Της Ελένης Μπετεινάκη
Ξημερώματα πάλι κατέβηκα στο λιμάνι. Να καλημερίσω τον Άρχοντα, τα ψαροκάικα , τα χρώματα και να δω τον ήλιο να προβάλει απ την Ανατολή. Να χορτάσω τη μέρα , τη μεγαλύτερη του χρόνου από το έμπα της…
Κι είχε κάτι αλλιώτικο το πρωινό, σαν να ξεφύτρωσε ένα « παραμύθι» πίσω από τη φιγούρα του μεγάλου θαλασσόκαστρου…
«Με ένα μικρό ψαροκάικο με κάτασπρο πανί , με ψάθινο καπέλο, μανίκια σηκωμένα ίσαμε τους αγκώνες του και ένα ψαράδικο παντελόνι στο χρώμα της πιο γαλάζιας θάλασσας, ένα αγόρι κατάξανθο γεμάτο δύναμη, ζωντάνια κι ομορφιά αγνάντευε την πόλη... Χαμογελαστό ήταν, τρανταζόταν στα γέλια κι είχε πεσκέσι πλούσιο μέσα στην μικρή του βάρκα. Ένα πανέρι μ΄ όλους τους καρπούς που τον είχε φιλέψει ο παππούς ο Χρόνος, ο πατέρας του, απ΄ το μεγάλο περβόλι του. Σύκα, καρπούζια, βερίκοκα, πεπόνια, ροδάκινα και σταφύλια άγουρα ακόμα , πράσινα να τα κρατά στον Αύγουστο, να του δείξει πως η σοδειά και φέτος θα προκόψει. Είχε και βότανα κι στάχυα μπόλικα το καλάθι του . Μύριζε η θάλασσα ρίγανη, αρισμαρί, φασκόμηλο και δυόσμο. Κατάλαβα πως το ΄νοιωσε , πως κάτι διαφορετικό ξύπνησε μέσα της που βγάλε ένα δυο κυματάκια της μικρά, να πάρουν τις μυρωδιές, να τις απλώσουν ίσαμε όπου μπορούσαν…
-Καλώς όρισες, επίσημα πια, μικρό καλοκαιράκι …του φώναξα κι εκείνο άρχισε να κουνάει τα χέρια του με όλη του τη δύναμη, χαιρετώντας εμένα, τους γλάρους, τις βάρκες, τις ομορφιές της φύσης ολάκερης…»**
21 Ιουνίου 2018… Ώρα Ελλάδος 13.07 θα ξεκινήσει η πιο ζεστή εποχή του χρόνου!
Θα μπει το θερινό «λιοτρόπι» που συμβαίνει να έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια φωτός – μέρας του χρόνου. Και αρχίζουν οι φωτιές να καίνε στην ύπαιθρο, στα σταυροδρόμι α για να υποδηλωθεί η πίστη στον Φωτοδότη και Ζωοδότη Ήλιο, σε ολόκληρη τη γη, σε όποιο θρήσκευμα και αν πιστεύουν οι άνθρωποι.
Μέρα που πίστευαν επίσης κάποτε, πως ανοίγανε τα ουράνια!
Οι «Πύλες » του Ομήρου, τα «Στόμια» του Πλάτωνα είναι τα ανοίγματα που ανεβοκατεβαίνουν στον άλλο κόσμο οι ψυχές κι όσες δεν έφυγαν την ημέρα της Πεντηκοστής προλαβαίνουν τούτη την ήμερα να κάνουν το μεγάλο τους ταξίδι.
Η 21η Ιουνίου είναι αρχή του θερινού ηλιοστάσιου και η 21η Δεκεμβρίου αρχή του χειμερινού.
Η μεγαλύτερη μέρα και η μεγαλύτερη νύχτα, αντίστοιχα. Οι δύο μέρες που «κρίνεται» το φως του Ήλιου και γιορτάζεται με Φωτιά. Με «φωτάκια » μικρά την μέρα του Δεκέμβρη, εκείνα των Χριστουγέννων, που φωτίζουν τη νύχτα και το δρόμο του Ήλιου και με αποκορύφωμα τις πελώριες φωτιές ή λαμπαδηδρομίες την ημέρα των Φώτων και αντίστοιχα το καλοκαίρι με τις φωτιές του Κλήδονα , του Αι Γιαννιού. Τις μέρες επίσης των ηλιοστασίων κυριαρχούν τα μαντέματα και η τύχη. Την Πρωτοχρονιά με το φλουρί της βασιλόπιτας ή την χαρτοπαιξία τότε που η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει, ενώ τον Ιούνιο που αρχίζει να μικραίνει, στο χάσιμο της, τα κορίτσια αναζητούν την τύχη στα μαντέματα του κλήδονα και στα σημάδια της στάχτης της φωτιάς του Αι Γιάννη.
Στα πιο παλιά χρόνια ,στις 20 του Ιούνη διανυχτέρευαν όλη την νύχτα οι άνθρωποι, σε ομάδες τρώγοντας, πίνοντας και χορεύοντας και μόλις χάραζε σε πολλά μέρη της Ελλάδας έβαζαν μια μαγείρισσα μέσα στο καζάνι , περνούσαν ξύλα από τα χέρια του καζανιού και το σήκωναν τέσσερις άνδρες. Κατέβαιναν όλοι μαζί με αυτήν την σύνθεση στην εξοχή. Εκεί περίμεναν να βγει ό ήλιος να δουν πως γυρνά εκείνη την μέρα, σαν τον τροχό της τύχης και πάλι με χορό γύριζαν πίσω και πήγαιναν στην εκκλησιά .
Την ημέρα αυτήν δεν άρχιζαν καμία δουλειά, δεν έκοβαν ρούχα, δεν φύτευαν, δεν άρχιζαν σπορά ,δεν έκαναν γάμο. Το ίδιο γινόταν την ημέρα του Αϊ Γιαννιού στις 24 Ιούνη, με αποκορύφωμα τις φωτιές που άναβαν στους δρόμους ή μπροστά από κάθε σπίτι με καλαμιές ή παλιά κοφίνια ή τρεις φωτιές τις οποίες πηδούσαν τρεις φορές και έκαιγαν το στεφάνι της Πρωτομαγιάς που η στάχτη της μεταχειριζόταν σε αποτρεπτικούς και μαντευτικούς σκοπούς. Μέρα του αμίλητου νερού, της τύχης και των μαντεμάτων.
Όμως τούτα τα παρατηρήματα θα τα πούμε πιο μετά…
Τούτη τη μέρα λοιπόν που ο ήλιος εισέρχεται στον Τροπικό του Καρκίνου υμνήθηκε από τα αρχαία χρόνια όσο καμία άλλη για το ανεξάντλητο θέμα της ζωής και του θανάτου. Πάνω σε νομίσματα, με μύθους και χιλιάδες δοξασίες . Η ψυχή συμβολίστηκε σαν πεταλούδα και ο κάβουρας (ζώδιο του Καρκίνου) με τις φοβερές του δαγκάνες σαν τον θάνατο που θέλει να την εξαφανίσει. Ερμηνείες ποικίλες συνυφασμένες άρρηκτα με την πάλη του καλού με το κακό, του άσχημου με το όμορφο, της ζωής και της εξαφάνισής της.
Η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου ήρθε λοιπόν και ο πιο καυτός καιρός ακολουθεί πάντα ένα ή δύο μήνες αργότερα. Αυτό το λένε “υστέρηση των εποχών”. Στο βόρειο ημισφαίριο, αν και περιμένουν μέχρι τον Ιούλη ή τον Αύγουστο για το πιο καυτό καλοκαίρι επειδή ο ήλιος προβάλει μεγαλόπρεπα καθιέρωσαν την ημέρα σαν Γιορτή της Μουσικής.
Να το προσέχετε το μικρό καλοκαιράκι. Τριγυρίζει ξυπόλυτο σε αυλές, μπαλκόνια, παραλίες και σκορπά μόνο το γέλιο, τη χαρά και το φως. Να «παίζετε» μαζί του, να γελάτε και να χαίρεστε την παρέα του, σε ίσκιους και γαλάζια νερά, σε βουνοκορφές και φαράγγια. Παντού τρυπώνει και χαρίζει την ψυχή του…
Καλό καλοκαίρι … επισήμως λοιπόν!
ΠΗΓΕΣ:
**Λόγια του Αέρα, Ελένη Μπετεινάκη, 2017
Εφημερίδα Καθημερινή
Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας , Γ.Α. Μέγα, Αθήνα 1963
Τα καλοκαιρινά, Δημ. Σ, Λουκάτος,εκδ. Φιλιππότη
http://zhtunteanagnostes.blogs...
