Στην ενσωμάτωση όλων των ευρωπαϊκών οδηγιών στην εθνική νομοθεσία με στόχο την τραπεζική εποπτεία προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών, με την κατάθεση νομοσχεδίου προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι το Πάσχα.
Μία από τις αλλαγές, με άμεση επίπτωση στην ελληνική αγορά, αφορά στις εταιρείες διαχείρισης δανείων, οι οποίες στο εξής θα μπορούν να διαχειρίζονται και ομολογιακά δάνεια, ενώ μέχρι τώρα απαγορευόταν.
Οι άλλες χωρίζονται σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες που αφορούν:
- Πρώτον, στα μέτρα εποπτείας και διατήρησης κεφαλαίου στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό κλάδο.
- Δεύτερον, στην ικανότητα απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων.
- Τρίτον, στη σειρά κατάταξης των επιμέρους απαιτήσεων κατά την ειδική εκκαθάριση των πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσπίζεται νέα, κατά την εκκαθάριση των επιχειρήσεων επενδύσεων.
- Τέταρτον, στη δυνατότητα και σε Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις να αναλάβουν τον ρόλο του εκπροσώπου των ομολογιούχων.
Ειδικότερα, στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο το περιεχόμενο της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/878 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Μαΐου 2019 με το οποίο τροποποιείται η Οδηγία 2013/36/ΕΕ, σχετικά με τις εξαιρούμενες οντότητες, τις χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών, τις μεικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών, τις αποδοχές, τα μέτρα και τις εξουσίες εποπτείας καθώς και τα μέτρα διατήρησης κεφαλαίου. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων:
1. Συμπληρώνεται το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο (ν.4261/2014), αναφορικά με τη διαδικασία έγκρισης της λειτουργίας των χρηματοδοτικών εταιρειών συμμετοχών και των μικτών χρηματοοικονομικών εταιρειών συμμετοχών.
2. Επιβάλλεται υποχρέωση στα υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων με έδρα σε τρίτη χώρα και με άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα, να υποβάλλουν ετήσια έκθεση στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), με πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του υποκαταστήματος.
3. Παρέχεται η δυνατότητα στην ΤτΕ και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να ζητούν την αντικατάσταση των ελεγκτών που διενεργούν τον έλεγχο των ετήσιων και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων ή κάθε άλλο νόμιμο έργο, εφόσον δεν γνωστοποιούν κάθε γεγονός που περιήλθε σε γνώση τους και αφορά την παραβίαση διατάξεων ή θίγει τη συνέχιση λειτουργίας του ιδρύματος.
4. Προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής διοικητικών κυρώσεων και άλλων διοικητικών μέτρων: α) για παραβάσεις των απαιτήσεων παροχής άδειας λειτουργίας και των απαιτήσεων για απόκτηση ειδικών συμμετοχών επί πιστωτικών ιδρυμάτων, β) σε περίπτωση εταιρείας συμμετοχών, η οποία δεν προβαίνει σε ενέργειες, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της προληπτικής εποπτείας σε ενοποιημένη ή υποενοποιημένη βάση.
5. Θεσμοθετείται υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων να παρέχουν στην ΤτΕ ή στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, πληροφορίες σχετικά με τη διαφορά αποδοχών μεταξύ των φύλων.
6. Εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου επιτοκίου από δραστηριότητες εκτός χαρτοφυλακίου συναλλαγών.
7. Εφαρμόζεται η αρχή της αναλογικότητας κατά την εποπτική διαδικασία εξέτασης και αξιολόγησης κινδύνου από την ΤτΕ ή από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και εισάγεται ειδική πρόβλεψη αναφορικά με τον κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
8. Επαναπροσδιορίζονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ασκούνται οι εποπτικές εξουσίες από την ΤτΕ ή από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κατά την εξέταση και αξιολόγηση του κινδύνου επιτοκίου, τον οποίο αναλαμβάνουν τα ιδρύματα και ο οποίος απορρέει από τις μη σχετιζόμενες με το χαρτοφυλάκιο συναλλαγών δραστηριότητές τους.
9. Παρατίθενται οι καταστάσεις κατά τις οποίες η ΤτΕ ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επιβάλλουν στα πιστωτικά ιδρύματα πρόσθετη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων.
10. Παρέχεται, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις, η δυνατότητα συγκρότησης από την ΤτΕ ή από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, σωμάτων εποπτών στις περιπτώσεις όπου όλες οι διασυνοριακές θυγατρικές μητρικού ιδρύματος εγκατεστημένου στην Ε.Ε., μητρικής χρηματοδοτικής εταιρείας συμμετοχών εγκατεστημένης στην Ε.Ε. ή μητρικής μικτής χρηματοοικονομικής εταιρείας συμμετοχών εγκατεστημένης στην Ε.Ε. έχουν την έδρα τους σε τρίτες χώρες.
11. Επιβάλλονται κυρώσεις από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σε περίπτωση που μητρικό ίδρυμα, μητρική χρηματοδοτική εταιρεία συμμετοχών ή μητρική μικτή χρηματοοικονομική εταιρεία συμμετοχών: α) δεν υποβάλλει αίτηση για έγκριση ή υποπίπτει σε οποιαδήποτε άλλη παράβαση των απαιτήσεων του άρθρου 22Α του ν.4261/2014, β) δεν προβαίνει σε ενέργεια που ενδέχεται να απαιτείται, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας ή επιβάλλονται σε ενοποιημένη ή υποενοποιημένη βάση.
12. Εισάγονται μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες οι μητρικές χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών και οι μητρικές μικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών που υφίστανται ήδη στις 27 Ιουνίου 2019 υποβάλλουν αίτηση για έγκριση σύμφωνα με τις προτεινόμενες διατάξεις, έως τις 28 Ιουνίου 2021.
Ανακεφαλαιοποιήσεις
Επιπλέον ενσωματώνεται στην εθνική έννομη τάξη η Οδηγία (ΕΕ) 2019/879 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ σχετικά με την ικανότητα απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και της οδηγίας 98/26/ΕΚ, με παράλληλη τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας (άρθρο 2 του ν.4335/2015). Μεταξύ άλλων:
1. Επαναπροσδιορίζονται και συμπληρώνονται οι έννοιες των οικείων όρων και ρυθμίζονται εκ νέου θέματα σχετικά με τα σχέδια εξυγίανσης ομίλων και λοιπών οντοτήτων (απαιτήσεις και διαδικασία κατάρτισης σχεδίων ομίλων, αξιολόγηση της δυνατότητας εξυγίανσης ομίλων κ.λπ.). Επίσης, προβλέπεται ότι η αρχή εξυγίανσης της οντότητας που πληροί τις ειδικότερα αναφερόμενες προϋποθέσεις, έχει την εξουσία να απαγορεύσει στην εν λόγω οντότητα να διανέμει μεγαλύτερο ποσό από το Τροποποιημένο Μέγιστο Διανεμητέο Ποσό (Τ - ΜΔΠ), που συνδέεται με την ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις.
2. Ρυθμίζονται εκ νέου θέματα σχετικά με την αντιμετώπιση ή την εξάλειψη εμποδίων στη δυνατότητα εξυγίανσης σε επίπεδο ομίλου και οντοτήτων εν γένει (υποβολή στην αρχή εξυγίανσης χρονοδιαγράμματος εφαρμογής των προτεινομένων μέτρων εξυγίανσης, λήψη σχετικής απόφασης από την αρχή εξυγίανσης κ.λπ.). Επανακαθορίζονται οι προϋποθέσεις εξυγίανσης, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων εξυγίανσης χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και εταιρειών συμμετοχών, παράλληλα δε τίθενται οι προϋποθέσεις εξυγίανσης για κεντρικό οργανισμό και πιστωτικά ιδρύματα μονίμως συνδεδεμένα με κεντρικό οργανισμό.
3. Προβλέπεται ότι η αρχή εξυγίανσης διαθέτει την εξουσία να αναστέλλει οποιεσδήποτε υποχρεώσεις πληρωμής ή παράδοσης που απορρέουν από οποιαδήποτε σύμβαση, στην οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος ίδρυμα ή οντότητα. Ρυθμίζονται εκ νέου λοιπά συναφή θέματα σχετικά με την εξυγίανση, όπως αποτίμηση για τους σκοπούς της εξυγίανσης, γενικές αρχές των μέτρων εξυγίανσης, πεδίο εφαρμογής της αναδιάρθρωσης παθητικού, υπολογισμός της ελάχιστης απαίτησης για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις. Καθορίζεται ελάχιστο ονομαστικό ποσό εκάστου τίτλου, 100.000 ευρώ, για την πώληση επιλέξιμων υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης σε ιδιώτες πελάτες.
4. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση της ελάχιστης απαίτησης για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις τα ιδρύματα ενυπόθηκης πίστης τα οποία χρηματοδοτούνται από καλυμμένα ομόλογα και τα οποία δεν επιτρέπεται να δέχονται καταθέσεις, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις. Προσδιορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων καθορίζεται η ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις, ο τρόπος υπολογισμού κ.λπ.
5. Ορίζονται οι προϋποθέσεις παραίτησης, από την εφαρμογή της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων, για κεντρικό οργανισμό και πιστωτικά ιδρύματα μόνιμα συνδεδεμένα με κεντρικό οργανισμό. Θεσπίζεται η υποχρέωση ενημέρωσης της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (Ε.Α.Τ.), από την αρχή εξυγίανσης σχετικά με την ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων που έχει οριστεί για κάθε οντότητα. Παρατίθενται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων κ.λπ.
6. Προβλέπεται ότι, η αρχή εξυγίανσης έχει την εξουσία να απομειώνει ή να μετατρέπει και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις σε μετοχές ή άλλους τίτλους ιδιοκτησίας των οριζόμενων ιδρυμάτων και οντοτήτων σύμφωνα με την αναφερόμενη διαδικασία (σήμερα η συγκεκριμένη εξουσία περιορίζεται στα σχετικά κεφαλαιακά μέσα των εν λόγω φορέων).
7. Επεκτείνεται η δυνατότητα της αρχής εξυγίανσης να ασκεί την εξουσία αναστολής των υποχρεώσεων πληρωμής του υπό εξυγίανση ιδρύματος και σε επιλέξιμες καταθέσεις, αφού προηγουμένως αξιολογηθεί προσεκτικά η καταλληλότητα του εν λόγω μέτρου. Σε περίπτωση άσκησης της εν λόγω εξουσίας, η αρχή εξυγίανσης μπορεί να προβλέπει ότι οι καταθέτες έχουν πρόσβαση σε κατάλληλο ημερήσιο ποσό από τις καταθέσεις αυτές.
Ειδική εκκαθάριση
Αναμορφώνεται η σειρά κατάταξης των επιμέρους απαιτήσεων κατά την ειδική εκκαθάριση των πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσπίζεται νέα, κατά την εκκαθάριση των επιχειρήσεων επενδύσεων.
Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων
Τέλος, με το άρθρο 108 του νομοσχεδίου, παρέχεται η δυνατότητα και σε Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις να αναλάβουν τον ρόλο του εκπροσώπου των ομολογιούχων
