Του Βασίλη Μαρκάκη*
Καθώς τα φώτα της δημοσιότητας αρχίζουν να απομακρύνονται από την περίπτωση του τρίχρονου Άγγελου, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, είναι καιρός να αναλογιστούμε όλοι τις ευθύνες μας. Σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετωπίσουμε ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον ως κοινωνία, εφόσον σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού 4000 παιδιά κακοποιούνται στη χώρα μας κάθε χρόνο, εκ των οποίων πάνω από 100 πεθαίνουν ενώ πάνω από 100 μένουν σοβαρά ανάπηρα. Το σύνολο των περιστατικών υπολογίζεται στις 20.000 κακοποιημένα παιδιά.
Η κοινωνία, η οποία αποτελείται από εμάς, δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου να αναλώνεται σε λαϊκά δικαστήρια επιστρέφοντας σε εποχές που κυριαρχούσε η αυτοδικία και που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί ούτε να υποκύπτει στους ηθικούς πανικούς που προσφέρουν ορισμένα ΜΜΕ τα οποία εκμεταλλεύονται παρόμοιες καταστάσεις.
Η επιστήμη οφείλει να υπηρετεί την κοινωνία και να λειτουργεί, παρεμβατικά κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου σε ζητήματα που ανακύπτουν στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον της. Υπό αυτό το πρίσμα η Εγκληματολογία οφείλει να αναδείξει και να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία στο ζήτημα της κακοποίησης ανηλίκων. Όπως αναφέρει ο Ν.Lacey (2002) η Εγκληματολογία ασχολείται με τα ατομικά και κοινωνικά προηγούμενα του εγκλήματος ως κοινωνικού φαινομένου, ενώ η ποινική επιστήμη ασχολείται με ειδικότερες θεσμικές όψεις της κοινωνικής κατασκευής του εγκλήματος. Σύμφωνα με αυτή την επιστημονική προσέγγιση είναι θεμιτό να γίνει ευρέως γνωστός ο όρος του κοινωνικού ελέγχου που έχει εισαχθεί από την Εγκληματολογία, ο οποίος κατά την prima facie ερμηνεία του είναι κάθε διαδικασία που εκφράζει την ικανότητα αυτορρύθμισης της κοινωνίας, σύμφωνα με τις αρχές και αξίες που η ίδια έχει θέσει. Ο κοινωνικός έλεγχος διακρίνεται στον τυπικό, ο οποίος αφορά το ποινικοκατασταλτικό σύστημα στο οποίο δεν θα επεκταθούμε περαιτέρω στο συγκεκριμένο άρθρο, αλλά και στον άτυπο, ο οποίος αποτελείται από την οικογένεια, το σχολείο, τα ΜΜΕ, την εκκλησία, τις κοινωνικές συναναστροφές κτλ, δηλαδή από όλους εμάς (Καρύδης 2010).
Όσον αφορά λοιπόν την κατακριτέα και αποτρόπαια πράξη κακοποίησης του μικρού Αγγέλου, η οποία συντάραξε όλη την κοινωνία ας πούμε όλοι μαζί ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ως εδώ! Αποτελούμε τον άτυπο κοινωνικό έλεγχο της χώρας μας του οποίου τα αξιακά πρότυπα δε συνάδουν με τέτοιες εγκληματικές πράξεις. Ας έχουμε λοιπόν όλοι μαζί τα μάτια μας και τα αυτιά μας ανοιχτά από δω και πέρα, ώστε να είμαστε αρωγοί της πρόληψης τέτοιων πράξεων και όχι η άναρχη μάζα ανθρώπων, που δικαίως μεν με λάθος τρόπο δε, προσπαθεί κατόπιν εορτής να καταδικάσει τέτοιου είδους εγκληματικές πράξεις.
Στη χώρα μας επώνυμες και ανώνυμες καταγγελίες μπορούν να γίνουν στη γραμμή 10201 που λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση για την προστασία των ανηλίκων, στο gov.gr, με απευθείας κλήση στο 100 και μέσω της νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής “SAFE.YOUth”.
Ας αντισταθούμε όλοι στην κοινωνία της αγοράς που σύμφωνα με την Κριτική Εγκληματολογία επιδρά αρνητικά στις κοινωνικές σχέσεις αποδυναμώνοντας την ικανότητα των τοπικών κοινωνιών για ανεπίσημη στήριξη αμοιβαία πρόνοια-κοινωνικοποίηση και εποπτεία των νέων, μεταξύ άλλων (Βιδάλη.2017).
Και ας γίνουμε όλοι κοινωνοί σε αυτή την προσπάθεια προστατεύοντας τα παιδιά. Το οφείλουμε στον Άγγελο και σε κάθε Άγγελο εκεί έξω, καθώς και στους εαυτούς μας.
*Master of Arts Εγκληματολογίας
