Το Βραβείο Δημοκρατίας της Αθήνας για το 2023, απένειμε στον πρώην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρώην Πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής, στις Βρυξέλλες στην οποία παρέστη ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης που υπήρξε Ευρωπαίος Επίτροπος και μέλος της ομάδας του κ. Γιούνκερ.
Ο Κώστας Μπακογιάννης, απευθυνόμενος στον κ. Γιούνκερ, τόνισε: «Οι καιροί είναι δύσκολοι για την ευρωπαϊκή ήπειρο, υπό τη σκιά του πολέμου, με τις σκοτεινές δυνάμεις των άκρων, του μίσους και της διχόνοιας να αποκτούν φωνή. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, το παράδειγμά σας αποτελεί πηγή δύναμης και έμπνευσης.
Ο μόνος εν ζωή Ευρωπαίος που μπορεί να θεωρηθεί ταυτόσημος με την Ευρώπη. Σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας σας παραμείνατε αφοσιωμένος στα ιδανικά και τις αξίες της. Άνθρωπος της λογικής και του διαλόγου, των φιλόδοξων επιδιώξεων αλλά και ρεαλιστής. Ικανός να επιτυγχάνετε τη συναίνεση χωρίς εκπτώσεις στις πεποιθήσεις σας, με θάρρος και ειλικρίνεια.
Αντιμετωπίσατε με σθένος τις κρίσεις οι οποίες συνέπεσαν με τη θητεία σας σε Eurogroup και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παραμένοντας σταθερά πιστός στο όραμά σας για μία και ενιαία Ευρώπη, με την απόκρισή σας στην οικονομική κρίση, και την Ελλάδα στο επίκεντρό της, να λαμβάνετε πάντοτε υπόψιν τη μεγάλη εικόνα μέσα από μια μακροπρόθεσμη οπτική. Με αυτό το Βραβείο ο Δήμος Αθηναίων σας τιμά για το σύνολο του έργου σας, για μια ολόκληρη ζωή αγώνων υπέρ της Ευρώπης και της δημοκρατίας, που ανέδειξε τα καλύτερα στοιχεία της πολιτικής μας φύσης, ενώ το παράδειγμά σας μας προσφέρει ελπίδα για το μέλλον».
Από την πλευρά του, ο κ. Γιούνκερ, παραλαμβάνοντας το Βραβείο Δημοκρατίας της Αθήνας, επισήμανε: «Σας ευχαριστώ πολύ για το βραβείο, είναι μεγάλη τιμή. Η Αθήνα και η Ελλάδα δεν έχουν φύγει ποτέ από τη σκέψη και την καρδιά μου, καθώς ερωτεύτηκα την Αθήνα από την πρώτη μου επίσκεψη.
Δεν ήξερα τότε ότι η Ελλάδα και η Αθήνα θα με συνόδευαν καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής μου ζωής, στις καλές και στις κακές στιγμές. Το να λαμβάνω ένα βραβείο από την Πόλη της Αθήνας, το λίκνο όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, σημαίνει πολλά για μένα.
Διότι η Αθήνα δεν είναι ένας καινούριος τόπος για μένα, ούτε και η Ελλάδα. Είμαι πολύ χαρούμενος που λαμβάνω αυτό το βραβείο και που μάς δίνεται η ευκαιρία να θυμηθούμε τις αρχές της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, όπως η διασφάλιση διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Έχουμε παντού στον κόσμο ελεύθερες και δίκαιες εκλογές; Όχι, δεν έχουμε. Αρχές όπως ο σεβασμός στο κράτος δικαίου. Σέβονται όλοι μέσα στην ΕΕ το κράτος δικαίου; Όχι. Υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει αν θέλουμε να προωθήσουμε δημοκρατικές αρχές».
Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών
Το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών απονέμεται κάθε χρόνο σε ένα άτομο ή οργανισμό, του οποίου το έργο της ζωής του/της, τα επιτεύγματα και η ηθική ακεραιότητα καταδεικνύουν μια διαρκή και ενεργή δέσμευση για την προώθηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και ο/η αποδέκτης του Βραβείου έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως για τις προσπάθειές του/της αυτές. Ως φιλελεύθερη δημοκρατία νοείται ένα σύστημα ηθικών αξιών που γιορτάζει τις αρετές της ιδιότητας του πολίτη, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Ποιοι έχουν παραλάβει το Βραβείο μέχρι σήμερα
Μέχρι σήμερα, το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών έχει απονεμηθεί στους:
- Kenneth Roth, Εκτελεστικό Διευθυντή, Human Rights Watch (2016) για την υποδειγματική και διαχρονική υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον ίδιο και την οργάνωσή του διεθνώς.
- Felipe Gonzalez, πρώην πρωθυπουργό της Ισπανίας (2017), για τη θεμελιώδη συμβολή του στην εδραίωση της δημοκρατίας στη μετα-δικτατορική Ισπανία.
- Joachim Chissano, Πρώην Πρόεδρο της Μοζαμβίκης (2018) για σχολαστική τήρηση και σεβασμό του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών σε μια ήπειρο όπου παραβιάζονται ή αγνοούνται πολύ συχνά.
- Μεταθανάτια (2019), στον Pawel Adamowitz, πρώην δήμαρχο του Γκντάνσκ της Πολωνίας που δολοφονήθηκε από ακροδεξιούς εξτρεμιστές, για τη σταθερή και εμπνευσμένη υπεράσπιση των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
- Fernando Henrique Cardoso, Πρώην Πρόεδρο της Βραζιλίας (2020) για την επιτακτική και υποδειγματική δέσμευσή του στο κράτος δικαίου, τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βραζιλία και όχι μόνο.
- Wai Wai Nu, τη Βιρμανή ακτιβίστρια (2021) για τη σταθερή και αδιάκοπη υπεράσπισή της για τα δικαιώματα και την ισότητα των πολιτών της Μιανμάρ.
- Στον λαό της Ουκρανίας και τoν Πρόεδρο της χώρας, Volodymyr Zelenskyy (2022) για τον αδιάλειπτο αγώνα τους για την υπεράσπιση της κυριαρχίας της χώρας τους και το δικαίωμα της στην αυτοδιάθεση.
Στη συμβουλευτική προς τον Δήμαρχο Επιτροπή για το Βραβείο Δημοκρατίας του Δήμου Αθηναίων προεδρεύει ο Ακαδημαϊκός και Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής 2003-2013, ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, Νικηφόρος Διαμαντούρος.
Η τελετή της Βράβευσης εντάσσεται στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum, το οποίο φιλοξενήθηκε στην Αθήνα για 11η χρονιά φέτος, από τις 26 έως τις 29 Σεπτεμβρίου. Με τη διοργάνωση του Democracy and Culture Foundation και σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων.
