Συμπληρώθηκαν 42 χρόνια αυτές τις μέρες από τη δίκη των πρωταιτίων της χούντας. Μια δίκη που έστειλε στη φυλακή 18 από αυτούς και ουσιαστικά έκλεισε το κεφάλαιο ‘επταετία’ με τον πιο συνοπτικό τρόπο!
Η δίκη των πρωταιτίων της δικτατορίας με τις κατηγορίες της στάσης και της εσχάτης προδοσίας άρχισε στις 28 Ιουλίου 1975 ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών υπό την προεδρία του Ιωάννη Ντεγιάννη. Η απόφαση εκδόθηκε στις 23 Αυγούστου και προέβλεπε για τους Γ. Παπαδόπουλου, Ν. Μακαρέζο, Στ. Παττακό θάνατο και καθαίρεση για την κατηγορία της στάσης και ισόβια κάθειρξη για την εσχάτη προδοσία. Με μικρότερες ποινές καταδικάστηκαν οι: Γρ.Σπαντιδάκης, Γ.Ζωιτάκης, Δ.Ιωαννίδης, Ι.Λαδάς, Α.Λέκκας, Μ.Ρουφογάλης, Κ.Παπαδόπουλος και Κ.Μπαλόπουλος- από 20 χρόνια κάθειρξη έως 5 χρόνια φυλάκιση.
Σαν σήμερα, στις 25 Αυγούστου, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα τη μετατροπή των θανατικών ποινών σε ισόβια δεσμά. Τέσσερις μέρες αργότερα ο Κ. Καραμανλής διαβεβαιώνει σε ομιλία του ότι: «Όταν ομιλούμε για ισόβια δεσμά, εννοούμε ισόβια δεσμά». Και αυτό ίσχυσε για ορισμένους εξ’αυτών.
Οι πολιτικοί τότε κατηγορήθηκαν για συμβιβασμούς με τους Δικτάτορες. Ακόμα και η κίνηση της νομικής διαδικασίας εις βάρος των πρωταιτίων οφείλεται σε πρωτοβουλία πολιτών(Λυκουρέζος κ.α.) ενώ η πολιτική ηγεσία της μεταπολίτευσης πάσχιζε να διατηρήσει τις εύθραυστες ισορροπίες μέσα στον χουντοκρατούμενο μηχανισμό του κράτους και του στρατεύματος. Η τιμωρία των πρωταιτίων συμβόλιζε για την μεταπολιτευτική πολιτική τάξη τη διακοπή και τη συνέχεια του πολιτεύματος.
Το ιστορικό
Την 26ην Ιουλίου 1974 δημοσιεύεται το υπ’ αριθμόν 519 Προεδρικό Διάταγμα Γενικής Αμνηστείας, που όριζε: «Αμνηστεύονται τα καθ’ οιονδήποτε τρόπον τελεσθέντα μέχρι της δημοσιεύσεως του παρόντος εγκλήματα, τα προβλεπόμενα και τιμωρούμενα υπό των διατάξεων του Ποινικού Κώδικος, του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικος κ.λπ. και αυτόθι αναφερομένων νόμων, ως επίσης και τα προς αυτά συναπτόμενα ή συναφή, εφ’ όσον ταύτα έχουν σχέσιν προς την κατάστασιν την δημιουργηθείσαν από της 21/4/1967. Ομοίως αμνηστεύονται τα αυτά ως άνω εγκλήματα, τελεσθέντα προ της 21/4/1967 και τα προς αυτά συναπτόμενα ή συναφή, εφ’ όσον οπωσδήποτε απέβλεπον προς την ανατροπήν της καθεστηκυίας τάξεως»
Την 9η Σεπτεμβρίου 1974 όμως ο δικηγόρος Αλέξανδρος Λυκουρέζος καταθέτει μήνυση κατά 15 πρωταιτίων της χούντας, δίδοντας έτσι την αφορμή για την έναρξη των διώξεων κατά των Αξιωματικών και ιδιαιτέρως του Γεωργίου Παπαδοπούλου.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1974, ο Υποστράτηγος Χωροφυλακής Νικόλαος Πορικός, ως απεσταλμένος του Υπουργού Δημοσίας Τάξεως Σόλωνα Γκίκα, επισκέπτεται τον Παπαδόπουλο και του ανακοινώνει ότι προσέρχεται κατ’ εντολήν της Κυβερνήσεως, να του συστήσει να μην αναμειχθεί στις εκλογές.
Ακολουθεί η σύλληψή του μετά των πρωταιτίων Στυλιανού Παττακού, Νικολάου Μακαρέζου, Ιωάννη Λαδά και Μιχαήλ Ρουφογάλη.
Την 3η Οκτωβρίου 1974 εκδίδεται Συντακτική Πράξη, με την οποία εξαιρούνται της αμνηστίας οι εκ των πρωταιτίων της χούντας .
Είκοσι μέρες μετά ο Γεώργιος Παπαδόπουλος εκτοπίζεται μετά των πρωταιτίων της χούντας Στυλιανού Παττακού, Νικολάου Μακαρέζου, Ιωάννου Λαδά και Μιχαήλ Ρουφογάλη στην Κέα.
Την 5η Νοεμβρίου 1974 ασκείται δίωξη από τον προϊσταμενο της Εισαγγελίας Εφετών Μενελαο Κουτσάκο , εναντίον των πρωταιτίων και των συνεργατών των, με βάση των κατατεθέντων μηνύσεων των δικηγόρων Αλ. Λυκουρέζου, Δημ. Χαρισιάδη Στις 29 Δεκεμβρίου 1974 ο ανακριτής Γ. Βολτής απαγγέλει τις κατηγορίας της στάσεως, εσχάτης προδοσίας και προπαρασκευαστικών ενεργειών εσχάτης προδοσίας, κατά του Παπαδόπουλους και των τεσσάρων εκτοπισμένων στην Κέα .
Στις 18 Ιανουαρίου 1975, με ψήφισμα της Βουλής, καθορίζεται η μορφή του κινήματος της 21ης Απριλίου 1967 ως "πραξικόπημα" -οι χουντικοί εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να θεωρούν αυθαίρετο το ψήφισμα λέγοντας πως από την στιγμή που επικράτησαν η «επανάσταση δημιουργεί δίκαιο».
Δύο μέρες μετά συλλαμβάνεται επισήμως ο Παπαδόπουλος, και οι τέσσερις εκτοπισμένοι, επί εσχάτη προδοσία, και μεταφέρονται σε τορπιλλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού . Την επομένη μετάγονται στον Κορυδαλλό (μεσολάβησε στις 24 Φεβρουαρίου 1975, η απόπειρα πραξικοπήματος ( "της πυτζάμας").
Στις 22 Μαϊου 1975 δημοσιεύεται το υπ’ αριθμ. 414/75 βούλευμα του πενταμελούς Συμβουλίου Εφετών, με το οποίο παραπέμπεται σε δίκη ο Παπαδόπουλος και οι συνεργάτες του με τις κατηγορίες της "εσχάτης προδοσίας" και της "στάσεως".
Στις 2 Ιουλίου 1975 η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου απορρίπτει, διά της υπ' αριθμόν 683 Αποφάσεώς της, την ασκηθείσα κατά του ως άνω 414/1975 βουλεύματος αναίρεση, την υπό του Γεωργίου Παπαδοπούλου και ετέρων 13 κατηγορουμένων .
Πλην του Παπαδόπουλου, αναίρεσιν κατά του βουλεύματος, άσκησαν και οι: Στυλιανός Παττακός, Νικόλαος Μακαρέζος, Γεώργιος Ζωιτάκης, Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, Ιωάννης Λαδάς, Κωνσταντίνος Καρύδας, Αντώνιος Λέκκας, Νικόλαος Ντερτιλής, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Μιχαήλ Ρουφογάλης, Δημήτριος Ιωαννίδης, Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος και Ευάγγελος Τσάκας.
Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφαίνεται, διά της υπ' αριθμόν 684 Αποφάσεώς της, ότι το δήθεν "αδίκημα της εσχάτης προδοσίας" της 21ης Απριλίου 1967, ήταν "στιγμιαίον". Ως εκ τούτου απαλάσσονται όσοι συνεργάστηκαν με την Χούντα!
Την Δευτέρα 28η Ιουλίου 1975 ξεκινά ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών η "δίκη" των πρωταιτίων της χούντας, κατά την οποία ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και οι συγκατηγορούμενοί του αρνούνται υπεράσπιση, αρνούμενοι και να απολογηθούν.
Πρόεδρος του Εφετείου έχει ορισθεί ο Ιωάννης Ντεγιάννης Εισαγγελείς οι Σπυρίδων Κανίνιας και Κωνσταντίνος Σταμάτης, Μέλη του δικαστηρίου οι Ιωάννης Γρίβας, Παναγιώτης Κωνσταντόπουλος, Παναγιώτης Λογοθέτης και Γεώργιος Πλαγιαννάκος, αναπληρωματικά δε οι Ηλίας Γιαννόπουλος και Δημήτριος Τζούμας.
Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, δήλωσε στο δικαστήριο ότι αναλαμβάνει πλήρως τις ευθύνες της 21ης Απριλίου 1967, μη αποδεχόμενος όμως τις κατηγορίες . ακολούθησε η καταδίκη των 18. Κάποιοι έμειναν μέσα μέχρι τέλους. Ορισμένοι βγήκαν με…ανήκεστο.
Η Ελλάδα ξαναβρήκε τους ρυθμούς της. Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία στα επόμενα χρόνια λειτουργεί με μοναδική ποιότητα για την έως τότε ελληνική εμπειρία. Μετά την ολοκλήρωση της "αποχουντοποίησης" (δίκη των πρωταιτίων, αρχιβασανιστών κτλ.), ο K. Kαραμανλής προχώρησε σε δύο εντυπωσιακές πολιτικές κινήσεις. Έχοντας αποσύρει τη χώρα από το στρατιωτικό σκέλος του Ν.Α.T.Ο. (1974) μετά την κυπριακή εισβολή κατέστησε την ισότιμη ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ο.K. σπονδυλική στήλη της εξωτερικής πολιτικής του. Παράλληλα, στο οικονομικό πεδίο, επέκτεινε τις οικονομικές λειτουργίες του δημόσιου τομέα ("εθνικοποιήσεις" συγκοινωνιών, διυλιστηρίων κ.ά.) και εγκαινίασε μία περίοδο σφιχτής οικονομικής πολιτικής.
ΠΗΓΕΣ:
*ΤΑ ΝΕΑ
*Ελευθεροτυπία
*Τα πρακτικά της δίκης των χουντικών
*Η δίκη, δικαστή Ντεγιάννη
*Μαγκάκης Γ.-Αλ., Η δίκη των χουντικών, Ιστορικά (Ελευθεροτυπία),
*Στυλιανού Παττακού "Οδυσσεύς Αγγελής. Ο στρατηγός των στρατηγών"
*Γιώργου Γιαννόπουλου - Richard Clogg (επιμ.) "Η Ελλάδα κάτω από στρατιωτικό ζυγό"
*Γιώργη Θ. Κρεμμυδά "Οι άνθρωποι της χούντας μετά τη Δικτατορία"
