«Ίσα βάρκα ίσα γιαλός» στο Μαξίμου για την επιστροφή του Τσίπρα στην «Ιθάκη»

Ήπιων τόνων η εικόνα στο Μέγαρο Μαξίμου, τόσο ως προς την τοποθέτηση του κυβερνώντος κόμματος απέναντι στο αφήγημα του πρώην πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, όσο και σε σχέση με τις ενδεχόμενες απώλειες άμα τη εμφανίσει του τελευταίου στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Βέβαια, σύμφωνα με γαλάζιες φωνές κοντά στο κέντρο των αποφάσεων της κυβέρνησης, οι 762 σελίδες της «Ιθάκης», αν λειτουργήσουν και ως προοίμιο για ένα νέο πολιτικό εγχείρημα, θα πρόκειται για μια εξέλιξη που, όπως σημειώνουν, θα μπορούσε να λειτουργήσει ενισχυτικά για τη συσπείρωση της κυβερνητικής βάσης και την ίδια στιγμή να αποτελέσει καταλύτη στον υφιστάμενο κατακερματισμό των μικρότερων σχηματισμών της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές σχολιάζουν πως σε ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, το βιβλίο εστιάζει στα ήδη γνωστά διαμειφθέντα της περιόδου 2015, αποφεύγοντας ωστόσο να διαφωτίσει επί της ουσίας. «Ο ήδη υπάρχων πολυκερματισμός στον χώρο αυτό ενδέχεται να ενταθεί», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Στον αντίποδα, κεντροαριστερές φωνές βλέπουν στην κίνηση Τσίπρα την πιθανότητα συγκρότησης ενός νέου αντιπολιτευτικού μετώπου, αρχηγοκεντρικού υπό τον πρώην πρωθυπουργό, ως ανάχωμα στη διαρκή πολυδιάσπαση του χώρου. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία των μετρήσεων που έχουν στη διάθεσή τους κυβερνητικά στελέχη, η δυναμική ενός ενδεχόμενου κόμματος φαίνεται προς το παρόν ισορροπημένη. «Το εκτόπισμά του στους ψηφοφόρους του κέντρου, που εκφράζουν διάθεση αλλαγής, δεν αποτυπώνεται ακόμη ιδιαίτερα βαρύ», τονίζουν εκφράζοντας όμως την επιφύλαξη πως αν η ιδέα που γεννήθηκε μέσα στο ρήγμα της κεντροαριστεράς ωριμάσει ως εναλλακτικός πόλος εξουσίας, οι ισορροπίες ενδέχεται να μεταβληθούν ραγδαία.

Την ίδια βεβαιότητα, εξέφρασε η Ντόρα Μπακογιάννη, εκτιμώντας μάλιστα ότι θα είναι το πιο αρχηγικό που έχει γίνει ποτέ. «Σας διαβεβαιώνω πως το επόμενο κόμμα Τσίπρα θα είναι το πιο αρχηγικό κόμμα που έχει περάσει ποτέ στην Ελλάδα. Θα λέει «εγώ είμαι ο αρχηγός και αν θέλετε να έχετε διαφορετική άποψη, παρακαλώ η πόρτα είναι εκεί». Μην έχετε καμία αμφιβολία για αυτό», σχολίασε χαρακτηριστικά η βουλευτής της Ν.Δ, δίνοντας το στίγμα της συζήτησης για τον αρχηγικό χαρακτήρα ενός πιθανού νέου σχήματος. Και αυτό γιατί παραδοσιακά, ο χώρος της Αριστεράς στηρίζεται σε αρχές συλλογικότητας, εσωκομματικής δημοκρατίας και πολυφωνίας. Ένα μοντέλο με έντονη προσωποκεντρική και αρχηγοκετρική δομή - όπως συμβαίνει στην Νέα Δημοκρατία - μπορεί να θεωρηθεί ότι απέχει από αυτά τα χαρακτηριστικά και να δημιουργήσει πολιτικά ερωτήματα ως προς τη φυσιογνωμία και τη συνέπειά του. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και ο αντίλογος πως σε περιόδους κατακερματισμού, η ισχυρή ηγεσία λειτουργεί ως στοιχείο συνοχής και αποτελεσματικότητας, άποψη ωστόσο αρκετά μακρία από τς ιδεολογικές αναφορές της Αριστεράς.

Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκαν και οι χθεσινές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου. Ο Παύλος Μαρινάκης έκανε λόγο για έλλειψη αυτοκριτικής και αμετανόητη στάση από την πλευρά του πρώην πρωθυπουργού, χρησιμοποιώντας την εικόνα του «καπετάνιου» που οδηγεί το πλοίο στα βράχια, επιχειρώντας να αποδώσει την ευθύνη στους συνεργάτες του.  «Οταν είσαι καπετάνιος ενός πλοίου και το ρίχνεις στα βράχια – και το πλοίο ήταν η χώρα – δεν είναι έντιμο να τα φορτώνεις όλα στον υποπλοίαρχο και στον μούτσο», είπε και κατέφυγε στη γνωστή ρήση του Καρλ Μαρξ ότι »η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα», την οποία, όπως είπε, θα αφιέρωνε στον πρώην πρωθυπουργό αν ήταν ενεργός πολιτικά.

Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση γύρω από τη μορφή και τα χαρακτηριστικά ενός ενδεχόμενου νέου πολιτικού κόμματος παραμένει ανοιχτή. Αφορά και στην ταυτότητα του νέου εγχειρήματος και το εάν θα επιχειρήσει να κινηθεί εντός των ορίων της Αριστεράς ή σε ένα υβριδικό μοντέλο. Το Μέγαρο Μαξίμου τηρεί στάση αναμονής, ενώ σε ένα πρώτο επίπεδο βλέπουμε περισσότερο τις προσδοκίες και τις ανησυχίες που γεννά η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα στην Ιθάκη, παρά έναν ώριμο πολιτικό σχεδιασμό. Οι επόμενες κινήσεις του Τσίπρα και το αντίστοιχο εκτόπισμά τους στο εκλογικό σώμα θα επηρεάσουν ουσιαστικά τις ισορροπίες της επόμενης περιόδου. Άλλωστε δειλά δειλά μπαίνουμε σε πορεία προεκλογικής περιόδου. Προς ώρας ίσα βάρκα ίσα νερά.