Μελέτη για το προφίλ της επιχειρηματικής κοινότητας στην Κρήτη

Η αναγκαιότητα μίας πλήρους και επικαιροποιημένης ανάλυσης βασικών οικονομικών μεγεθών για την Περιφέρεια Κρήτης είναι δεδομένη.

Η πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση των τελευταίων 8 ετών στη χώρα μας, έχουν αφήσει πολλά αρνητικά σημάδια. Ολα τα μεγέθη του οικονομικού κυκλώματος έχουν καταβαραθροθεί με συνέπεια η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα να έχει υποστεί μεγάλη ζημιά.

Το λιανικό εμπόριο αντίστοιχα δέχεται συνεχείς πιέσεις, από τη μείωση των εισοδημάτων στη κοινωνία, από την έλλειψη ρευστότητας σε αυτή, από τη συνεχή εισδοχή πολυεθνικών και κινέζικων και από την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου στη χώρα (αποτελέσματα της κρίσης), που ορίζει η συρρίκνωση της συμμετοχής της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας στο οικονομικό κύκλωμα.

Το λιανικό εμπόριο και οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις πρέπει να δουν το παρόν και το μέλλον με άλλη φιλοσοφία και λογική. Πρέπει να δουν την πραγματικότητα και να προσεγγίσουν τη βιωσιμότητα τους, την ανάπτυξη τους, το μέλλον τους με άλλη λογική που θα τους παρέχουν σκέψεις και μέσα, δεδομένα και προτάσεις, που θα προκύπτουν από ερευνητικά προγράμματα.

Ενέργειες που θα αποτυπώνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της Περιφέρειας, ενω παράλληλα θα διαμορφώνει την οικονομική γεωγραφία χωρικά των σημαντικότερων ελκυστικά επιχειρηματικών πόλεων της Κρήτης.

Το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης (ΟΕΣΚ) θα διαμορφώσουν αυτά τα δεδομένα που θα χαράζουν το μέλλον της εμπορικής προοπτικής στο νησί μας. Η μελέτη  θα έχει  επίσης και την υποστήριξη  του Περιφερειακού Συμβουλίου Επιμελητηρίων Κρήτης.

Η πρόταση ερευνητικού προγράμματος του ΙΝΕΜΥ

Η πρόταση ερευνητικού προγράμματος του ΙΝΕΜΥ,  θα αποτυπώσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Περιφέρειας, θα φωτίσει το ήδη υπάρχον μοντέλο οργάνωσης στο χώρο και θα παράγει κρίσιμα συμπεράσματα για τις προοπτικές και το μέλλον, ενώ παράλληλα θα διαμορφώσει την οικονομική γεωγραφία των σημαντικότερων ελκυστικά επιχειρηματικών πόλων της Κρήτης.


 «ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ»

 

  • Εισαγωγή
  • Η οικονομική γεωγραφία
  • Προτεινόμενο ερευνητικό πρόγραμμα
  • Παραδοτέα ερευνητικού προγράμματος
  • Διάρκεια υλοποίησης
  • Τρόποι αξιοποίησης – Οφέλη

Η περιφέρεια Κρήτης αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιφέρειες της χώρας. Η γεωγραφική της θέση αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα ενώ η πολιτισμική της παράδοση σε συνδυασμό με το φυσικό της πλούτο, αποτελούν βασικά ανταγωνιστικότατα πλεονεκτήματα που την καθιστούν τουριστικό πόλο με σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα.

 Η αναγκαιότητα μίας πλήρους και επικαιροποιημένης ανάλυσης βασικών οικονομικών μεγεθών για την Περιφέρεια Κρήτης είναι δεδομένη.  Με την παρούσα πρόταση ερευνητικού προγράμματος, το ΙΝΕΜΥ θα αποτυπώσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Περιφέρειας ενώ παράλληλα θα διαμορφώσει την οικονομική γεωγραφία των σημαντικότερων ελκυστικά επιχειρηματικών πόλων της Κρήτης.

 Στο πλαίσιο της ερευνητικής του δραστηριότητας, το ΙΝΕΜΥ έχει καταρτίσει ένα πλέγμα σύνθετων δεικτών χωρικής-περιφερειακής ανάλυσης για την ανάδειξη τόσο της σημασίας των υφιστάμενων εμπορικών πόλων όσο όμως και της χωρικής τους εμβέλειας. Με άλλα λόγια έχει δημιουργηθεί ένας αλγόριθμος ταξινόμησης του οικιστικού δικτύου της χώρας με βάση το πόσο σημαντική εμπορική δραστηριότητα αναπτύσσεται σε κάθε οικισμό αλλά και το πόσο ελκυστική είναι η εμπορική αυτή δραστηριότητα για τους γειτονικούς και όχι μόνο οικισμούς. Αναλυτικότερα, για κάθε έναν από τους οικισμούς της Ελλάδας έχει προσδιοριστεί ένας συντελεστής ελκυστικότητας, όπου λαμβάνονται υπόψη:

  • Το επίπεδο που κατέχει ο κάθε οικισμός στη διοικητική ιεραρχία του οικιστικού δικτύου της Περιφέρειας.
  • Το πραγματικό πληθυσμιακό του μέγεθος.
  • Το σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας που συγκεντρώνεται στον οικισμό.
  • Το αν και κατά πόσο η διάρθρωση της εμπορικής δραστηριότητας σε έναν οικισμό χαρακτηρίζεται από διαθεματικότητα ή μονοθεματικότητα. 

Οι παραπάνω παραδοχές, προσεγγίζουν με όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερο τρόπο την παράμετρο της ελκυστικότητας, καθώς πέρα από τις προφανείς συσχετίσεις του πληθυσμιακού αλλά και του επιχειρηματικού μεγέθους του κάθε πόλου με την ελκυστικότητά του, ενσωματώνεται και η παράμετρος της ιεράρχησης του οικιστικού δικτύου. Η παράμετρος αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς διαφοροποιεί την ελκυστικότητα του κάθε οικισμού ανάλογα με το επίπεδο των επιμέρους εξυπηρετήσεων που παρέχει. Αναλυτικότερα, ένας οικισμός 2ου επιπέδου (ιεράρχηση που εν πολλοίς συμπίπτει με τις έδρες των Νομών της χώρας), είναι πιθανόν κατά πολύ ελκυστικότερος από έναν ισοδύναμο (από πλευράς πληθυσμού και πλήθους επιχειρήσεων) οικιστικό πόλο ο οποίος βρίσκεται χαμηλότερα στη διοικητική ιεραρχία. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, ακριβώς επειδή ο οικισμός 2ου επιπέδου παρέχει ορισμένες κεντρικότερης φύσης υπηρεσίες (πχ ΔΟΥ, Νοσοκομείο, ΑΕΙ/ΤΕΙ), οι οποίες αυτομάτως τον καθιστούν ελκυστικότερο. Με άλλα λόγια, ένας οικισμός με υψηλή διοικητική ιεράρχηση θα αποτελεί και ελκυστικότερο πόλο, καθώς οι εν δυνάμει καταναλωτές είναι πολύ πιθανότερο να συνδυάσουν τη μετακίνησή τους για αγορά αγαθών με τη διεκπεραίωση υποχρεώσεων διοικητικής φύσης (αλλά και απολαβή υπηρεσιών που παρέχονται σε κεντρικούς πόλους).

Ο συσχετισμός όλων των παραπάνω μεταβλητών και ο υπολογισμός μίας μοναδικής τιμής ελκυστικότητας για κάθε οικισμό, έγινε με παραγοντική ανάλυση. Η παραγοντική ανάλυση είναι μια στατιστική τεχνική, η οποία προσπαθεί να ερμηνεύσει τις συσχετίσεις μεταξύ μεταβλητών, υποθέτοντας ότι αυτές οφείλονται στην ύπαρξη κοινών παραγόντων που δεν είναι άμεσα εμφανείς. Το αποτέλεσμα της διαδικασίας της παραγοντικής ανάλυσης, σταθμίστηκε με τις τιμές που λαμβάνει ο δείκτης διαθεματικότητας (Εντροπία H2) για τον κάθε οικισμό. Οι τιμές αυτού του δείκτη κυμαίνονται από 0 (μονοθεματική εμπορική δραστηριότητα) μέχρι 1 (διαθεματική εμπορική δραστηριότητα).

 

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω κριτήρια, για την Περιφέρεια Κρήτης οι σημαντικοί ελκυστικοί πόλοι που αναδείχθηκαν είναι οι[1]:

  • Ηράκλειο
  • Χανιά
  • Ρέθυμνο
  • Ιεράπετρα
  • Άγιος Νικόλαος
  • Λιμένας Χερσονήσου
  • Μοίρες
  • Σητεία
  • Αρκαλοχώρι
  • Τυμπάκι
  • Κίσσαμος
  • Μάλια
  • Πέραμα
  • Νεάπολη
  • Κάτω Γούβες
  • Παλαιόχωρα
  • Επάνω Αρχάνες
  • Αγία Μαρίνα
  • Αγία Βαρβάρα
  • Καλύβες
  • Ασήμι
  • Σταλίδα

 

Στο πλαίσιο της περαιτέρω εμβάθυνσης της γεωγραφίας της εμπορικής δραστηριότητας προτείνεται ένα ερευνητικό πρόγραμμα με τα εξής χαρακτηριστικά: 

  • Ανάλυση των αναπτυξιακών προοπτικών της Περιφέρειας Κρήτης
  • Οικονομική γεωγραφία της Περιφέρειας

Εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα και επεξεργασία δευτερογενών στοιχείων αναφορικά με τα οικονομικά δεδομένα της Περιφέρειας για σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων.

  Επικαιροποίηση των δευτερογενών στοιχείων με στοχευμένες εκτεταμένες επιτόπιες καταγραφές στους σημαντικούς ελκυστικούς πόλους,  οι οποίες θα αφορούν το σύνολο της επιχειρηματικής  δραστηριότητας.  (Αφορά στην επικαιροποίηση των καταγραφών των εμπορικών επιχειρήσεων αλλά και στον εμπλουτισμό με νέες καταγραφές όλων των κλάδων επιχειρηματικής δραστηριότητας με στόχο την ανάδειξη του «επιχειρηματικού προφίλ» κάθε οικισμού.)

Η αξιοποίηση των ευρημάτων της χωρικής έρευνας, με τα ήδη διαθέσιμα στοιχεία θα συμβάλει προς μία πληρέστερη και ακριβέστερη εικόνα της επιχειρηματικής δραστηριότητας των περιοχών. 

Τα παραδοτέα του ερευνητικού προγράμματος είναι τα εξής:

  • ΠΕ1: Μελέτη «Το προφίλ της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας στην περιφέρεια Κρήτης»
  • ΠΕ2: Οδηγός ανάδειξης και αξιοποίησης των επιχειρηματικών διαδρομών ως εργαλείο επιχειρηματικής στρατηγικής και μελλοντικές παρεμβάσεις. 

Η διάρκεια υλοποίησης του ερευνητικού προγράμματος εκτιμάται σε 18 μήνες.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία μπορεί να επιφέρει πολύ-επίπεδες ωφέλειες στην κατεύθυνση της ανάδειξης δραστηριοτήτων, της γεωγραφικής τους συσχέτισης, της διασύνδεσής τους σε επίπεδο προώθησης και της διασύνδεσής τους με παράλληλες τουριστικές και πολιτισμικές παραγωγικές δραστηριότητες και υπηρεσίες. Ενδεικτικά: 

•           Δημιουργία δικτυακών οδηγών αγορών-επιχειρήσεων

•           Ανάδειξη εμπορικών διαδρομών σε επιλεγμένους οικισμούς

Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος θα αποτελέσουν πηγή για περαιτέρω επεξεργασία από επιστήμονες και ερευνητές ενώ ευελπιστούμε ότι θα εισάγουν μία νέα συζήτηση σε περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με τη σχέση χώρου και επιχειρηματικότητας. Επιπλέον, έχοντας μια τέτοια αναλυτική  καταγραφή των εμπορικών κέντρων μπορούν οργανωθούν έρευνες καταναλωτών οι οποίες θα συνεισφέρουν πολλαπλά στις επιχειρήσεις.

Για τις επιχειρήσεις κρίνουμε ότι θα τους προσφερθεί μέσω του παραδοτέου ένα εργαλείο μέγιστης χρησιμότητας το οποίο θα συνδράμει από την εύρεση τόπου εγκατάστασης έως και την διαμόρφωση επιχειρηματικής στρατηγικής αναφορικά με το είδος πώλησης.  Ειδικότερα για την Περιφέρεια Κρήτης, η τουριστική διάσταση της επιχειρηματικότητας αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την έρευνα αφού ο εντοπισμός των χωρικών συγκεντρώσεων τουριστικής  επιχειρηματικότητας θα φωτίσει το ήδη υπάρχον μοντέλο οργάνωσης στο χώρο και θα παράγει κρίσιμα συμπεράσματα για τις προοπτικές και το μέλλον.


[1] Πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η ταξινόμηση αφορά την ιεράρχηση των οικισμών βάσει των κριτηρίων που έθεσε η ερευνητική ομάδα του ΙΝΕΜΥ και η οποία βασίστηκε εξ’ ολοκλήρου σε δευτερογενή δεδομένα. Η αντιπαραβολή της ταξινόμησης του ΙΝΕΜΥ με την εικόνα της πραγματικής εμπορικής δραστηριότητας που έχει για το νησί του ο τοπικός εμπορικός σύλλογος θα οδηγήσει στους οικισμούς εκείνους που η παρούσα έρευνα θα εμβαθύνει.

 


Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ