Στις 27 Νοεμβρίου πέφτει φέτος η «Black Friday», η ημέρα που αναμένουν κάθε χρόνο οι καταναλωτές για να πραγματοποιήσουν φθηνότερα τις αγορές τους και να αναζητήσουν συμφέρουσες προσφορές σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα. Παρόλο που η ημερομηνία της «Black Friday» δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα για την ελληνική αγορά, τα καταστήματα φαίνεται πως έχουν ξεκινήσει τις προετοιμασίες για τη συγκεκριμένη ημέρα αλλά και το διάστημα που την ακολουθεί.
Σημειώνεται ωστόσο, ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις προσφορές της «Black Friday» προκειμένου να μην πέσουν θύματα. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που δείχνει το πώς κινήθηκε η αγορά κατά την «Black Friday» του 2019 και το τι ψώνισαν περισσότερο οι Έλληνες. Όπως έδειξε η έρευνα οι Έλληνες κινήθηκαν στην αγορά με όπλο τον προσεκτικό προγραμματισμό των αγορών τους.
«Λίγες ημέρες πριν από τη "Black Friday" (του 2019) είχαμε ζητήσει από τους ερωτώμενους να προβλέψουν πόσα χρήματα θα ξοδέψουν και τι θα αγοράσουν τη συγκεκριμένη ημέρα. Στην περίπτωση των ανδρών είχαν προβλέψει να αγοράσουν (σ.σ κατά μέσο όρο) πράγματα αξίας 287 ευρώ και στην απολογιστική έρευνα ξόδεψαν 289 ο καθένας, ενώ οι γυναίκες είχαν προβλέψει 173 και ξόδεψαν 172», εξηγούσε η ερευνήτρια Δρ. Μαρίνα Ψιλούτσικου.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες αγοραστές κινήθηκαν πολύ στοχευμένα, είχαν συγκεντρώσει το μπάτζετ που χρειάζονταν και έμειναν πιστοί στον προγραμματισμό τους. Μάλιστα 63 στους 100 καταναλωτές είχαν, όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας, την πρόθεση να αγοράσουν συγκεκριμένα προϊόντα σε χαμηλότερη τιμή, περίπου οι μισοί περίμεναν να αναζητήσουν ευκαιρίες, ενώ μόλις το 19,4% δεν είχαν καμία προγραμματισμένη αγορά. Ένας στους δύο (ποσοστό 46,8%) ξόδεψαν τελικά περίπου όσα είχαν προϋπολογίσει. Όμως, οι Έλληνες αγοραστές σύμφωνα με την έρευνα δεν ικανοποίησαν τελικά τις καταναλωτικές τους ορέξεις.
Δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τις εκπτώσεις οι Έλληνες καταναλωτές
Μόνο ένας στους τρεις καταναλωτές δήλωσαν ικανοποιημένοι από τα ποσοστά έκπτωσης που συνάντησαν στην προηγούμενη «Black Friday». Σημαντικότερος λόγος για όσους δεν πραγματοποίησαν αγορές αποδείχθηκε, σε ποσοστό 51%, η έλλειψη αρκετά καλών προσφορών. Ένας στους τρεις από όσους επισκέφθηκαν φυσικά καταστήματα ήταν μόνοι τους, ενώ το 60% προτίμησαν την παρέα των φίλων ή της οικογένειάς τους. Μόλις ένας στους 10 αγοραστές βγήκαν για ψώνια με τον/την σύντροφό τους.
Πώς κινήθηκαν οι άνδρες και πώς οι γυναίκες
Τα είδη ένδυσης και υπόδησης κυριάρχησαν στις επιλογές των αγοραστών κατά την περσινή χρονιά. Στις γυναίκες η συγκεκριμένη κατηγορία είναι η δημοφιλέστερη με ποσοστό 70% με τους άνδρες να αποκτούν τέτοια προϊόντα σε ποσοστό 56%, ενώ τη δεύτερη θέση στο βάθρο της δημοφιλίας πήραν τα είδη περιποίησης και τα καλλυντικά για τις γυναίκες και τα ηλεκτρονικά για τους άνδρες.
«Αξιοσημείωτο είναι πάντως πως υπάρχει ένα 10% των ανδρών που αγόρασε καλλυντικά και είδη προσωπικής περιποίησης, ένα ποσοστό που δεν υπήρχε, δεν έβγαινε στις έρευνες το 2018 και το 2017 και έτσι μας κινεί το ενδιαφέρον και το παρακολουθούμε», σύμφωνα με την κυρία Ψιλούτσικου. Σε γενικές γραμμές πάντως, οι καταναλωτές θέλησαν να καλύψουν ανάγκες που είχαν και μόλις το 1,6% των καταναλωτών εστίασε στα είδη πολυτελείας, για τα οποία τελικά η «Black Friday», παρά το μεγάλο ποσό που μπορεί κάποιος να εξοικονομήσει, δεν αποδείχτηκε αρκετά ελκυστική.
Απογοητευτικές τελικά ήταν και οι επιδόσεις στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία ήταν αρκετά χαμηλά, στο 4% για το 2019, ποσοστό που ενδεχομένως σημαίνει πως οι διαφημίσεις, που ξεκινούσαν από... τις εκπτώσεις στις σημειώσεις φροντιστηρίων για σπουδαστές και φοιτητές και έφταναν σε εκπτώσεις στις αμοιβές δικηγορικών υπηρεσιών για μια διαδικασία διαζυγίου, έκαναν το κοινό περισσότερο να χαμογελάσει παρά να ενδιαφερθεί να δαπανήσει.
Τι πιστεύουν οι Έλληνες για την Black Friday
Σύμφωνα με το Εργαστήριο «Αγορά» του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το 71% των Ελλήνων πιστεύουν ότι η ελληνική εκδοχή της Black Friday δεν είναι οργανωμένη με βάση τα πρότυπα του εξωτερικού. Σε ποσοστό 40% οι Έλληνες θεωρούν ότι είναι ξενόφερτο έθιμο, που δεν ταιριάζει στον λαό μας, μόλις το 27,1% αξιολογεί αρνητικά την πρακτική των καταστημάτων να μετατρέπουν μια ημέρα όπως η συγκεκριμένη Παρασκευή του έτους σε ολόκληρη Black Week.
«Δεν είναι πάρα πολύ ικανοποιημένοι από τις εκπτώσεις (σ.σ της συγκεκριμένης άτυπης ημέρας) οι Έλληνες και το πιο ενδιαφέρον είναι πως σε ποσοστό 56% τις χαρακτηρίζουν παραπλανητικές και μόνο το 17% πιστεύει ότι είναι “έντιμες” οι εκπτώσεις που γίνονται τη συγκεκριμένη ημέρα. Τις προτιμούν, είναι ικανοποιημένοι παρόλα αυτά από τις αγορές αλλά δεν θεωρούν ότι μια ημέρα Black Friday είναι κάτι ξεχωριστό όπως έχουμε στο μυαλό μας από την αμερικανική εκδοχή. Την θεωρούν μια συνηθισμένη εκδοχή των εκπτώσεων την οποία έχουν στοχευμένη σε μεγάλα πράγματα όπως π.χ στις μεγάλες αλυσίδες, τα ηλεκτρονικά, τα ρούχα και τα παπούτσια», εξηγούσε η κ. Ψιλούτσικου.
Το ποσοστό δε έκπτωσης με το οποίο είναι ευχαριστημένοι οι Έλληνες στην ημέρα της Black Friday σύμφωνα με την Ελληνίδα ερευνήτρια είναι «το 50% επί της κανονικής τιμής, εκεί όπου βρίσκονται στην έρευνα μας και οι δημοφιλέστερες απαντήσεις». Η αμέσως επόμενη δημοφιλέστερη με ποσοστό 25,3% ήταν το 40% ενώ αξιοπερίεργο ήταν πως η τρίτη δημοφιλέστερη απάντηση με ποσοστό 17,1% ήταν το μόλις 30% ποσοστό μείωσης της τιμής. Ηλεκτρονικά καταστήματα στην Ελλάδα επέλεξαν δε για το καταναλωτικό τους τρεις στους δέκα Έλληνες ενώ σε ποσοστό 11% οι αγοραστές προτίμησαν ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον κατά τους ερευνητές εύρημα ήταν, ότι 8 στους 10 Έλληνες γνώριζαν την ύπαρξη και την ημερομηνία πραγματοποίησης της «Black Friday», χωρίς να υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των δύο φύλων στο πόσο ενημερωμένοι/ες ήταν οι καταναλωτές και καταναλώτριες. Η πόλη της Αθήνας δεν διατήρησε τον τίτλο της... πρωτεύουσας στις αποφάσεις για μεγάλες αγορές τη «Black Friday», αφού όπως φάνηκε από την έρευνα, περισσότερο σημαντικές ήταν οι διαφοροποιήσεις των καταστημάτων που επισκέπτονται οι καταναλωτές στην υπόλοιπη Ελλάδα εκτός των νομών Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Την ίδια ώρα και με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από την έρευνα σε γενικότερο πλαίσιο, 7 στους 10 έκριναν την «Black Friday» επιβαρυντική για τους εργαζόμενους, ωφέλιμη για τις μεγάλες αλυσίδες (ποσοστό 59%), αλλά και για τους καταναλωτές (59%) με έναν στους δύο Έλληνες να κρίνει την «Black Friday» ως καταστροφική για τα μικρά καταστήματα (50%).
Τι πρέπει να προσέξουν οι Έλληνες καταναλωτές για την «Black Friday» του 2020
Σύμφωνα με την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος οι καταναλωτές πρέπει να προσέξουν:
- Να κάνουν έρευνα αγοράς και να ελέγχουν όχι μόνο την τιμή (αρχική και νέα) αλλά και την ποιότητα των προϊόντων. Επίσης, να αναζητούν στο διαδίκτυο την τιμή του προϊόντος που πρόκειται να επιλέξουν, βάσει κωδικού ή αριθμού μοντέλου, ώστε να είναι βέβαιοι ότι η τιμή που έχουν εντοπίσει είναι η πιο συμφέρουσα.
- Να οριοθετήσουν τις ανάγκες τους και να προγραμματίσουν με λίστα τις αγορές που πρόκειται να κάνουν, οι οποίες θα συμβαδίζουν με τον προσωπικό ή οικογενειακό τους προϋπολογισμό, αποφεύγοντας αλόγιστες δαπάνες.
- Να ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες και τους όρους της συναλλαγής τους όταν αγοράζουν προϊόντα με δόσεις. Ιδίως για αγορές με πιστωτική κάρτα, να είναι πάντα ενημερωμένοι για τους όρους και τις προϋποθέσεις της συγκεκριμένης αγοράς.
- Τα προϊόντα πρέπει να φέρουν την αρχική τιμή και την τιμή προσφοράς (όχι το ποσοστό έκπτωσης). Προσοχή! Στις προσφορές συχνά αναγράφεται ότι δεν γίνονται αλλαγές, γι' αυτό εάν μετανιώσετε, δεν έχετε τη δυνατότητα αλλαγής.
- Να ζητάνε πάντα την απόδειξη για τα προϊόντα που έχουν αγοράσει. Σε περίπτωση που το προϊόν είναι ελαττωματικό και θελήσουν να το επιστρέψουν ή να το αλλάξουν, η επίδειξη της απόδειξης είναι απαραίτητη.
