οριζόντιου τούνελ φτάσαμε στον πάτο του «Λούτσα 1». Αρχικά μας κίνησε το ενδιαφέρον ο κώνος των λίθων που υπήρχε εκεί. Μέσα από τους λίθους διακρίναμε το μηρό από το πόδι του θύματος...».
Θα καταγράψουν 320 φρέατα
Το μακάβριο εύρημα ίσως φωτίσει μία σκοτεινή υπόθεση που έμενε στο αρχείο για 46 χρόνια και πλέον μέσα από τα εργαστήρια και τα αρχεία της Ελληνικής Αστυνομίας να δοθούν απαντήσεις.
Το σίγουρο είναι πως η μακάβρια ανακάλυψη θα φωτίσει τη μεγάλη προσπάθεια μιας επιστημονικής ομάδας έμπειρων επιστημόνων όπως ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαιολογίας Γιάννης Λώλος, ο Επίκουρος Καθηγητής Αρχαιολογίας Ανδρέας Καπετάνιος. Πρόκειται για το ερευνητικό πρόγραμμα «Lavrion Metals Database Project» με ακρωνύμιο «LaMDa Project» που ξεκίνησε στις 4 Μαρτίου 2024 και έχει σκοπό να εξερευνήσει και να καταγράψει όλα τα φρέτα και τα μεταλλία την ευρύτερη περιοχή της Λαυρεωτικής.
Έχουν πλημμυρίσει
Από αυτά περίπου τα 100 έχουν εξερευνηθεί κατά το παρελθόν. Τα υπόλοιπα 220 αποτελούν ένα δαιδαλώδες δίκτυο στοών. Πολλές στοές έχουν καταρρεύσει ή έχουν πλημμυρίσει με νερό και πάντα αποτελούν πόλο έλξης για γεωλόγους, μεταλλωρύχους, αρχαιολόγους, σπηλαιολόγους αλλά και λάτρεις του μυστηρίου και της περιπέτειας.
Και μοτοσυκλέτα...
«Τα φρέατα και οι στοές κρατούν τα μυστικά τους και χρειάζεται καλή προετοιμασία, εμπειρία, γνώση και σωστός εξοπλισμός από τα μέλη των ομάδων που επιχειρούν. Μας λύπησε το γεγονός της εύρεσης τους ανθρώπινου σκελετού που κρύβει σίγουρα μία μεγάλη τραγωδία. Επίσης μας προβληματίζουν τα ευρήματα και σε άλλα φρεάτια όπως το «Καπάνταϊ» όπου βρήκαμε μέσα διάφορα πεταμένα αντικείμενα, ακόμα και μοτοσυκλέτα. Μένουμε προσηλωμένοι στο στόχο μας να καταγράψουμε όλα τα φρέατα. Ευχαριστώ τους συνεργάτες μου και τους υποστηρικτές του προγράμματος. Ελπίζω πως το τελικό αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει όλους και θα προσφέρει πολύτιμη και τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση όχι μόνο για τα μεταλλεία Λαυρίου αλλά γενικότερα για τη δραστηριότητα που υπήρχε για χιλιάδες χρόνια στην ευρύτερη περιοχή της Λαυρεωτικής», τόνισε ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος.
Το ασήμι που έχτισε τον Παρθενώνα
Η ομάδα που ηγείται ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος θα ρίξει φως στο αρχαίο δίκτυο των αρχαίων φρεάτων όπου πριν από 5.000 χρόνια γίνονταν εξόρυξη του περίφημου αργύρου της Αττικής γης που βρέθηκε σε κάθε γωνιά του τότε γνωστού κόσμου. Η μεταλλευτική δραστηριότητα σε αυτά χρονολογείται από το 3.000 π.Χ., (ίχνη εξορύξεως χαλκού στην περιοχή Θορικού) αλλά η συστηματική εκμετάλλευσή τους αρχίζει με τη γέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας το 508 π.Χ. από τον Πεισίστρατο. Τα μεταλλεία του Λαυρίου υπήρξαν η κύρια πηγή πλούτου της Αθήνας κατά την κλασική εποχή (5ος και 4ος π.Χ. αιώνας) οπότε χτίστηκε και ο Παρθενώνας.
Η ακμή και το κλείσιμο
Τα μεταλλεία παρέμειναν σε αδράνεια μέχρι το 19ο αιώνα μ.Χ. Το 1860 ο Ανδρέας Κορδέλλας (1836 - 1909), μεταλλειολόγος από τη Σμύρνη εκτίμησε την αξία της περιοχής. Σε συνεργασία με τον Ιταλό επιχειρηματία Τζιανμπατίστα Σερπιέρι (1832-1897) και τη συμμετοχή του γαλλικού τραπεζικού οίκου "I. Roux-Fressynet" ίδρυσαν εταιρεία η οποία το 1873 μετονομάστηκε "Ελληνική Εταιρεία των Μεταλλουργείων Λαυρίου" που έφτασε να απασχολεί μέχρι και 1.200 μεταλλωρύχους. Το 1989 τα μεταλλεία Λαυρίου έκλεισαν οριστικά και πέρασαν στην ιστορία.
