Eurogroup –ESM και ο Αύγουστος του 2018

Πέτρος Ι. Μηλιαράκης
Πέτρος Ι. Μηλιαράκης

Η «Ευρωομάδα» που καθιερώθηκε να ακούγεται ως «Eurogroup», όσο παράξενο και εάν είναι για τον μη ειδικό, δεν είναι Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*


            Η εβδομάδα που μας πέρασα είχε σημαντικά γεγονότα να αναδείξει στο επίπεδο των ευρωπαϊκών πολιτικών και όχι μόνο. Ειδικότερα όμως η παρούσα στήλη επιλέγει να εστιάσει στις εξελίξεις που έχουν λάβει χώρα στο Eurogroup καθώς και στις εξελίξεις που επιδιώκεται να λάβουν χώρα στον ESM.  Με τούτη την προϋπόθεση υπ’ όψιν τα εξής:
         
  Η «Ευρωομάδα» που καθιερώθηκε να ακούγεται ως «Eurogroup», όσο παράξενο και εάν είναι για τον μη ειδικό, δεν είναι Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
          
Το «ποιά» είναι τα Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζονται ακριβώς από το άρθρο 13 ΣΕΕ. Το Eurogroup αναφέρεται στο άρθρο 137 ΣΛΕΕ και στο Πρωτόκολλο 14. Ωστόσο παρά που «θεσμοθετείται» η «Ευρωομάδα», εντούτοις αυτή η «ομάδα» των Υπουργών Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν υιοθετήσει ως ενιαίο νόμισμα το ευρώ, δεν εντάσσεται στα Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ευθέως διακρίνεται και από το Συμβούλιο Οικονομικών Υποθέσεων (ECOFIN) στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπ’ όψιν δε ότι στις «συναντήσεις» του Eurogroup συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission), ενώ καλείται να λαμβάνει μέρος και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ-ECB).           

  Στην ελληνική κοινή γνώμη είναι πασίγνωστος ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ο συγκεκριμένος ευρωπαίος αξιωματούχος έχει πλέον πάψει να είναι Πρόεδρος του Eurogroup. Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα ουδέποτε λησμονεί ότι από καθέδρας, από τις αρχές του 2015 ήταν εκείνος ο οποίος ευθέως απείλησε να «κλείσει τις ελληνικές τράπεζες», υπερβαίνοντας τα όρια και το μέτρο που μπορεί να ασκεί ένας Πρόεδρος άτυπου Οργάνου.  Ως προς τον απελθόντα όμως Πρόεδρο του Eurogroup θα αναφερθούμε στη συνέχεια, γιατί προέχει να γίνει αναφορά στον αντικαταστάτη του.             Για την εκλογή του αντικαταστάτη του Γερούν Ντάισελμπλουμ υπήρξε έντονο παρασκήνιο  και έλαβαν χώρα πολλές «ζυμώσεις» για το «ποιός» θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος του άτυπου αυτού Οργάνου, που ωστόσο μέσω αυτού λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις. Αυτό αφορά πράγματι θεσμική διοικητική και πολιτική αντίφαση.
         

  Μετά από διαδικασία επίπονη, για τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, που κυρίως τα πάντα είναι προσυμφωνημένα και στη συνέχεια με ομοφωνία εκδηλώνεται η προτίμηση σε «ποιό πρόσωπο» θα ανατεθούν συγκεκριμένες αρμοδιότητες, στην προκείμενη περίπτωση δεν τηρήθηκε το «συγκεκριμένο έθιμο» και υπήρξε αντιδικία για τη θέση του επικεφαλής των συνεδριάσεων των Υπουργών Οικονομικών των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Έτσι μετά από τρεις (3) γύρους «ψηφοφορίας» επελέγη ως Πρόεδρος του Eurogroup για τα επόμενα δυόμιση χρόνια ο Πορτογάλος Υπουργός των Οικονομικών Μάριο Σεντένο.
      

     Για το Μάριο Σεντένο (τον στήριξε και η Ελλάδα), έχει δημιουργεί μια πολύ καλή εικόνα, την οποία όμως συνοδεύουν και μη συνήθη χαρακτηρισμοί όπως ότι είναι  «σταρ της ροκ» και αυτό λόγω της μεγάλης προβολής που έχει από τα ΜΜΕ, ενώ ο πολλές φορές απρόβλεπτος σε χαρακτηρισμούς Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τον έχει ήδη αποκαλέσει ως τον «Ρονάλντο» του Eurogroup, μιας και ο ποδοσφαιριστής Ρονάλντο είναι Πορτογάλος και επίσης «σταρ στα ΜΜΕ».
          

  Ανεξαρτήτως όμως των χαρακτηρισμών που αφορούν στο πρόσωπο του νέου Προέδρου του Eurogroup, ο Μάριος Σεντένο είναι εγκρατής οικονομολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου και θεωρείται-δηλώνει «σοσιαλιστής». Έχει δε, ηγηθεί μιας πολιτικής που έχει αποφέρει καρπούς στη χώρα του, καθόσον η Πορτογαλία θεωρείται ότι ανακάμπτει οικονομικά και ότι το αξιόχρεο της χώρας έχει κατά το μάλλον και μάλλον αποκατασταθεί, ενώ το πιο αξιοσημείωτο των επιτευγμάτων του Μάριο Σεντένο, αφορά στις επιδώσεις του γύρω από το δημοσιονομικό έλλειμμα της Πορτογαλίας, το οποίο θεωρείται ότι είναι το χαμηλότερο των τελευταίων σαράντα ετών!
            Σε κάθε περίπτωση, μιας και η Ελλάδα στήριξε τη συγκεκριμένη επιλογή οι πολιτικές που θα ακολουθηθούν από το νέο Πρόεδρο του Eurogroup θα τελούν υπό παρακολούθηση, ειδικότερα όσον αφορά στη χώρα μας. Πάντως η έλλειψη ομοφωνίας στο πρόσωπό του είναι βέβαιον ότι θα προκαλέσει καταρχήν και καταρχάς δυσχέρειες στο έργο του...


·      περί του ESM

            Ας επανέλθουμε όμως στον απελθόντα Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ο τέως επικεφαλής του Eurogroup ατύχησε δραματικά στις πρόσφατες εκλογές της Ολλανδίας καθόσον το Εργατικό Κόμμα κυριολεκτικώς κατέρρευσε. Το τίμημα συνεπώς για τον Γερούν Ντάισελμπλουμ είναι πάρα πολύ σκληρό και μιας και είναι από τους πιο συνεπείς πολιτικούς στα μέτρα λιτότητας και στα ιδεολογήματα του νεοφιλελευθερισμού, θα άξιζε να επληροφορείτο η κοινή γνώμη «ποιά» μπορεί να είναι η αυτοκριτική του για το συγκεκριμένο αποτέλεσμα των ολλανδικών εκλογών που τον αφορά. Πρέπει δε να εξηγηθεί «πώς» μπορεί να συνδυάζεται να είναι ένας πολιτικός ταυτοχρόνως επιτυχημένος στην αποστολή του στο Eurogroup, αλλά αποτυχών στις εσωτερικές εκλογές της χώρας του.

            Σε κάθε περίπτωση όμως, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δεν έμεινε στα «αζήτητα». Του προσφέρθηκε θέση στον ESM με πολύ υψηλό μισθό σύμφωνα με πληροφορίες, οπότε από τη νέα του θέση αναμένεται να υπηρετήσει τις ίδιες ιδέες και τις ίδιες πολιτικές.

            Μία όμως από τις απόψεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ είναι και εκείνη που αφορά στο ότι ο νέος του εργοδότης, ο ESM, δεν πρέπει να είναι πλέον ένας «Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας», αλλά θα πρέπει να μετεξελιχθεί σ’ ένα «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο» -European Monetary Fund (EMF).

            Υπ’ όψιν βεβαίως ότι ο ESM, πράγμα που διαφεύγει της κοινής γνώμης, όχι μόνο δεν είναι Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά δεν υπόκειται καν στους κανόνες δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον είναι ήδη Διεθνής Οργανισμός. Από ό,τι δε εκτιμάται, δεν αποκλείεται σε άμεσο χρόνο να διακηρυχθεί η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της μετατροπής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σ’ ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Ίδωμεν …

  • ειδικότερα ως προς τον ESM

            Ανεξαρτήτως των εξελίξεων και της μέριμνας περί τον ESM θα πρέπει να καταγραφεί ενταύθα ότι ο «Μηχανισμός» αυτός που αφορά στην «Ευρωπαϊκή Σταθερότητα», ολοκλήρωσε ήδη το πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή πράγματι αποσκοπεί στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών στην ελληνική οικονομία, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα συνεχιστούν «οι μεταρρυθμίσεις», ώστε με την επιτυχή ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, η Ελλάδα να θεωρηθεί ότι εισέρχεται σε νέα οικονομική περίοδο, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο του 2018. Προς την κατεύθυνση αυτή πολιτεύεται ο ίδιος ο Διευθύνων Σύμβουλος του ESM, ο Κλάους Ρέγκλινγκ.

            Τα βραχυπρόθεσμα δε μέτρα, αποσκοπούν πρωτίστως και κυρίως στη μείωση του επιτοκιακού κινδύνου για τα ανεξόφλητα δάνεια της Ελλάδας με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον ESM. Με τούτα τα δεδομένα ο ESM εκτιμά ότι η συνολική δέσμη βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, με βεβαιότητα θα μειώσει το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ κατά περίπου 25 εκατοστιαίες μονάδες έως το 2060 –σενάριο θετικό μεν, αλλά όχι το επιβαλλόμενο για την άμεση ανακούφιση του ελληνικού λαού.

            Τούτων δοθέντων, από τον Αύγουστο του 2018 θα έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα για το οποίο βεβαίως δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις, αλλά εκτιμήσεις: Ότι δηλαδή (θεωρητικώς πάντοτε), οι πολίτες αυτής τη χώρας πριν καλά-καλά απαλλαγούν από τα αντηλιακά, θα πρέπει να αναζητήσουν τη διεύθυνση του Εκλογικού τους Τμήματος…

---------------------------------------------

 * Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC - EU).

 

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ