Όταν οι «λιγδιάρηδες» Έλληνες και κρητικοί έφταναν στο Ellis Island...

Στο διάστημα 1892 έως 1924, πάνω από μισό εκατομμύριο Έλληνες και κρητικοί βρέθηκαν στο νησί Ellis ...Οι Αμερικανοί δεν τους έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια. Τους φώναζαν «λιγδιάρηδες» («greaseballs») και «βρωμοέλληνες» («dirty Greeks»).

Η Νήσος Έλις είναι ένα μικρό νησάκι στ’ ανοιχτά του Μανχάταν. Τόπος ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους που αναζητούσαν μία νέα ζωή, από το 1852 έως το 1954 υποδεχόταν τους μετανάστες, όπου υποβάλλονταν σε ιατρικές εξετάσεις προκειμένου να εγκριθεί η άδεια εισόδου τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λειτούργησε ως μία κολυμπήθρα, αφού πολλοί νεοφερμένοι άλλαξαν τα ονόματά τους εκεί, προσαρμόζοντάς τα στη γλώσσα της νέας τους πατρίδας. Υπολογίζεται ότι το 40% του πληθυσμού της Αμερικής έχει τις ρίζες του στο Έλις Αιλαντ.


Το Ellis Island είναι από τα μέρη εκείνα με την εντονότερη «οσμή» ιστορίας των τελευταίων δύο αιώνων: εκεί κατέφταναν τα υπερωκεάνια από την Ευρώπη, προκειμένου να «δηλωθούν» οι επιβαίνοντες, προτού ξεχυθούν στο άγνωστο για ένα νέο ξεκίνημα.

Ανάμεσά τους, τον Απρίλιο του 1892, και χιλιάδες Έλληνες, αλλά και κρητικοί, που έφευγαν κατά κύριο λόγο από τα λιμάνια της Ιταλίας, στην οποία περνούσαν μέσω Πάτρας και Πειραιά, για να επιβιβαστούν στα πλοία που θα έφταναν μετά από μερικές μαρτυρικές εβδομάδες στη γη της επαγγελίας.


 Στο διάστημα 1892 έως 1924, πάνω από μισό εκατομμύριο Έλληνες και κρητικοί βρέθηκαν στο νησί Ellis και υπολογίζεται πως σχεδόν οι μισοί, επέστρεψαν κάποια στιγμή μόνιμα στην Ελλάδα. Οι Αμερικανοί δεν τους έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια. Τους φώναζαν «λιγδιάρηδες» («greaseballs») και «βρωμοέλληνες» («dirty Greeks»). Στον Νότο, οι Έλληνες βρέθηκαν στο στόχαστρο της Κου-Κλουξ-Κλαν, ενώ οι νόμοι που ψηφίζονταν για τους μαύρους ίσχυαν και για τους ίδιους, καθώς δεν θεωρούνταν «λευκοί».

Οι δύσκολες μέρες

Αρχές του εικοστού αιώνα  η Ελλάδα έχασε το 8% του συνολικού πληθυσμού της. Την  προτίμηση των Ελλήνων μεταναστών κέρδισαν οι Η.Π.Α. και η Αυστραλία. Στο μυαλό κάθε μετανάστη υπήρχε μόνο μια σκέψη, πώς να φτάσει στη «Γη της Επαγγελίας».

Οι μετανάστες ήταν κυρίως νέοι άντρες από αγροτικές περιοχές, αγράμματοι, και εκτός από τη σωματική τους ικανότητα δεν διέθεταν αλλά προσόντα. Η ιστορικός Ελένη Παπανικόλα, καταγράφει στο βιβλίο της «Μόχθος και Μένος στην Καινούρια Γη – οι Έλληνες μετανάστες της Γιούτα» την ιστορία των πρώτων Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική και συγκεκριμένα στην περίοδο μεταξύ του 1906 και του 1914. Χιλιάδες Έλληνες και ανάμεσά τους πολλά Κρητικόπουλα περνούσαν τον ωκεανό στοιβαγμένοι σε καράβια, υπομένοντας άθλιες συνθήκες, σ’ ένα ταξίδι που διαρκούσε ένα μήνα, με το όνειρο ότι θα πατούσαν επιτέλους το πόδι τους στη γη της αφθονίας και της ελευθερίας!

Η Οδύσσεια των Ελλήνων μεταναστών ξεκινούσε από το λιμάνι του Πειραιά και κρατούσε περίπου 22 μέρες.  Κουρασμένοι από το ταξίδι όταν φτάνανε στην Αμερική πρώτα έπρεπε να περάσουν από την υπηρεσία αλλοδαπών και δημόσιας υγείας. Αυτό ήταν εφιάλτης για πολλούς. Όσοι δεν περνούσαν τις εξετάσεις τους απαγόρευαν την είσοδο στην Αμερική και τους έστελναν πίσω με τα ίδια καραβιά στην πατρίδα τους. Σε αυτούς που παραμέναν, η ζωή δεν τους χαμογελούσε. Οι δουλειές και τα λεφτά που περιμένανε να βρουν ήταν διαφορετικά από αυτά που φαντάζονταν.

Η εύρεση εργασίας ήταν δύσκολη και συχνά περιπετειώδης. Όσοι δεν μπορούσαν να βρουν εργασία στις μεγαλουπόλεις της Ανατολικής ακτής, δελεάζονταν από τους πράκτορες ευρέσεως εργασίας, στη Δύση. Δούλεψαν σ’ όλη την ενδοχώρα τοποθετώντας σιδηροδρομικές γραμμές στα λειβάδια, χτίζοντας δρόμους, σκάβοντας υπονόμους, και καθαρίζοντας τη γη από αγριόχορτα.  Επέβαιναν σε φορτηγά τρένα κρυφά για να μεταφερθούν από το ένα μέρος στο άλλο, με μοναδικά εφόδια ψωμί μπαγιάτικο και φασόλια.

Στη Γιούτα, υπεύθυνος για την εύρεση εργασίας στους Έλληνες μετανάστες ήταν ο πράκτορας Λεωνίδας Γ. Σκληρής, ο θρυλικός «Τσάρος των Ελλήνων».  Ο Σκληρής, ένας από τους επιφανείς εμπόρους Ελλήνων μεταναστών στη Δύση, έβρισκε δουλειά στους μετανάστες στην Εταιρία Χαλκού της Γιούτα, στις σιδηροδρομικές εταιρίες της Δύσης (Western Pacific Railroad, Denver & Rio Grande Western Railroad) και στα ανθρακωρυχεία της κομητείας του Κάρμπον.

Ο Σκληρής απαιτούσε υπερβολική αμοιβή από τους μετανάστες που έψαχναν δουλειά, καθώς επίσης και μηνιαία αμοιβή αφού τους έβρισκε εργασία.  Η στυγνή εκμετάλευση από τον Σκληρή οδήγησε τους Έλληνες μετανάστες να ξεσηκωθούν κατά του συστήματος των εργατοπατέρων – προστατών στην απεργία του Μπίνγκαμ το 1912.
Στα καφενεία οι νέοι μετανάστες έμαθαν για τα νέα ανθρακωρυχεία της Κομητείας του Κάρμπον και από το 1905 υπήρχαν παντού Έλληνες (Castle Gate, Spring Canyon, Sunnyside, Black Hawk, Helper, Winter Quarters, Scofield, and Price).  Καινούριες φλέβες άνθρακα ανακαλύπτονταν συνέχεια και οι Έλληνες μετανάστες έγραφαν πίσω στην πατρίδα ότι υπάρχει δουλειά για όλους στα ορυχεία.

Οι εργάτες ζούσαν σε παράγκες και οικοτροφεία, διαιρεμένα σύμφωνα με την εθνικότητα. Η ασφάλεια των ανδρών δεν είχε σημασία για τα αφεντικά, οι οποίοι μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν αμέσως αν σκοτώνονταν ή σακατεύονταν.

ο ιστότοπος

Είναι πάντως και ο ιστότοπος του Ελις Αιλαντ συγκλονιστικός. Κάνοντας μία απλή εγγραφή στο σάιτ, μπορείς κανείς να ψάξει βάσει του ονόματος και του επωνύμου τον ξεχασμένο παππού, προπάππου ή προ-προ-πάππου και να νιώσει το ίδιο ρίγος που έχουν νιώσει εκατομμύρια χρήστες του, οι οποίοι βλέπουν ξαφνικά μπροστά τους το φάντασμα ενός παρελθόντος που ποτέ δεν έζησαν, παρά μονάχα άκουσαν μέσα από αφηγήσεις.


ΠΗΓΕΣ

Πατρίς, 

cretalive,

Ελένη Παπανικόλα  «Μόχθος και Μένος στην Καινούρια Γη – οι Έλληνες μετανάστες της Γιούτα»

Εμμ.Βεληβασάκης

 

Πηγή: ellis island

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ