της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Οι ασταμάτητες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις είναι ένα φαινόμενο της υπερανάλυσης των γεγονότων που συνήθως στηρίζονται σε υπερβολικό άγχος. Οι επίμονες αυτές σκέψεις ανησυχίας μπορούν να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε χώρο και συνοδεύονται με την ανησυχία μας για τα μελλοντικά γεγονότα. Είναι σκέψεις οι οποίες μας κλέβουν πολύτιμο χρόνο χωρίς να έχουν αρκετές φορές καμιά ρεαλιστική βάση.
Οι σκέψεις αυτές πλημμυρίζουν το μυαλό μας, μας κλέβουν ενέργεια, και δημιουργούν την αίσθηση ότι βρισκόμαστε εκτός ελέγχου. Αυτό συμβαίνει γιατί η υπερανάλυση είναι μια ασυνείδητη συνεχής διαδικασία αναπαραγωγής δυσάρεστων συνήθως καταστάσεων που έχουμε βιώσει στο παρελθόν μέσα από την μορφή αρνητικών συναισθημάτων τα οποία δεν μπορούν να ξεπεραστούν.
Όταν σκεφτόμαστε υπερβολικά καταλήγουμε να αναλύουμε τις πράξεις, τα λόγια και τα συναισθήματα όχι μόνο των άλλων ανθρώπων αλλά και τα δικά μας. Η συμπεριφορά αυτή συνήθως είναι προνόμιο των γυναικών οι οποίες παράγουν σκέψεις που έχουν διαφορετικό χαρακτήρα από τους άντρες, αφού τις απασχολούν περισσότερο θέματα ελέγχου που σχετίζονται με το μέλλον.
Αρχικά η πρόθεση όσων σκέφτονται υπερβολικά είναι να κατανοήσουν τα κίνητρά των γύρω τους, να ερμηνεύσουν τις καταστάσεις που δεν καταλαβαίνουν, για να προλάβουν την αρνητική έκβαση κάποιων γεγονότων. Αυτό γίνεται συνήθως με ατέλειωτους εσωτερικούς μονολόγους οι οποίοι τις περισσότερες φορές δημιουργούνται μέσα από ένα αγχωτικό κλίμα και αρνητικά συναισθήματα.
Η διαδικασία της υπερανάλυσης ξεκινάει από τον φόβο ότι δεν έχουμε τον πλήρη έλεγχο του προσωπικού ή του συλλογικού μας περιβάλλοντος και φυσικά αυτό δεν προσημειώνεται σαν μια υγιής διαδικασία αφού δεν βοηθάει στην επίλυση των προβλημάτων αλλά στην μεγιστοποίηση τους. Συχνά, ακριβώς επειδή αυτού του είδους οι σκέψεις φορτώνουν το μυαλό μας και ταλαιπωρούν τον εαυτό μας ζητούν να αντικατασταθούν από ένα νέο τρόπο σκέψης.
Θα ξεκινήσουμε λοιπόν σκεπτόμενοι ότι δεν ωφελεί σε τίποτα η υπερφόρτωση του μυαλού. Αυτό που ζούμε στο τώρα χάνεται σε άκοπες σκέψεις και υποθετικά σενάρια που δεν μας αφήνουν να ζήσουμε την στιγμή. Κι ενώ καθόμαστε και σκεφτόμαστε και ξανά σκεφτόμαστε για να πάρουμε την πιο σωστή απόφαση τελικά καταλαβαίνουμε ότι πίσω από αυτό κρύβεται ο φόβος μας να μην κάνουμε λάθος και ματαιωθούμε. Αυτό φυσικά μας δημιουργεί μια σύγχυση αφού η λύση πάντα βρίσκεται όταν απομακρυνθούμε από το πρόβλημα και όχι όταν είμαστε μέσα σ αυτό.
Μια σημαντική και βοηθητική πληροφορία είναι αυτή που μας δίνει ο Friedman, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο ανθρώπινος νους μισεί την αβεβαιότητα οπότε όσο πιο πολύ παιδεύουμε το μυαλό μας στο λαβύρινθο των σκέψεων τόσο περισσότερο αυτό κολλάει μέσα σ αυτόν. Η υπερβολική ανάλυση οδηγεί σε αρνητικές σκέψεις. Οι αρνητικές σκέψεις μας ακινητοποιούνε με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να πράττουμε.
Για να απαλλαγούμε από τις πολλές σκέψεις πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε αλλά ούτε να προβλέψουμε όλα αυτά που θ αρθούν. Αυτό λοιπόν που μας απομένει είναι να υιοθετήσουμε το απόφθεγμα ότι η ζωή είναι μικρή και δεν μπορεί να μπλέκεται στους ιστούς αράχνης που οι ίδιοι δημιουργούμε. Οι άχρηστες σκέψεις δεν μας αφήνουν χώρο να την δούμε με θετικό μάτι αλλά ούτε και να εξελιχθούμε.
Η απραξία που μας φέρνει η υπερανάλυση μας οδηγεί κυριολεχτικά στην παράλυση αφού ο άνθρωπος που υπεραναλύει δεν βρίσκει χρόνο να πράξει δηλαδή να ενεργήσει. Έτσι γίνεται δέσμιος μιας συμπεριφοράς αρνητικών σκέψεων που διαμορφώνουν την ζωή του και δεν τον αφήνουν να πάει παρακάτω.
Αντισταθείτε λοιπόν όταν καταλαβαίνετε ότι ξεκινάτε την υπερανάλυση και ασχοληθείτε με οτιδήποτε δημιουργικό το οποίο συμβάλει στην ψυχική και σωματική σας ισορροπία. Έτσι κι αλλιώς το να αναμασάτε τα ίδια και τα ίδια είναι ο πιο εύκολος δρόμος για να αντιμετωπίζετε παθητικά την ζωή χωρίς να δράτε σύμφωνα με τα θέλω μα πιο πολύ τις ανάγκες σας. Ζήστε λοιπόν το τώρα γιατί το αύριο είναι πιο πονηρό από ότι νομίζετε και πιο αβέβαιο από ότι φαντάζεστε….
