Αμφισβητείται πλέον η αποτελεσματικότητα κατασκευής νέων μεγάλων φραγμάτων στην Κρήτη

Την ώρα που σε ολόκληρη την Κρήτη προγραμματίζονται έργα για φράγματα και λιμνοδεξαμενές με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια ευρώ, η εικόνα του σχεδόν άδειου φράγματος Αποσελέμη γεννά εύλογα ερωτήματα: αποτελεί πράγματι η κατασκευή νέων φραγμάτων τη σωστή απάντηση στο σύνθετο και διαρκές πρόβλημα της λειψυδρίας στο νησί;

Μαρία Κοζυράκη: «Ο σχεδιασμός για την επάρκεια σε νερό, ανατρέπεται πλέον σε ετήσια βάση»

Η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης εστιάζει στο ότι ο προγραμματισμός για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων, που έγινε πριν από 20, 10 ή ακόμα και 5 χρόνια, έχει ήδη καταστεί παρωχημένος από την κλιματική κρίση και τις ραγδαίες αλλαγές που επιφέρει στα υδρολογικά δεδομένα της Κρήτης, ενός γεωγραφικού χώρου περιορισμένου, με νησιωτικά χαρακτηριστικά, έντονο γεωμορφολογικό ανάγλυφο, γεωλογικές ιδιαιτερότητες και ξηροθερμικές συνθήκες ανέκαθεν, λόγω της θέσης της στη μεσογειακή λεκάνη.

«Όλα τα υδρολογικά και βροχομετρικά στοιχεία που συλλέγει και επεξεργάζεται διαχρονικά από όλη την Κρήτη η αρμόδια Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -με σκοπό την προστασία των υδατικών πόρων και τη διασφάλιση της επάρκειας και της ποιότητας του διαθέσιμου νερού πρωταρχικά για την ύδρευση αλλά και για τις υπόλοιπες αναγκαίες χρήσεις- καταδεικνύουν πλέον ότι κάθε χρόνος κυριολεκτικά ανατρέπει τον μεσοπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό που έχει γίνει στο παρελθόν» αναφέρει η κα. Κοζυράκη.

Και συνεχίζει λέγοντας: «Οι νέες κλιματικές συνθήκες και τα καινούργια υδρολογικά δεδομένα που προκύπτουν, ανατρέπουν σταθερά τον υφιστάμενο σχεδιασμό. Οι αβιοτικές συνθήκες επιδεινώνονται χρόνο με το χρόνο, με απρόβλεπτα και πρόσκαιρα φαινόμενα που μας ξεπερνούν. Ο σχεδιασμός και προγραμματισμός έργων και δράσεων, που πήρε ως δεδομένο τα διαθέσιμα στοιχεία περασμένων δεκαετιών, θα πρέπει πλέον να αναπροσαρμοστεί. Πρέπει να βασιστεί στα δεδομένα των τελευταίων τριών έως πέντε ετών και να προτείνει νέες λύσεις για τη διαχείριση των υδάτων, πιο άμεσες και λιγότερο επεμβατικές και κοστοβόρες».

Μειωμένες βροχοπτώσεις - νέες ανάγκες

Σχετικά με τις βροχοπτώσεις υπογραμμίζει ότι έχουν μειωθεί δραματικά. «Μπαίνουμε στο τέταρτο συνεχόμενο υδρολογικό έτος με πολύ περιορισμένες βροχές και σχεδόν μηδαμινές χιονοπτώσεις, γεγονός που δημιουργεί σοβαρές συνέπειες για την Κρήτη. Πιστεύω ότι η ίδια η φύση μας υποδεικνύει διαφορετικό «δρόμο» για τα σχεδιαζόμενα έργα ύδατος στην Ανατολική και στη Δυτική Κρήτη καθώς, μπορεί η ζήτηση να είναι παρόμοια στις δύο περιοχές αλλά, η διαθεσιμότητα (παροχή) είναι ουσιαστικά διαφορετική», αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Πρέπει να αναγνωρίσουμε επίσης ότι τα μεγάλα φράγματα για να γεμίσουν χρειάζονται σημαντικές και τακτικές βροχοπτώσεις ενώ σημαντική είναι επίσης και η υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα σε πολλές περιοχές της Κρήτης, που πλέον βρίσκονται στο «κόκκινο», λόγω υπεράντλησης των υπόγειων υδάτων από χιλιάδες γεωτρήσεις. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη όταν σχεδιάζονται νέα μεγάλα φράγματα σε περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα τόσο με τον υδροφόρο ορίζοντα όσο και με τα συνεχώς μειούμενα κατακρημνίσματα, τις λίγες βροχές και σχεδόν ανύπαρκτες χιονοπτώσεις», σημειώνει.

Βιώσιμες λύσεις, ευέλικτες και πρακτικές

Η ίδια δεν παραλείπει να τονίσει την αναγκαιότητα της εξέτασης διαφορετικών λύσεων για την κάλυψη των υδατικών αναγκών κάθε περιοχής. «Επιβάλλεται να ληφθούν σοβαρά μέτρα για την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα και για τον εμπλουτισμό του, όταν υπάρχουν διαθέσιμες βροχοπτώσεις, γιατί σήμερα έχει πέσει σε πολύ χαμηλό επίπεδο σχεδόν σε ολόκληρη τη νότια και ανατολική Κρήτη, ενώ και στις παράκτιες περιοχές παρουσιάζεται υφαλμύρωση λόγω υπεράντλησης», λέει ενώ καταλήγει: «Πιστεύω ότι, δεδομένων των συνθηκών, είναι αποτελεσματικότερο να δημιουργηθούν μικρότερης κλίμακας και περισσότερες υποδομές ύδατος (ταμιευτήρες, φράγματα κα), τα οποία θα μπορούν να αναπληρώνουν το νερό που διαθέτουν ευκολότερα και θα ανταποκρίνονται με ευελιξία στις τοπικές ανάγκες της κάθε περιοχής. Σε πολλές περιπτώσεις, η Διεύθυνση Υδάτων έχει ήδη μελετήσει και προτείνει σε διαχειριστές του νερού (ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ) ενδεδειγμένες λύσεις που προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής».