Υπό αναθεώρηση είναι ο στόχος μείωσης των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών το 2020, λόγω των έκτακτων περιστάσεων και των συνθηκών μεγάλης αβεβαιότητας που προκαλεί η κρίση της πανδημίας. Αυτό επισημαίνει στην έκθεσή του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, σημειώνοντας ότι οι έκτακτες συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα και η πραγματική οικονομία, θα επηρεάσουν αρνητικά την πορεία επίτευξης του στόχου για σημαντική μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, όχι όμως και τον τελικό στόχο.
Οπως σημειώνεται στην έκθεση, η στόχευση των τραπεζών είναι ο δείκτης NPEs να έχει διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 20% στο τέλος του 2021, στόχος που σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ παραμένει, παρά την αναθεώρηση που θα υπάρξει για το τρέχον έτος. Κατά τη διάρκεια του 2019, οι τράπεζες συνέχισαν τις προσπάθειές τους για τη μείωση των κόκκινων δανείων, και στο τέλος Δεκεμβρίου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPEs) παρέμειναν σε υψηλό επίπεδο και ανήλθαν σε 68 δισ. ευρώ (ή 40,3% του συνόλου των δανείων, έναντι 3,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2019), καταγράφοντας μείωση κατά 13,8 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου του 2018 και κατά 39,2 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο NPEs. Παρατηρεί όμως ότι, αν και το πρόβλημα των NPEs θεωρείται κυρίως απόρροια της ύφεσης, νομοθετικές παρεμβάσεις όπως η αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, η κατάχρηση του πλαισίου προστασίας από κατασχέσεις, καθώς και διάφορα άλλα νομικά και δικαστικά εμπόδια δεν επέτρεψαν την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Συνολικά, άλλωστε, η υποχώρηση του αποθέματος των NPEs κατά τη διάρκεια του 2019 οφείλεται κυρίως σε πωλήσεις δανείων ύψους 8,1 δισ. ευρώ και σε διαγραφές ύψους 4,3 δισ. ευρώ.
Βοηθάει ο «Ηρακλής»
Για το τρέχον έτος και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΤτΕ, ο ρυθμός μείωσης των NPEs μπορεί να επιταχυνθεί περαιτέρω με την εφαρμογή λύσεων, όπως το σχέδιο «Ηρακλής». Σε κάθε περίπτωση, προειδοποιεί ο διοικητής της ΤτΕ, με την υλοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής» θα είναι σημαντικό να υπάρξει αξιολόγηση των θεμελιωδών μεγεθών του ελληνικού τραπεζικού τομέα, κυρίως της οργανικής κερδοφορίας, του δείκτη κάλυψης επισφαλών απαιτήσεων και της ποιότητας των εποπτικών κεφαλαίων, ιδιαίτερα μετά την παρέλευση της πανδημίας του κορωνοϊού. Η ΤτΕ θεωρεί σκόπιμο και αφού αξιολογηθούν τα αποτελέσματά του, το σχέδιο «Ηρακλής» να πλαισιωθεί από την εφαρμογή και άλλων μέτρων ολιστικής προσέγγισης, όπως αυτά που έχει προτείνει η Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου «να αντιμετωπιστεί ταυτόχρονα και το ζήτημα που προκύπτει από τη σημερινή κεφαλαιακή διάρθρωση των τραπεζών, με την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση (DTC), που αποτελεί δυσανάλογα μεγάλο μέρος των συνολικών κεφαλαίων».
Τα μέτρα της ΕΚΤ
Ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρεται στις πρωτοβουλίες της ΕΚΤ για τον περιορισμό των επιπτώσεων του κορωνοϊού. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα εποπτικά μέτρα που διασφαλίζουν ότι οι τράπεζες θα είναι σε θέση να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία ενόψει των αρνητικών επιπτώσεων αλλά και των προκλήσεων στις επιχειρησιακές λειτουργίες τους από την εξάπλωση του κορωνοϊού. Η ανακοίνωση της ΕΚΤ έγινε σε συντονισμό με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών για την αναβολή της διεξαγωγής της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τον τραπεζικό τομέα της Ζώνης του Ευρώ κατά ένα έτος και σε σειρά άλλων παρεμβάσεων.
Οι ελληνικές τράπεζες, κάνοντας χρήση των προαναφερόμενων νομισματικών και εποπτικών διευκολύνσεων της ΕΚΤ, προχώρησαν ήδη σε ανακοίνωση δράσεων για τη διευκόλυνση επιχειρήσεων σε κλάδους που θίγονται από την κρίση του κορωνοϊού.
