Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που τα τελευταία χρόνια αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά και ειδικά τη χώρα μας, είναι το δημογραφικό. Ο πληθυσμός της Ελλάδας γερνάει και τα νούμερα που το επιβεβαιώνουν είναι ανησυχητικά για το μέλλον.
Tο 1961, το 8,3% μόλις του πληθυσμού της Ελλάδας ήταν γηραιότεροι των 65 ετών, ενώ το 26,2% νεότερο των 14 ετών. Το 2020, η διαφορά στη σύνθεση του πληθυσμού ήταν αξιοσημείωτη, καθώς το 22,3% ήταν άνω των 65 ετών και μόλις το 14,2% κάτω των 14 ετών. Ο δείκτης γήρανσης στη χώρα (που μετριέται από τον λόγο του πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών προς τον πληθυσμό ηλικίας έως 14 ετών) είναι 156,2 (στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που δημοσιεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2020), ένα νούμερο που σίγουρα δεν θεωρείται ενθαρρυντικό, ενώ οι ενδείξεις για το μέλλον θέλουν τη μείωση του πληθυσμού να γίνεται ακόμη εντονότερη. Ενδεικτικά, αρκεί να αναφέρουμε ότι ο ίδιος δείκτης το 1961 ήταν στο 30,6.
Σύμφωνα με προβλέψεις της εταιρείας διαΝΕΟσις (που έχουν δημοσιευτεί σε έρευνα του 2016), ο πληθυσμός της χώρας μας, από τα 10,7 εκατομμύρια που είναι σήμερα, το 2050 θα μειωθεί στα 10 εκατομμύρια σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο ή ακόμη και στα 8,3 εκατομμύρια σύμφωνα με το απαισιόδοξο. Η ελάττωση του πληθυσμού θα κυμανθεί από περίπου 800 χιλιάδες μέχρι 2,5 εκατομμύρια άτομα, ενώ η διάμεση ηλικία, που ήταν 26 έτη το 1951 – και 44 έτη στη διάρκεια της έρευνας – αναμένεται να αυξηθεί κατά 5 έως 8 έτη.
Γιατί τα νέα ζευγάρια δεν αποκτούν παιδιά;
Ποιοι είναι οι λόγοι για το δημογραφικό πρόβλημα και ποιες είναι εκείνες οι περιοχές στις οποίες είναι εντονότερο; Στη χώρα μας, το μεγαλύτερο πρόβλημα υπογεννητικότητας παρουσιάζεται σε ακριτικά μέρη, όπως νησιά ή ορεινές ημιαστικές περιοχές, όπου η πρόσβαση σε δομές υγείας είναι δύσκολη. Η έλλειψη υπηρεσιών υγείας είναι ένας από τους πλέον σημαντικούς λόγους για τους οποίους τα νέα ζευγάρια δεν παίρνουν την απόφαση να αποκτήσουν παιδιά. Η διαθεσιμότητα, η πρόσβαση, αλλά και η ποιότητα των δομών υγείας αποτελούν μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες των υποψήφιων γονέων όσον αφορά τη σωστή παροχή φροντίδας και την κάλυψη των αναγκών των παιδιών τους. Και στο σύνολο της χώρας ωστόσο, ακόμη και σε “προνομιούχες”, όσον αφορά υπηρεσίες υγείας, αστικές περιοχές, προβλήματα που σχετίζονται με το οικογενειακό εισόδημα ή την αβεβαιότητα στον εργασιακό χώρο (τα οποία μάλιστα εντάθηκαν σημαντικά την περίοδο της πανδημίας) έχουν κάνει πολλά ζευγάρια διστακτικά, όσον αφορά τη μεγάλη απόφαση. Φυσικά, δεν πρέπει να υποτιμάται η δυσκολία του διπλού ρόλου της μητέρας-εργαζόμενης, που, σε πολλές περιπτώσεις, αποτελεί έναν συνδυασμό, ο οποίος απαιτεί αρωγή και υποστήριξη προς τις γυναίκες τόσο στο εργασιακό τους περιβάλλον όσο και στο σπίτι.
