Στο ... 'Χαλέπι' του Ηρακλείου!

Αγαπητό Cretalive,

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2016 επισκέφθηκα το Καπετανάκειο για να πάρω το γιο μου, μαθητή της Α’ Λυκείου, που φοιτούσε από τον Σεπτέμβριο εκεί.  Περιμένοντας το κουδούνι,  σκέφτηκα να περιδιαβώ το χώρο. Είχα να ξαναβρεθώ εκεί περίπου 30 χρόνια. 

Ο νόστος ήταν ισχυρός,  παρά την εικόνα που έβλεπα από μακριά τα τελευταία χρόνια και την πρώτη εντύπωση του γιου μου πως μοιάζει με καταυλισμό.

Μπήκα μέσα από την πάνω πόρτα(η κάτω κλειστή χρόνια) και προχώρησα στην πίσω πλευρά, τη βορεινή.  Το κεντρικό κτήριο απογυμνωμένος σκελετός, με τα παράθυρα να χάσκουν.  Ένας τσίγκος περιτριγύριζε και οριοθετούσε. Χρώματα, σχέδια, γκράφιτι των παιδιών σηματοδοτούσαν την ύπαρξη ζωής. 

Το παλιό γήπεδο του μπάσκετ κατεστραμμένο με μια ανάπηρη μπασκέτα. Ούτε η θέα προς τη θάλασσα δυστυχώς δεν είχε διασωθεί, ζείδωρη ανάσα στα διαλείμματα της νεότητάς μας. 

Όλο το βορεινό μέτωπο είχε καταληφθεί από τις λυόμενες τάξεις κρύβοντας τη θέα και η μεγάλη αυλή που θυμόμουν, ένας διάδρομος ανάμεσα στην τσίγκινη περίφραξη και τα λυόμενα. Το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς η ύπαρξη του Άη Γιώργη , του ‘Καπνιστή’ (ας μου επιτραπεί η βέβηλη αναφορά), φάνταζε σαν τον απαραίτητο σουρεαλισμό  που συνοδεύει συνήθως τη νεοελληνική θλίψη.

Το πλήγμα ήταν ισχυρό, μόνο που κατέληξε γρήγορα από την οργή σε μια βαθιά, μέσα θλίψη (υποθέτω και  υπό το εσωτερικό βάρος των 30 χρόνων και της σκέψης για το …πώς πέρασαν τα χρόνια). Αν και τα 10 λεπτά που περίμενα ήταν λίγα ο θυμός, η θλίψη και οι σκέψεις ήταν πολλές στη σιωπή της αυλής. Βγήκα έξω πριν χτυπήσει, σαν να ήθελα να μη διαταράξω τη θλίψη, τη σιωπή και τις σκέψεις.

Επιτρέψτε μου να τις μεταφέρω, ανάκατες όπως μου έρχονταν όσο κράτησε η επίγευση της θλίψης και όπως τις μετέφερα πρόχειρα στο χαρτί όταν έφτασα σπίτι. Το πρώτο που μου ήρθε από την εικόνα του ερειπωμένου κτηρίου ήταν η εικόνα από το Χαλέπι. Από τις λυόμενες αίθουσες και τους τσίγκους, οι φαβέλες του τρίτου κόσμου.  

Η φαβέλα του Καπετανακείου, το Χαλέπι του Ηρακλείου. Γνωρίζω πως η σύγκριση και η αναλογία είναι ανίερη και τραβηγμένη, όταν αλλού υπάρχουν πραγματικοί θάνατοι, ωστόσο η εικόνα είναι όμοια. 

Κι αν για το Χαλέπι μπορείς να αναζητήσεις απαντήσεις, ζοφερές αλλά λογικές, μπορείς να πεις πως φταίνε οι βομβαρδισμοί, ο πόλεμος, οι ομόκεντροι κύκλοι πολλαπλών επιδιώξεων από τοπικά συμφέροντα εξουσίας, θρησκευτικές ομάδες, στρατηγικά συμφέροντα, ο νέος ψυχρός πόλεμος μεγάλων παικτών που αναμετρώνται αφήνοντας πίσω τους ερείπια, σάρκα και πρόσφυγες, το ερείπιο του κέντρου του Ηρακλείου (για 8 χρόνια όπως έμαθα) ποιος πόλεμος φταίει, ποια συμφέροντα, ποια λογική; Οκτώ χρόνια!

Δεν μ’ ενδιαφέρει καν τι και ποιος φταίει. Προφανώς κι εγώ που γράφω γι αυτό τώρα, τώρα που εισήλθα ξανά λόγω του γιου μου σε αυτό. Προφανώς κι εγώ που μέχρι να κουνήσω το χέρι μου, ο γιος μου θα είναι στο 2ο χρόνο του, αυτός θα τρέχει στα μαθήματά του, εγώ από πίσω να  πληρώνω τη δωρεάν παιδεία και που και που σε καμιά συνέλευση θα μαθαίνω για την ακούνητη πέτρα της γραφειοκρατίας και πια στο 3ο έτος, ο σώζων εαυτόν σωθήτω κατά το ελληνικό εκ-παιδευτικό σύστημα, τώρα θα αποφοιτά τι να τρέχω. Ας κάνουν κάτι οι άλλοι…

Πόσες τριετίες πέρασαν, πόσοι απογοητεύτηκαν, πόσοι εναπόθεσαν για μετά το προβληματικό Γυμνάσιο, για μετά το ερειπωμένο Λύκειο, για μετά το αποδιοργανωμένο Πανεπιστήμιο, τη Ζωή. Μια ζωή και ένας βίος που διαρκώς μετατίθεται στο επέκεινα. Ένα επέκεινα που τελικά δεν έρχεται.

Κι ακόμα δεν πιάσαμε τον πυρήνα της εκπαίδευσης, παρά μόνο το περίβλημα. Όμως και η μορφή, η φόρμα, το σχήμα είναι κι αυτό μήνυμα, κείμενο, περιεχόμενο.

Για να πω την αλήθεια το πρόβλημά μου δεν είναι η αντιλειτουργικότητα ή η αθλιότητα των λυομένων αιθουσών (έχω διδάξει και εγώ ο ίδιος για 4 χρόνια σε τέτοιες) η προχειρότητα των σχεδιασμών,η ανυπαρξία βούλησης,  η αναποτελεσματικότητα των φορέων, η ανευθυνότητα των υπευθύνων, το ατελέσφορο των προσπαθειών. Το πρόβλημά μου είναι η αργή, σταλάζουσα, βραδυφλεγής, μιθριδατική μαθητεία στην ασχήμια. Είναι η ασχήμια που βλέπουν οι μαθητές και εμείς, έξω από το παράθυρο, δίπλα μας, που αργά αλλά σταθερά τη συνηθίζουμε, που αργά αλλά σταθερά δεν μας ενοχλεί, που αργά αλλά σταθερά μας αποικεί. Αυτή η μαθητεία στην ασχήμια και τη ματαιοπονία με τρομάζει.

Θα μου πείτε η παιδεία δεν είναι τα κτήρια. Θα μου πείτε αρκεί ένας δάσκαλος, ένας πίνακας κι ένα ακούρευτο κεφάλι. Σύμφωνοι. Υποθέτω ότι οι εκπαιδευτικοί μοχθούν εντός, όμως πόσο θ’ αντέξει κάποιος να υπηρετεί το θαύμα δίπλα στα χαλάσματα, εντός των ταλαιπωρημένων μεταλλικών πάνελς. Πόσο θέλει να κουραστεί ένα παιδί, ένας δάσκαλος, να ανατροφοδοτούνται συνεχώς ο ένας από τον άλλον μόνον και να μην πουν κάποια στιγμή ‘δεν πειράζει, ας μην τα κάνω όλα τέλεια κι εγώ…’. Δεν ξέρω, πραγματικά.

Όπως όλοι όσοι μεγαλώνουν στο Χαλέπι δεν είναι καταδικασμένοι ή όλοι όσοι σπουδάζουν στα κολέγια της Βρετανίας δεν είναι τυχεροί, έτσι και τα παιδιά δεν θέλουν την πολυτέλεια, ούτε καν το αυτονόητο για το θαύμα. Το θαύμα(αλλά και τα πτώματα όμως) συντελείται ενίοτε στα ερείπια.  Καμιά φορά οι δυσκολίες χαλυβδώνουν, ωθούν στη δημιουργία και στην συνεκτικότητα. Εξάλλου αυτοί είναι ΝΕΟΙ. Τι άλλη χρεία έχουν;

Δε νομίζω όμως ότι αυτό το θαύμα αφορά το εκπαιδευτικό μας σύστημα ή είναι ο κρυφός σχεδιασμός του.

Προφανώς αυτό το κείμενο περισσότερο αφορά τη θλίψη τη δική μου, των γονιών που αποφοίτησαν από το Καπετανάκειο και θέλησαν να στείλουν εκεί και τα παιδιά τους (ακούγοντας είναι η αλήθεια καλά λόγια για τους εκπαιδευτικούς και το κλίμα του σχολείου, σε αντίθεση με άλλα σχολεία-κτήρια). Εμάς που γνωρίσαμε ένα άλλο σχολείο και τώρα αναρωτιόμαστε πως γίνεται μετά από 30 χρόνια ειρήνης , αυτό το σχολείο-σαν κτήριο, να είναι τόσο μα τόσο χειρότερο, μικρότερο, ασχημότερο, σαν βομβαρδισμένο για 8 χρόνια. Πολλά από τα τωρινά παιδιά του Καπετανάκειου, εξάλλου, αυτό το σχολείο γνώρισαν, αυτό ξέρουν.

Το ανάκατο αυτό κείμενο το γράφω, όχι για να εκφράσω το θυμό μου, αλλά για να μοιραστώ, με τους συνομήλικούς μου και τις παλαιότερες γενιές κυρίως, μια κάποια  κοινότητα. Κι ας είναι η κοινότητα της οδύνης.

Τσελεντάκης Μανώλης

Γονέας, παλαιός μαθητής Καπετανακείου

Υ.γ. Πάντως όταν σταματήσει ο πόλεμος στη Συρία, θα χρειαστούν λιγότερα από 8 χρόνια για να ανοικοδομηθεί το Χαλέπι

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ