Γράφει ο Γεώργιος Χ. Κουμάκης
Με αφορμή την τελευταία απαγωγή που συνέβη πρόσφατα στο Ηράκλειο Κρήτης θα μπορούσε κανείς να κάμει μερικές σκέψεις για τον ρόλο και τις πιθανές ευθύνες της Πολιτείας στο άκρως ενδιαφέρον αυτό θέμα, αφού αφορά την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα όλων μας. Το ερώτημα που προβάλλει είναι αν και κατά πόσον θα μπορούσε να συμβάλει η πολιτεία στην πρόληψη ή στη μείωση του απάνθρωπου φαινομένου απαγωγής φιλήσυχων και εργατικών ανθρώπων, αφού η καταστολή του εγκλήματος αυτού δεν έχει φέρει μέχρι σήμερα τουλάχιστον τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η διαπίστωση αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι, ενώ έχει εξιχνιαστεί το σύνολο σχεδόν των σημειωθεισών απαγωγών, εντούτοις αυτές συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Από τις 12 περίπου απαγωγές στο παρελθόν μία μόνον έμεινε ανεξιχνίαστη με την τραγική δολοφονία του άτυχου νεαρού τότε ποδοσφαιριστή . Θα ήταν λοιπόν λογικό και αναμενόμενο μετά τις επιτυχίες της Αστυνομίας να παύσουν να σημειώνονται απαγωγές.
Η πραγματικότητα ωστόσο με την τελευταία απαγωγή διαψεύδει τις προσδοκίες μας. Μια πρόχειρη απάντηση που θα μπορούσε ίσως να δοθεί είναι ότι η αιτία που δεν σταματά το απαίσιο αυτό έγκλημα είναι ότι οι δράστες διατηρούν την προσδοκία ότι θα διαφύγουν τη σύλληψη. Το επιχείρημα ωστόσο αυτό της ελπίδας δεν θα ήταν ικανό να λειτουργήσει αποτρεπτικά, διότι οι προβλεπόμενες ποινές είναι βαριές. Συνεπώς, τα βαθύτερα αίτια της συνέχισης των απαγωγών πρέπει να αναζητηθούν αλλού. Για την ανεύρεση και τον καθορισμό των αιτιών θα λάβομε βοήθεια αφενός μεν από την εμπειρία του παρελθόντος για την έκβαση της υπόθεσης σε παρόμοιες περιπτώσεις, αφετέρου δε από το υφιστάμενο καθεστώς. Στα επόμενα θα απαριθμηθούν και θα διατυπωθούν ορισμένες υποθέσεις, που μπορούν ίσως να θεωρηθούν πιθανές αιτίες επανάληψης του εγκλήματος. Αυτές, στην περίπτωση που οι επίδοξοι δράστες θεωρήσουν αναπόφευκτη και βέβαιη τη σύλληψή τους, είναι:
- Επειδή στη χώρα μας ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδειχθεί η ενοχή τους. Οι κατηγορούμενοι μπορούν για παράδειγμα να ισχυριστούν ότι ο ρόλος τους ήταν δευτερεύων, ενώ οι εγκέφαλοι παραμένουν ασύλληπτοι, ότι εκβιάσθηκαν να συμμετάσχουν και άλλα πολλά. Είναι όμως βέβαιο ότι οποιοσδήποτε κρίκος της αλυσίδας της συμμορίας και αν σπάσει, ο κρατούμενος απελευθερώνεται. Επομένως ο καθένας από αυτούς έχει ακέραιη την ευθύνη.
- Αν τελικά καταδικασθούν σε κάθειρξη, γνωρίζουν πολύ καλά από το παρελθόν ότι είναι εντελώς απίθανο να εκτίσουν ολόκληρη την ποινή τους, αφού με απόφαση του εκάστοτε Υπουργού Δικαιοσύνης αποφυλακίζονται οι βαρυποινίτες λόγω συνωστισμού και αποσυμφόρησης των φυλακών.
- Οι καταδικασθέντες σε κάθειρξη απαγωγείς κατά το παρελθόν είτε δεν επέστρεψαν τίποτε από το ποσό των λύτρων , είτε επέστρεψαν ελάχιστα από αυτά. Επειδή ,όμως τα λύτρα ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ, οι ίδιοι προτιμούν να περάσουν λίγα χρόνια στη φυλακή, προκειμένου να αποκτήσουν το τεράστιο αυτό ποσό των χρημάτων. Είναι δηλαδή κάτι που τους συμφέρει, αφού με τον τρόπον αυτόν κερδίζουν. Με άλλα λόγια η επιβαλλόμενη ποινή δεν αντισταθμίζει το κέρδος, αφού είναι μικρότερη.
- Από το προφίλ των απαγωγέων κατά το παρελθόν διαπιστώνομε ότι δεν ήταν πάμπτωχοι, οι οποίοι ήθελαν να κλέψουν, για να συντηρήσουν τις οικογένειές τους, που λιμοκτονούν, αλλά άνθρωποι με κάποια οικονομική επιφάνεια. Επομένως αυτοί από απληστία αποσκοπούσαν με το εύκολο κέρδος να αυξήσουν την περιουσία τους, αναζητούσαν δε τα υποψήφια θύματά τους ανάμεσα σ’ αυτούς που είχαν κάποια οικονομική επιφάνεια.
- Το κράτος μας - αλλά και όλα σχεδόν τα κράτη του κόσμου με ελεύθερη οικονομία – επιτρέπει τη μέγιστη οικονομική ανισότητα χωρίς περιορισμούς ή φραγμούς. Με την ελεύθερη οικονομία και τον ανταγωνισμό αναπτύσσεται μεν στον ύψιστο βαθμό η οικονομική ανθηρότητα και ευημερία, είναι όμως σε βάρος της ανθρωπιάς, αφού δημιουργούνται πάμπτωχοι και άστεγοι. Ευθύνη του κράτους δικαίου είναι να υπάρξει το κράτος πρόνοιας. Έτσι ελάχιστοι άνθρωποι (πιθανόν 20) κατέχουν τον μισό πλούτο του κόσμου. Έτσι όμως γίνονται οι ελεύθεροι και οι δούλοι. Γι’ αυτό κύριο μέλημα των φιλοσόφων και πολιτικών στοχαστών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα είναι ο πλούτος των ανθρώπων να έχει όρια, ώστε ο πλουτισμός να μην είναι ανεξέλεγκτος. Αυτό υποστήριξαν με σθένος π.χ. ο Λυκούργος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και ο Μαρξ. Είναι βέβαια φυσικό οι άνθρωποι να μην είναι οικονομικά ίσοι, αφού οι ικανότητες και οι κλίσεις του καθενός είναι διαφορετικές. Ο υπερβολικός όμως χρηματισμός (έστω και αν αυτός είναι έντιμος και θεμιτός) και η συνακόλουθη υπέρμετρη φτώχεια συνιστά αρρώστια και ανωμαλία του πολιτεύματος.
Από τα ανωτέρω ελπίζω να έγινε φανερό ότι και η Πολιτεία δεν είναι εντελώς άμοιρη ευθυνών για τα τεκταινόμενα και κατά συνέπεια οφείλει να αναλάβει το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί.
