Παρά τις δολοφονίες τεσσάρων συναδέλφων της εξαιτίας των ρεπορτάζ τους, η Ρωσίδα δημοσιογράφος Ελενα Κοστιούτσενκο δεν σκέφτηκε ποτέ ότι είχε δηλητηριαστεί όταν αρρώστησε επιβαίνοντας σε τρένο για το Βερολίνο.
«Οταν εργάζεσαι ως ερευνητικός δημοσιογράφος στη Ρωσία, είσαι πάντα προσεκτικός», είπε στο Reuters. «Είναι πολλά τα πρωτόκολλα που πρέπει διαρκώς να ακολουθούνται. Οταν όμως βρέθηκα στην Ευρώπη, ξέχασα εντελώς όλα αυτά τα μέτρα ασφαλείας».
Οι Γερμανοί εισαγγελείς ερευνούν εάν η Κοστιούτσενκο, η οποία τώρα ζει σε καταφύγιο, έπεσε θύμα απόπειρας δολοφονίας όταν αρρώστησε τον περασμένο Οκτώβριο.
Τα συμπτώματά της ξεκίνησαν με αποπροσανατολισμό και πόνο στο στομάχι στο ταξίδι με το τρένο από το Μόναχο στο Βερολίνο· τα συμπτώματα επέμειναν για αρκετές εβδομάδες. Οταν συνειδητοποίησε ότι μπορεί να είχε δηλητηριαστεί, ήταν πολύ αργά για να εντοπίσει τυχόν τοξίνες.
«Επρεπε να βγάλω τα δαχτυλίδια μου γιατί τα δάχτυλά μου είχαν γίνει σαν “λουκάνικα”», είπε περιγράφοντας το πρήξιμο που ήταν ανάμεσα στα συμπτώματά της. Μήνες αργότερα, είναι ακόμη εξαντλημένη και μπορεί να εργάζεται μόνο τρεις ώρες την ημέρα.
Αντιφρονούντες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν που ζουν στο εξωτερικό έχουν δηλητηριαστεί στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των πρώην μυστικών πρακτόρων Σεργκέι Σκριπάλ, ο οποίος επέζησε, και του Σεργκέι Λιτβινένκο, που δεν τα κατάφερε. Ενας Τσετσένος πρώην αντάρτης πέθανε στο Βερολίνο – γερμανικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ήταν δολοφονία του ρωσικού κράτους.
Το Κρεμλίνο αρνείται ότι εμπλέκεται σε αυτές τις δολοφονίες.
«Αυτό ταίριαζε με την αφήγηση του Πούτιν, ότι δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τους προδότες», είπε ο Κοστιούτσενκο. «Αλλά δεν δούλευα ποτέ με μυστικές υπηρεσίες… Σκεφτόμουν ότι στην Ευρώπη είμαι μάλλον ασφαλής».
Σε μιαν εποχή που οι πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θεωρούνται πιθανά ασφαλή καταφύγια για Ρώσους ακτιβιστές και ρεπόρτερ που θεωρούν ότι διατρέχουν κίνδυνο στο εσωτερικό της Ρωσίας, η πιθανότητα να στοχοποιηθούν στο εξωτερικό ισοδυναμεί με ανατριχιαστική αλλαγή.
«Οταν βρέθηκα στην Ευρώπη, ξέχασα τελείως τα μέτρα ασφαλείας, όπως όταν κατά το ταξίδι μου στο Μόναχο χρησιμοποίησα το Facebook Messenger», είπε Κοστιούτσενκο, ξένη ανταποκρίτρια που αποκάλυψε φερόμενα ρωσικά εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Οταν οι γιατροί τής είπαν ότι πιθανότατα είχε δηλητηριαστεί, η πρώτη της αντίδραση ήταν να βάλει τα γέλια.
Ηταν μία από τις τρεις ανεξάρτητες Ρωσίδες δημοσιογράφους που προφανώς δηλητηριάστηκαν ενώ βρίσκονταν στο εξωτερικό περίπου την ίδια περίοδο. Και οι τρεις παρουσίασαν παρόμοια συμπτώματα.
«Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι εκκρεμεί έρευνα για την απόπειρα δολοφονίας της Ελενα Κοστιούτσενκο», δήλωσε την Παρασκευή εκπρόσωπος των εισαγγελέων του Βερολίνου.
Φωτογραφία via AP Photo/Michael Sohn
