Του Κώστα Λαγουδάκη*
Παρουσιάστηκε από τον Δήμο Χερσονήσου, ενώπιον πυκνού και σύνθετου ακροατηρίου, την Κυριακή 8 Ιουλίου στο Αβδού το «Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Περιοχής Λαγκάδας του Δήμου Χερσονήσου». Μια σημαντική και πλήρως εμπεριστατωμένη μελέτη-οδηγός για την περιοχή και τους κατοίκους της , που συντάχτηκε από εγνωσμένου κύρους μελετητικό γραφείο, η οποία έλαβε την τελική της μορφή και παραδόθηκε σε κοινή γνώση, αφού αφουγκράστηκε επανειλημμένα τους κατοίκους και τους φορείς των τοπικών κοινοτήτων που περιλαμβάνονται στη γεωγραφική αγκαλιά της Λαγκάδα, τις Ποταμιές, το Αβδού, τις Γωνιές, την Κερά, το Κράσι και το Μοχό.
Ως κεντρικό θέμα στη μελέτη αυτή τίθεται, με δεδομένη την ύπαρξη και λειτουργία του φράγματος Αποσελέμη, το πως μπορεί η Λαγκάδα, που αποτελεί κορυφαία έκφραση κρητικής ομορφιάς, να μετατραπεί από πέρασμα σε προορισμό και να διαχύσει νέα και πολλαπλά οφέλη στην περιοχή και τους κατοίκους της.
Από την παρουσίαση αυτή και από τη συζήτηση που την ακολούθησε προέκυψαν οι ακόλουθες διαπιστώσεις:
1.Η Λαγκάδα αποτελεί πραγματικά ένα εκρηκτικό μίγμα συγκριτικών πλεονεκτημάτων ανθρώπινου κεφαλαίου, φυσικής ομορφιάς, πολιτισμικού, ιστορικού και θρησκευτικού αποθέματος που την καθιστά ασυναγώνιστη και προνομιακή. Ιστορική Μονή Κεράς Καρδιώτισσας, Πλάτανος, Τοξωτές Βρύσες, τάφοι Στυλιανού Αλεξίου και Μάρθας Αποσκίτη, και Σπίτι Πολιτισμού στο Κράσι, Λαογραφικό Μουσείο, πανέμορφη πλατεία, καλοσυντηρημένες εκκλησίες και αγνάντεμα της θάλασσας στο Μοχό, γραφικά σοκάκια, όμορφα δομημένα και αναπαλαιωμένα σπίτια, Φαράγγι της Ρόζας, περιοχή Αγίας Μαρίνας και μήτρα καλαθοπλεκτικής στις Γωνιές, Στέφανος Ξανθουδίδης, Ι. Νταφώτης, Α. Ζωγράφος, Ν. Καγιαμπής, Αγία Φωτεινή, τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες των σπουδαίων αγιογράφων Μανουήλ και Ιωάννη Φωκά, Σπήλαιο Φανερωμένης στο Αβδού, αναπαλαιωμένο και επισκέψιμο βυζαντινό μοναστήρι της Γκουβερνιώτισσας, γραφικά σοκάκια, πλατειούλες, και βαθύ πράσινο στις Ποταμιές.
2. έχει υποστεί και η Λαγκάδα τις συνέπειες της δύσκολα αναστρέψιμης αστυφιλίας, που με δεδομένη την κατάρρευση των αγροτικών εισοδημάτων, οι εναπομένοντες σήμερα να αισθάνονται εγκατάλειψη, απομόνωση και βαθιά απογοήτευση. Μάλιστα εάν δεν υπήρχε και η απασχόληση στις υπηρεσίες του τουρισμού, οι αρνητικές επιπτώσεις θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες με δυσμενέστερα αποτέλεσμα.
3. Το Φράγμα Αποσελέμη, ενώ σχεδόν έχει αποπερατωθεί, λειτουργεί και καλύπτει σοβαρά ελλείμματα υδροδότησης, διαπιστώνεται ότι ακόμη και σήμερα παράγονται συγκρουόμενες απόψεις και σύγχυση, που επιτείνονται από την έλλειψη προβολής με καθαρότητα και σαφήνεια της θέσης του Δήμου Χερσονήσου, ούτως ώστε να αναπροσανατολιστεί η περιοχή με το δεδομένο αυτό .
Για να υλοποιηθεί η φιλόδοξη αυτή μελέτη που παρουσιάστηκε προς όφελος της ανωτέρω περιοχής και να αναστραφεί το κλίμα της διάχυτης απαισιοδοξίας των υποκειμένων της, κατά την άποψη του γράφοντος απαιτούνται :
Α) κατ αρχάς να ξανασυστηθούν με προσοχή οι τοπικές κοινωνίες, και να αρχίσουν να συζητούν οργανωμένα και υπεύθυνα καταθέτοντας στη συλλειτουργία τους αυτή αφ ενός την πολύτιμη ιστορική και πολιτισμική προίκα τους και αφ ετέρου όλες τις καλές πρακτικές που εφαρμόζει η κάθε μια μέχρι σήμερα και την έχει καταστήσει διακριτή και αποτελεσματική.
Β) Η δημοτική αρχή, που διευθύνει και ρυθμίζει όλες τις τοπικές υποθέσεις σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας, με το κύρος της να εγγυηθεί, υποστηρίξει και παρακολουθήσει στενά την επιδιωκόμενη προσπάθεια των τοπικών φορέων, αλλά κυρίως να στρέψει ή ίδια, παρά τα δύσκολα και μεγάλα φορτία του παράλιου μετώπου που διαχειρίζεται, έμπρακτα και ουσιαστικά την προσοχή της προς τη Λαγκάδα ανοίγοντας προδρομικά το δύσκολο δρόμο. Να αναζητήσει και αξιοποιήσει όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία, που σήμερα είναι πολλά, για να σχεδιάσει και εκτελέσει σειρά στοχευμένων δημοτικών έργων, εργασιών και υπηρεσιών, υλικών και άυλων δράσεων, που συνολικά θα βελτιώσουν το επίπεδο ζωής των κατοίκων, θα πολλαπλασιάσουν την επισκεψιμότητα στην περιοχή και τελικά θα δημιουργήσουν ένα νέο αφήγημα γύρω από το Φράγμα και τη Λαγκάδα συνολικά, ώστε να αναδειχθεί η πραγματικής της εικόνα.
Ο Δήμος Χερσονήσου έχει τη πρώτιστη και μέγιστη ευθύνη για να υλοποιηθεί ο οραματικός αυτός στόχος με συνοδοιπόρους τους δημότες του. Εχει συνέχεια και διάρκεια, συγκροτημένη και έμπειρη διοικητική μηχανή, συνομιλεί και συνεργάζεται άμεσα με τον β΄ βαθμό Αυτοδιοίκησης, τα Υπουργεία και τις λοιπές δημόσιες υπηρεσίες και φορείς και μπορεί τελικά, εάν πραγματικά έχει τη βούληση, να πείσει για να ξεκινήσει το οδοιπορικό που θα δημιουργήσει ένα ελπιδοφόρο ξημέρωμα στη χειμαζόμενη περιοχή, που πραγματικά το αξίζει, το μαρτυρούν όλα όσα ενδεικτικά στοιχεία παραθέτουμε αλλά πρωτίστως οι άνθρωποι της.
*Ο Κώστας Χ. Λαγουδάκης είναι Πρώην Δήμαρχος του Δήμου Μαλίων
