Της Κατερίνας Μυλωνά
Θαλάσσια σκουλήκια: πλάσματα τόσο μικρά και, φαινομενικά, ασήμαντα που ο περισσότερος κόσμος απλώς δεν τους ρίχνει δεύτερη ματιά…
Οι επιστήμονες, όμως, του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), όχι μόνο τα προσέχουν, τα μελετούν διεξοδικά και ξεκλειδώνουν όλα τα μυστικά τους!
Πώς γίνεται αυτό και σε τι, άραγε, χρησιμεύει;
Η συνεργαζόμενη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ, Κλεονίκη Κεκλίκογλου, μιλά στο Cretalive για το πρόγραμμα MAPWORMS και τα «σκουλήκια- ρομπότ» που είναι σε διαδικασία μελέτης πριν προχωρήσει η παραγωγή τους.
Στις αρχές Απριλίου, φιλοξενήθηκε στο Ηράκλειο, η ετήσια συνάντηση του προγράμματος. Ένωσαν τις δυνάμεις τους και αντάλλαξαν απόψεις επιστήμονες από διάφορους κλάδους.
Όπως αναφέρει η κ. Κεκλίκογλου, υπάρχουν έξι εταίροι με διαφορετικά υπόβαθρα. H βιολογία, η βιοϊατρική, η επιστήμη υλικών, τα μαθηματικά, η πληροφορική και η ρομποτική είναι έντονα αλληλένδετες.
Οι χημικοί αναπτύσσουν έξυπνα υλικά που στηρίζονται σε υδρογέλες με βάση το DNA ικανά να ανταποκρίνονται σε διαφορετικά ερεθίσματα (όπως φως, pH, κ.λπ.) και οι μηχανικοί βιοϊατρικής που παίρνουν μέρος σε αυτό το εγχείρημα, αναλαμβάνουν την κατασκευή ρομπότ, εμπνευσμένων από θαλάσσια σκουλήκια.
Όσο αφορά στο κομμάτι του ΕΛΚΕΘΕ, οι βιολόγοι βάζουν στο μικροσκόπιό τους αυτούς τους οργανισμούς και παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, για τη συμπεριφορά αλλά και την ανατομία τους.
Σημαντικό όπλο στη φαρέτρα τους είναι ο μικροτομογράφος του Κέντρου, ο οποίος χρησιμοποιεί ακτίνες Χ και επιτρέπει την τρισδιάστατη απεικόνιση των οργανισμών και την περαιτέρω ανάλυσή των εικόνων αυτών χωρίς καν να χρειαστεί να… τους κόψει!
Βασικό πλεονέκτημα, δηλαδή, της παραπάνω τεχνικής είναι ότι μπορούν να απεικονιστούν οι εσωτερικές και οι εξωτερικές δομές των οργανισμών χωρίς να καταστραφεί το δείγμα.
Στην ουσία, μοιάζει με τον αξονικό τομογράφο που έχουν τα νοσοκομεία, ωστόσο προσφέρει ακόμα καλύτερη ανάλυση και δίνει τη δυνατότητα στον επιστήμονα να γνωρίσει την ανατομία του κάθε οργανισμού, χωρίς να προχωρήσει σε τομές.
Έτσι, λαμβάνουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για τον οργανισμό και θα φανούν χρήσιμες στους εταίρους του προγράμματος, όπως το ποιοι μύες «ευθύνονται» για την κίνηση του κάθε σημείου στο σώμα ενός σκουληκιού.
Ένα σκουλήκι… χειρούργος!
Αυτές οι λεπτές, λεπτεπίλεπτες θα έλεγε κανείς, κινήσεις του θαλάσσιου σκουληκιού, θα βοηθήσουν πολύ την επιστήμη και, μάλιστα, την Ιατρική. Φανταστείτε έναν χειρούργο να είχε τη δυνατότητα να κινηθεί με αντίστοιχη ευελιξία!
Με αυτή τη λογική, και όχι μόνο, ό,τι πληροφορίες εκμαιεύουν από ένα σκουλήκι οι βιολόγοι του ΕΛΚΕΘΕ, στη συνέχεια περνούν στους μαθηματικούς που «κάνουν τα μαγικά τους» με τα μαθηματικά μοντέλα και τους μηχανικούς βιοϊατρικής που όλα τα παραπάνω τα ενσωματώνουν σε ένα ρομπότ!
Η κ. Κεκλίκογλου εξηγεί πως ο στόχος δεν είναι να δημιουργηθεί ένα ρομπότ- σκουλήκι αλλά ένα ρομπότ που οι λειτουργίες του θα είναι εμπνευσμένες από τις κινήσεις των σκουληκιών.
Εταίροι του προγράμματος είναι και δύο εταιρείες, η μία είναι εξειδικευμένη σε συστήματα laser και η άλλη είναι προσανατολισμένη στις ιατρικές εφαρμογές. Μελετάται, λοιπόν, κατά πόσο το ρομπότ που θα προκύψει θα μπορεί να φανεί χρήσιμο σε χειρουργικές εφαρμογές. Μία λύση που εξετάζεται είναι πώς το νέο ρομπότ μπορεί να λειτουργήσει ως…. το δεξί χέρι ενός γιατρού την ώρα του χειρουργείου!
Αυτή τη στιγμή, το πρόγραμμα είναι στη διαδικασία της μοντελοποίησης και της δημιουργίας του πρωτοτύπου ρομπότ, τα επόμενα χρόνια, όμως, σίγουρα θα ακούσουμε πολλά και ενδιαφέροντα νέα!
Μικροτομογραφία: Μία δύσκολη λέξη, ένα σπουδαίο εργαλείο!
Στις εγκαταστάσεις του ΕΛΚΕΘΕ φιλοξενείται ένα μικρό θαύμα της τεχνολογίας: ο μικροτομογράφος.
Η μικροτομογραφία λύνει τα χέρια των επιστημόνων αφού τους δίνει τη δυνατότητα να μελετήσουν είδη χωρίς να τα καταστρέψουν.
Αντίστοιχα, η ίδια μέθοδος ακολουθείται από Μουσεία Φυσικής Ιστορίας, όπου οι ερευνητές μελετούν σπάνια μουσειακά είδη που, σε καμία περίπτωση, δε θέλουν να πειράξουν.
Δείτε επίσης:
MAPWORMS - Μίμηση της προσαρμογής και της πλαστικότητας στους θαλάσσιους σκώληκες
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
