συνέντευξη στη Μαρία Παπαδοδημητράκη
Το Ηράκλειο συνδέεται άρρηκτα με την ζωή της. Η καταγωγή της έχει επηρεάσει και τη μουσική ιδιοσυγκρασία της. Δε θα μπορούσε, λοιπόν, να μην κάνει μία στάση και στην Κρήτη για να παρουσιάσει μαζί με τις «Fonέs» και τη νέα της μπάντα μια παράσταση γεμάτη μελωδίες, ρυθμούς και χορογραφίες από τις μουσικές παραδόσεις του κόσμου.
Η Αρετούσα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η «Μάντισσα» που μας σκλάβωσε, η «Βαϊάνα» της Disney βρίσκει λίγο χρόνο ανάμεσα στις πρόβες και απαντά με λόγο χειμαρρώδη στις ερωτήσεις μας.Η Μαρίνα Σάττι.
-Η μητέρα σου έχει ρίζες από την Κρήτη και τη Μικρά Ασία και ο πατέρας σου κατάγεται από το Σουδάν. Η πολυεθνικότητα της οικογένειάς σου σε έχει επηρεάσει ως προς τη μουσική;
Φυσικά, άλλωστε δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Όπως οι εμπειρίες μας συνδέονται μεταξύ τους και δεν αποτελούν μεμονωμένα κομμάτια, έτσι και οι προσλαμβάνουσες μου, οι μουσικές παραδόσεις της Κρήτης, της Μικράς Ασίας και των αραβικών χωρών μπλέκονται σε αυτό που κάνω. Μάλιστα, όσο περνούν τα χρόνια η στάση που κρατάω απέναντι στη μουσική μου κληρονομιά γίνεται όλο και πιο συνειδητή. Για παράδειγμα, το τελευταίο διάστημα έχω αναπτύξει μια ιδιαίτερη λατρεία στην αραβική μουσική, στοιχεία της οποίας εισάγω και στις Fonέs.
Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι ως έφηβη δεν ήμουν τόσο ανοιχτή στις επιρροές αυτές, καθώς τα ερεθίσματα που δεχόμουν στην καθημερινότητά μου ήταν τελείως διαφορετικά. Τώρα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει.
-Έχεις βιώσει το ρατσισμό λόγω της καταγωγής σου;
Ευτυχώς, πέρα από κάποια σχόλια που είχα ακούσει μικρή από άλλα παιδάκια, τέτοιο πρόβλημα δεν έχω αντιμετωπίσει. Τότε με είχαν λίγο πειράξει, αλλά τώρα μου φαίνονται αστεία. Πάντως, σε ένα μεγάλο βαθμό το «βάρος» που αποκτούν τα λόγια των άλλων έχει να κάνει με τη δική μας ενοχή και το δικό μας φόβο, δηλαδή με πράγματα που συμβαίνουν στο δικό μας μυαλό.
-Τι θα ήθελες από το μέλλον σου;
Δε θέλω να αλλάξει κάτι σε σχέση με όσα έχω σήμερα. Είμαι χαρούμενη που ό,τι έχω ανάγκη να κάνω το κάνω. Θέλω... να είμαι σε θέση να αναγνωρίζω τα «θέλω» μου και να έχω το θάρρος να τα κυνηγάω.
Υπάρχουν, βέβαια, και ποιο συγκεκριμένα όνειρα, όπως το να κάνω ταξίδια, να ετοιμάσω το δικό μου δίσκο και ένα δίσκο με τις Fonέs, να αποκτήσω ένα σπίτι στην εξοχή, αλλά αυτά αποτελούν κομμάτια ενός μεγαλύτερου παζλ.
-Θα μπορούσες να γυρίσεις μόνιμα στο Ηράκλειο;
Το σκέφτομαι συχνά τον τελευταίο καιρό, ιδιαίτερα μετά το καλοκαίρι. Θαυμάζω τον Μιχάλη Κουινέλη [των Stavento], που κάνει όσα θέλει από την Αλεξανδρούπολη. Θα ήθελα να είμαι και εγώ κάπου ήρεμα, όπου θα μπορώ να κάνω πράγματα που ξεκινούν από εμένα. Θέλω να μαθαίνω, να συζητώ, να παρατηρώ, αλλά όχι να χάνομαι και να σκορπίζομαι. Στην Αθήνα, δυστυχώς, είναι πολύ δύσκολο να κλείσω το κινητό μου, γίνονται συνέχεια πράγματα, πάντα κάτι προκύπτει, με αποτέλεσμα να δέχομαι ασταμάτητα εξωτερικά ερεθίσματα, πράγμα που με έχει κουράσει.
-Τι είναι αυτό που σε χαρακτηρίζει;
Όταν κάποιος μου λέει «δεν πρέπει», «δεν γίνεται» είναι να σαν να χτυπάει μέσα μου ένα καμπανάκι αντίδρασης και θέλω να αποδείξω πώς όλα γίνονται, αρκεί να παλεύουμε συνειδητά για αυτά που μας κάνουν καλύτερους και ευτυχισμένους. Δε θέλω να ρίχνω νερό στο κρασί μου –όσο αυτό είναι εφικτό-. Θέλω όσο γίνεται να ονειρεύομαι, να ελπίζω, να μπορώ να κάνω πράγματα. Δε θέλω να μου κόβουν τα φτερά. Δε μπορώ –σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, γιατί μελλοντικά δεν ξέρω τι μπορεί να γίνει- το «καβάτζωμα», την «ασφάλεια» που σε κάνει στάσιμο. Δε θέλω να μπω στο δημόσιο, να σπουδάσω για να βρω δουλειά. Οι συμβάσεις αυτές με βαλτώνουν. Είμαι ο εαυτός μου όταν καλούμαι να ανταποκριθώ σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
-Πόσο σημαντική είναι για σένα η ομάδα;
Μέσα στην ομάδα βρίσκω τον εαυτό μου, αναπτύσσομαι, βελτιώνομαι, ενεργοποιούμαι, όχι μόνο καλλιτεχνικά αλλά και σαν άνθρωπος. Μέσα από την επικοινωνία και τη διαφωνία με τους ανθρώπους βρίσκω νόημα και δημιουργώ. Είναι μοναδικό το να βλέπεις «μονάδες» να συντονίζονται σε ένα κοινό όραμα. Προέκταση αυτής της ομαδικότητας είναι και η ενασχόλησή μου με μια χορωδία κοριτσιών, καθώς και με το συγκρότημα «Fonέs».
-Τι καινούργιο φέρνει για σένα το τελευταίο σου κομμάτι;
Σε σχέση με τις «Κούπες», η «Μάντισσα» είναι ένα κομμάτι με πιο ηπειρώτικο ήχο και με ρυθμικά στοιχεία από τη μουσική της Ινδίας και το ιρλανδικό κρουστό bodhran. Είναι ένα κομμάτι, όπου εγώ πειραματίζομαι χωρίς φόβο, είμαι πιο εξωστρεφής. Είναι η προσπάθειά μου να αναπνεύσω ελεύθερη από συμβάσεις, «σωστά» και «λάθη». Νιώθω ότι με τα δύο αυτά κομμάτια [τις «Κούπες» και τη «Μάντισσα»] έχω εκθέσει όλο μου το «είναι».
-Φοβάσαι την έκθεση στον κόσμο;
Φόβο και ανησυχία ένιωσα για το τι μπορεί να ακολουθήσει έπειτα από μια μεγάλη επιτυχία. Στις «Κούπες», για παράδειγμα, δεν ένιωσα καμία ανησυχία κατά τη διάρκεια της δημιουργίας, αλλά ανησύχησα για το τι μπορεί να έρθει μετά και το ότι ίσως να πρέπει να μπω στη διαδικασία να ανταποκριθώ σε προσδοκίες άλλων. Τώρα μετά τη «Μάντισσα» δεν το νιώθω αυτό. Όλα θα γίνουν, όταν έρθει η ώρα τους.
-Τι είναι αυτό που ψάχνεις σε κάποιον, προκειμένου να συνεργαστείς μαζί του;
Κάποτε είχα τον κομπλεξισμό του ανθρώπου που έχει σπουδάσει, που έχει μορφωθεί. Το παραδέχομαι ότι η στάση αυτή λειτούργησε ευνουχιστηκά στη ζωή μου τόσο την καλλιτεχνική όσο και την προσωπική. Είχα, για παράδειγμα, ενοχές να ακούσω τσιφτετέλια, να πάω σε ένα πανηγύρι. Τώρα πια αυτά δε με απασχολούν. Δεν είναι οι επιλογές αυτές που μας καθορίζουν. Με το πέρασμα του χρόνου απομυθοποίησα κόσμο που θεωρούσα πρότυπο και «έδεσα» με ανθρώπους, που έλεγα ότι δεν είναι στη... φάση μου. Γιατί ποιος μπορεί, τελικά, να πει τι είναι κουλτούρα και τι πολιτισμός;
Το μυστικό είναι να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα του άλλου, την ποικιλία που υπάρχει εκεί έξω και τον πλούτο που έχει η κουλτούρα μας, ακόμα και αν δεν είναι του γούστου μας. Οι φανατισμοί είναι πάντα προβληματικοί.
Info:
Τεχνόπολη Ηρακλείου Κρήτης
Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου, Ώρα έναρξης: 21.00
«Fonέs»: Ευγενία Λιάκου, Ερασμία Μαρκίδη, Βιργινία Φραγκούλατζη, Άννη Ντουμούζη, Έλενα Παπαδημητρίου Ελένη Ποζατζίδου.
