Tου Γιάννη Βουρδουμπά*
Η αναγκαιότητα της αυξημένης χρήσης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας σε διάφορους τομείς για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχει σήμερα τεκμηριωθεί επαρκώς. Οι τεχνολογίες των περισσότερων από αυτές είναι ώριμες, αξιόπιστες και οικονομικά ελκυστικές. Ορισμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική, παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με μη συνεχή τρόπο, δυσκολεύοντας τη διάχυση τους στο ηλεκτρικό δίκτυο με σταθερή ισχύ.
Όταν η στιγμιαία παραγωγή ηλιακού και αιολικού ηλεκτρισμού υπερβαίνει τη ζήτηση τότε θα πρέπει αυτή να αποθηκευτεί για να χρησιμοποιηθεί αργότερα σε περιόδους υψηλής ζήτησης. Διαφορετικά χάνεται. Συνεπώς, η αποθήκευση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ μη εγγυημένης ισχύος αυξάνει τη δυνατότητα περαιτέρω διείσδυσής τους στο ενεργειακό σύστημα.
Οι πλέον ενδεδειγμένες τεχνολογίες αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνουν: την αποθήκευσή της σε ηλεκτρικούς συσσωρευτές, σε συστήματα αντλησιοταμίευσης, και σε μορφή υδρογόνου.
Η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας σε μπαταρίες ( δηλαδή σε χημική μορφή) είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτή. Βελτιώσεις στην τεχνολογία των ηλεκτρικών συσσωρευτών μεγάλης κλίμακας μείωσαν το κόστος εγκατάστασής τους σε λίγο περισσότερο από ένα εκατομμύριο ευρώ ανά εγκατεστημένο μεγαβάτ (MW).
Η αποθήκευσή της σε συστήματα αντλησιοταμίευσης (δηλαδή σε δυναμική μορφή) είναι επίσης τεχνικά και οικονομικά εφικτή. Το κόστος κατασκευής συστημάτων αντλησιοταμίευσης εξαρτάται από τη γεωμορφολογία του εδάφους, καθώς και άλλους παράγοντες, ενώ εκτιμάται σε λίγο λιγότερο από ένα εκατομμύριο ευρώ ανά εγκατεστημένο μεγαβάτ (MW).
Η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας σε μορφή υδρογόνου ((δηλαδή σε χημική μορφή) είναι τεχνικά εφικτή. Όμως το κόστος παραγωγής και αποθήκευσης του υδρογόνου είναι σχετικά υψηλό. Αποτέλεσμα, η τεχνολογία αυτή να υστερεί έναντι των δύο προαναφερθέντων συστημάτων.
Η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας σε συστήματα αντλησιοταμίευσης αποτελεί σήμερα την οικονομικότερη επιλογή σε σχέση με τα άλλα δύο προαναφερθέντα.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε αντλησιοταμιευτήρες πρόκειται σύντομα να κατασκευασθεί, στην περιοχή Αμαρίου του νομού Ρεθύμνης. Είναι συνδεδεμένο με αιολικό πάρκο, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική Κρήτη και θεωρείται εμβληματικό. Αφ’ ενός μεν για την ενεργειακή ασφάλεια του νησιού και αφ’ ετέρου για τη μετάβασή του στην κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το έργο αυτό έχει πολλαπλά οφέλη για την Κρήτη: Πρώτον, μειώνει την εξάρτησή της από ορυκτά καύσιμα, προάγοντας τη χρήση των ΑΠΕ μη εγγυημένης ισχύος στην παραγωγή ηλεκτρισμού, σε συνδυασμό με την ηλεκτρική διασύνδεση του νησιού. Δεύτερον, συμβάλλει στη βελτίωση της ενεργειακής της ασφάλειας και ειδικότερα στην αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Τρίτον, αποτελεί σήμερα την οικονομικότερη λύση αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με υψηλό ποσοστό ελληνικής προστιθέμενης αξίας κατά την κατασκευή του έργου. Τέταρτον, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και εισοδήματα στις τοπικές κοινωνίες.
Συνεπώς, η πολιτεία θα πρέπει να προωθεί με αυξημένη προτεραιότητα τέτοια πράσινα ενεργειακά έργα που προάγουν τόσο τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πράσινη ανάπτυξη και την κλιματική ουδετερότητα όσο και εκείνους του ΟΗΕ για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης.
* Ο Γιάννης Βουρδουμπάς είναι Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc., Ph.D.
