του Κώστα Μπογδανίδη
Μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις που βίωσε ποτέ η Εκκλησία μας ήταν το περιβόητο σκάνδαλο των «Σιμωνιακών».Το 1875 προκάλεσε πολιτικό και θρησκευτικό «σεισμό». Τρεις επίσκοποι πιάστηκαν να δωροδοκούν με τεράστια για την εποχή ποσά δύο υπουργούς για να μεσολαβήσουν στην Ιερά Σύνοδο και να εξασφαλίσουν τις αρχιεπισκοπικές έδρες των! Και σε εκείνο το σκάνδαλο υπήρχαν οι…Γιοσάκηδες (που μεσολαβούσαν…), αλλά και επίορκοι δικαστές!
Τα «Σιμωνιακά» αποκαλύφθηκαν τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο 1875 όταν άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες και πληροφορίες για ορισμένους μητροπολίτες που πλήρωσαν πολιτικά πρόσωπα ώστε να τους βοηθήσουν να εξασφαλίσουν χηρεύουσες θέσεις. Η κυβέρνηση Βούλγαρη ωστόσο έκανε τα πάντα για να σκεπαστεί η υπόθεση και να μην προχωρήσει καμία ανακριτική διαδικασία. Και αυτό δεν έγινε τυχαία. Ένας εκ των υπόπτων για τη δωροδοκία εφέρετο ο υπουργός επί της Δικαιοσύνης Β.Νικολόπουλος ο οποίος ήταν γαμπρός του πρωθυπουργού! Ο άλλος εμπλεκόμενος ήταν ο υπουργός επί εκκλησιαστικών θεμάτων και δημόσιας διοίκησης Ι.Βαλασόπουλος.
Ακολούθησε ένα διάστημα ορισμένων εβδομάδων που η υπόθεση έδειχνε να ‘κουκουλώνεται». Ώσπου στις 27 Απριλίου 1875 ο Βούλγαρης παραχωρεί τη θέση του στο νέο πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη. Ο οποίος και αμέσως διατάσσει να γίνει ανάκριση η οποία διαρκεί πολλούς μήνες και βγάζει απίστευτα πράγματα στη φόρα. Σύμφωνα με το ανακριτικό πόρισμα οι επίσκοποι Μεσσήνης Αργυριάδης, Πατρών Αβερκίου και Κεφαληνίας Κομποθέκρας έδωσαν χρήματα στους υπουργούς Εκκλησιαστικών και δικαιοσύνης για να μεσολαβήσουν ώστε να εξασφαλίσουν τις έδρες που χήρευαν. Μάλιστα προέκυψε ότι και άλλοι είχαν δώσει χρήματα, αλλά οι συγκεκριμένοι επίσκοποι κατάφεραν να πλειοδοτήσουν!
Για παράδειγμα ο επίσκοπος Κεφαληνίας έδωσε 42000 δραχμές(εκπληκτικό ποσό για την εποχή),ενώ ένας άλλος ενδιαφερόμενος, ο διευθυντής της Ιερατικής Σχολής Χαλκίδος, Βαρθολομαίος Γεωργιάδης είχε δώσει μόλις 9 χιλιάρικα! Ο επίσκοπος Κομποθέκρας είχε δώσει 10 χιλιάρικα στον υπουργό και επιπλέον 8 χιλιάδες για να υπογράψει το προεδρικό Διάταγμα. Ήταν δε τόση η απληστία των δύο πολιτικών που όταν ένας μητροπολίτης δεν είχε χρήματα του έπαιρναν και αντικείμενα! Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός μητροπολίτη που κατέθεσε ότι έδωσε στον υπουργό ένα ζευγάρι ενώτια και μια χρυσή καρφίτσα!
Από την ανάκριση προέκυψαν και άλλα ονόματα: του ειρηνοδίκη Π.Οικονομόπουλου και των ιδιωτών Ν.Πετρή και Δ.Χαριτάκη που ήταν οι μεσολαβητές για να εισπράττονται τα χρήματα αφού κανονίζονται οι δουλειές.
Η δίκη…
Μετά τις εκλογές και την επικράτηση Κουμουνδούρου η Βουλή στις 22 Δεκεμβρίου 1875 αφού προχώρησε σε ερμηνεία των διατάξεων του Συντάγματος παρέπεμψε τους υπουργούς στο ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Μαζί τους και τους μητροπολίτες, αλλά και τους ιδιώτες, όπως και τον ειρηνοδίκη. Πρόεδρος του Δικαστηρίου ήταν ο Δ.Βάλβης ως πρόεδρος του Αρείου Πάγου (γιος του πρωθυπουργού Ζηνόβιου Βάλβη και ο ίδιος για μικρό διάστημα πρωθυπουργός αργότερα) ενώ κατήγοροι βουλευτές ορίστηκαν οι Κωνσταντίνος Λοβάρδος και Τιμολέων Φιλήμων.
Η δίκη άρχισε στις 26 Ιανουαρίου του 1876 και διήρκεσε ως τις 31 Μαρτίου. Η ακροαματική διαδικασία ήταν τόσο ενδιαφέρουσα που κάθε μέρα η αίθουσα(της παλιάς Βουλής) ήταν γεμάτη από κόσμο. Άλλωστε είχαν να ακούσουν και να δουν πολλά. Μέχρι και ξύλο μεταξύ τους έπαιξαν οι κατηγορούμενοι, ο ένας για να γλιτώσει τα έριχνε στον άλλο.
Οι αποφάσεις ήταν καταδικαστικές για όλους. Ο Βαλασόπουλος ως έχω την ευθύνη υπουργός καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλακή και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Ο Νικολόπουλος σε δέκα μήνες. Οι μητροπολίτες υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στο ελληνικό δημόσιο το διπλάσιο του ποσού που είχαν δώσει στους υπουργούς, ήτοι 92.000 δραχμές! Και επειδή δεν είχαν να τα πληρώσουν φυλακίστηκαν!
Η καταδίκη αυτή συγκλόνισε τον πολιτικό κόσμο. Συντάραξε την Εκκλησία. Ήταν η πολιτική ταφόπλακα και για τον Βούλγαρη που έτσι κι αλλιώς είχε την χειρότερη φήμη. Αλλά η φυλάκιση του γαμπρού του ξεπερνούσε τα όρια.
Ο νόμος…
Τα «σιμωνιακά» ήταν η αφορμή για να θεσπιστεί αργότερα ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, το 1877. Για να είμαστε δίκαιοι και ιστορικά ακριβείς το σκάνδαλο αυτό εντάσσεται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αστάθειας καθώς η νέα όξυνση του Aνατολικού Zητήματος θα επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις και στο εσωτερικό της χώρας. «H σύσταση εθνικών εταιρειών ως απάντηση στην εμφάνιση του κινήματος του πανσλαβισμού, η έκταση της στρατιωτικής προετοιμασίας, οι νέες επαναστάσεις σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Mακεδονία και Kρήτη και οι χρονοβόρες διαπραγματεύσεις σχετικά με τους όρους (π.χ. σύνορα) προσάρτησης της Θεσσαλίας στο ελληνικό βασίλειο θα αποτελέσουν συχνά αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης και διαμάχης σε αυτά τα πρώτα χρόνια κυβερνήσεων κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας». Ο Τρικούπης αναλαμβάνει να οδηγήσει την χώρα σε εκλογές και επί της ουσίας μένει για λίγο καιρό πρωθυπουργός
Tην περίοδο αυτή πρωταγωνιστής στην πολιτική ζωή της χώρας είναι αναμφισβήτητα ο Aλ. Kουμουνδούρος, νικητής των εκλογών του 1875. Έως τις εκλογές του 1881 που σήμαναν και το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας, αναδείχθηκε έξι φορές πρωθυπουργός κυβερνώντας συνολικά για περισσότερο από τέσσερα χρόνια. Tην ίδια περίοδο ως βασικός του αντίπαλος αναδεικνύεται ο X. Tρικούπης, ένας δυναμικός πολιτικός που προς το τέλος της δεκαετίας του 1870 συσπειρώνει σταδιακά γύρω από το κόμμα του, το λεγόμενο Nεωτερικό, τις διάσπαρτες αντιπολιτευόμενες τον Aλ. Kουμουνδούρο πολιτικές δυνάμεις. O Χ. Τρικούπης φαίνεται ότι πέρα από την εκτίμηση του Γεωργίου διέθετε και την υποστήριξη των ανερχόμενων κοινωνικών δυνάμεων που δραστηριοποιούνταν στο πεδίο της οικονομίας και πριμοδοτούσαν την αναδιάρθρωση του πολιτικού πεδίου.
ΥΓ: Η λέξη «σιμωνία» προέρχεται από τον Σίμωνα τον Μάγο. Ο οποίος πρόσφερε στον απόστολο Πέτρο χρήματα για να πάρει την εξουσία του Θεού, να μεταδίδει την θεία χάρη να λαβαίνουν Πνεύμα Άγιο, σε όσους επιθέτει τα χέρια του. Ο απόστολος Πέτρος του απάντησε πολύ αυστηρά: «Το αργύριόν σου ας είναι μετά σου εις απώλειαν, διότι ενόμισας, ότι η δωρεά του Θεού αποκτάται δια χρημάτων» (Πράξεις η΄ 20).
Έχοντας όμως συνηθίσει ο Σίμων από την προηγούμενη ζωή του έξω από την Εκκλησία, όπου «όλα με χρήματα αγοράζονται», τόλμησε να χρησιμοποιήσει την ίδια μέθοδο και «προσέφερεν εις [τους αποστόλους] χρήματα, λέγων, Δότε και εις εμέ την εξουσίαν ταύτην, ώστε εις όντινα επιθέσω τας χείρας, να λαμβάνη Πνεύμα Άγιον». Ίσως μάλιστα να σκέφτηκε πως και ο ίδιος στη συνέχεια θα μπορούσε να αξιοποιήσει επικερδώς αυτή την ικανότητα που θα αγόραζε…
Από τότε έμεινε στη γλώσσα μας ο όρος «Σιμωνία», που αναφέρεται στην προσπάθεια κάποιου είτε να αγοράσει είτε να πουλήσει διδασκαλίες, αντικείμενα ή θέσεις που σχετίζονται με τη χριστιανική πίστη.
ΠΗΓΕΣ:
-Αθ.Μπατζής, «Σιμωνιακά»
-Δρανδάκης
-ΙΜΕ
-Δ.Καμπουράκη, Μια σταγόνα ιστορία
-Εκκλησία της Ελλάδος
-εκλογές στην Ελλάδα
-ΠΑΤΡΙΣ
Cretalive.gr
