Του Δημήτρη Καρατζάνη
''Η πολιτική γίνεται με το κεφάλι ''είχε πει ο Μαξ Βέμπερ σε μια διάλεξη του για την πολιτική ( ''Η πολιτική ως επάγγελμα'') στο πανεπιστήμιο του Μονάχου ,ένα σχεδόν αιώνα πριν (1918).Τη ρήση αυτή του Γερμανού διανοητή επιβεβαίωσαν οι Ολλανδοί, αποδεικνύοντας με την ψήφο τους, πως θεωρούν την πολιτική εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, για να εμπιστευθούν την κορυφαία μορφής της, την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, σε άλλο , πλην της κεφαλής- ή της λογικής αν προτιμάτε-εργαλείο.
Οι Ολλανδοί λοιπόν με την στάση τους μπρος στις κάλπες, έδειξαν μια ασυνήθιστη για το πνεύμα της εποχής πολιτική ωριμότητα. Και νομίζουμε ότι δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε, πως έστησαν ένα ανάχωμα, ένα φράχτη, στην μέχρι χθες ανεμπόδιστη προέλαση του λαικισμού , που, μετά το Brexit και την εκλογή Τραμπ , φαινόταν να παίρνει τη μορφή σοβαρής απειλής για τη γηραιά ήπειρο, για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρόνια.
Και είναι εξαιρετικά σημαντική αυτή η ανάσχεση του λαικισμού ,γιατί επιτεύχθηκε μέσα σε συνθήκες ευνοικές για την προώθηση και την αναπτυξη του. Καθώς σήμερα, ακόμα και στις πλούσιες Ευρωπαικές χώρες διαπιστώνει κανείς ένα έντονο κύμα απογοήτευσης .Μια δυσαρέσκεια που διατρέχει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Λόγους, που έχουν να κάνουν με την διάψευση των ελπίδων τους για την ενωμένη Ευρώπη ,με τα ''απόνερα'' που έφερε στη ζωή τους η παγκοσμιοποίηση και, τέλος, με την αδυναμία των πολιτικών ελίτ να δώσουν απαντήσεις στα προβλήματα και τις αγωνίες τους.
Βέβαια, η νίκη της λογικής - και της Ευρώπης- που σημειώθηκε στην Ολλανδία, δε σημαίνει ταυτόχρονα και αναστροφή του κλίματος στο Ευρωπαικό πολιτικό τοπίο. Μπορεί να είναι ένα πλήγμα κατά του αντιευρωπαϊσμού που ίσως επηρεάσει θετικά τις εκλογές και στη Γαλλία, αλλά η επιτυχία θα αποκτήσει υπεραξία, μόνο αν αξιολογηθεί σωστά .
Αν δηλαδή οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνειδητοποιήσουν επιτέλους, ότι η ενωμένη Ευρώπη κατοικείται από λαούς και δεν αρκεί να ευημερούν οι δείκτες και οι αριθμοί μόνο, αλλά και οι άνθρωποι.
Αν δεν αντιληφθούν με άλλα λόγια , ότι , για τη μεγέθυνση του λαικισμού, υπάρχουν συγκεκριμένες αιτίες,που πρέπει να αντιμετωπιστούν στη ρίζα τους ΤΩΡΑ. Αν δεν είναι ήδη αργά.
Γιατί η Ευρώπη με τη σημερινή της δομή, δεν μπορεί και δεν θα πάει μακριά Χρειάζονται αποτελεσματικές διορθωτικές παρεμβάσεις, προκειμένου να εξομαλυνθούν ανισότητες και αδικίες στους τρεις τουλάχιστον βασικούς τομείς διακυβέρνησης Τον κοινωνικό ,τον Αμυντικό και εκείνον του κοινού νομίσματος .
Το ερώτημα είναι ποιος θα αναλάβει τις πρωτοβουλίες και τα ρίσκα για τις παρεμβάσεις αυτές, με δεδομένο ότι η Γερμανία δεν διαθέτει ηγετική κουλτούρα και καμιά -σχεδόν- από τις προσωπικότητες που αποτελούν σήμερα την ηγεσία της Ευρώπης, δεν ξεπερνά τη μέση στάθμη.
Ας ελπίσουμε ότι σε μερικές ημέρες που όλοι αυτοί θα συγκεντρωθούν σε μια πανηγυρική σύνοδο στη Ρώμη για να γιορτάσουν τα 60χρονα από την ίδρυση της ΕΕ, να υπάρξει κάτι ουσιαστικότερο από τις λεκτικές κορώνες, τα χαμόγελα και τις αναμνηστικές φωτογραφίες. Αν όχι, η χθεσινή ψήφος των Ολλανδών, θα είναι απλώς, άλλο ένα καμπανάκι που πέρασε ανεκμετάλλευτο...