Η τραγική βύθιση του ρωσικού πυρηνοκίνητου υποβρυχίου Kursk (Κουρσκ), τον Αύγουστο του 2000 ήταν αποτέλεσμα εμβολισμού από άλλο υποβρύχιο του ΝΑΤΟ στη Θάλασσα Μπάρεντς, υποστηρίζει ένας πρώην υψηλόβαθμος αξιωματικός του ναυτικού.
Το «Κουρσκ» που βυθίστηκε στις 12 Αυγούστου 2000 σε βάθος 108 μέτρων και παρέσυρε στο θάνατο 118 μέλη του πληρώματος, ενώ δημιουργήθηκε η πρώτη μεγάλη κρίση επί προεδρίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Επίσημη έρευνα την οποία κατηύθυνε η ρωσική κυβέρνηση κατέγραψε, δύο χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, ότι το περιστατικό είχε προκληθεί από έκρηξης τορπίλης, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε την έκρηξη πυρομαχικών στο σκάφος.
Ωστόσο, σε μια συνέντευξη στο RIA Novosti , που μεταδόθηκε τη Δευτέρα, ο πρώην διοικητής του Βόρειου Στόλου Βιάτσεσλαβ Ποπόφ ανέπτυξε μια διαφορετική θεωρία για το πώς μπορεί να συνέβη το περιστατικό. Σύμφωνα με τον πρώην ναύαρχο, ένα υποβρύχιο του ΝΑΤΟ πλησίασε αρκετά το ρωσικό πυρηνοκίνητο σκάφος, προσέκρουσε στην πλώρη του, προκάλεσε ζημιά στον πυροσωλήνα της τορπίλης και ακολούθησε έκρηξη. Στη συνέχεια τα στεγανά διαμερίσματα του σκάφους πλημμύρισαν, στέλνοντας το υποβρύχιο στα βάθη της θάλασσας.
Το ΝΑΤΟ παρακολουθούσε το Κουρσκ
«Το υποβρύχιο του ΝΑΤΟ παρακολουθούσε το «Κουρσκ», προφανώς, αλλά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει απόσταση ασφαλείας και όταν πλησίασε πολύ κοντά συγκρούστηκε. Πολύ πιθανόν το ρωσικό υποβρύχιο να έκανε ελιγμό για να το αποφύγει, αλλά εξελίχθηκε σε μοιραία κίνηση», είπε ο απόστρατος αξιωματικός του ναυτικού.
Ο Ποπόφ ισχυρίστηκε ότι γνώριζε το όνομα του υποβρυχίου που ανήκε στο μπλοκ του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ «με 90% πιθανότητα». Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι δεν είχε επαρκή διαθέσιμα στοιχεία για να δημοσιοποιήσει την υπόθεση.
Σύμφωνα με τον πρώην αρχηγό του Ναυτικού, ο οποίος υπηρέτησε μέχρι το 2001, το συγκεκριμένο σκάφος του ΝΑΤΟ βρισκόταν στην περιοχή όπου βυθίστηκε το «Κουρκ». Σημείωσε επίσης ότι τότε είχαν σταλεί σήματα SOS από μηχάνημα με το οποίο δεν ήταν εξοπλισμένα τα ρωσικά σκάφη, υπονοώντας ότι πρέπει να στάλθηκαν από άλλο υποβρύχιο.
Συμφωνούν με τη θεωρία
Ο Βίκτορ Κραβτσένκο, πρώην αρχηγός του ρωσικού επιτελείου Ναυτικού, συμφώνησε με τη θεωρία του Ποπόφ, σχολιάζοντας ότι: «Πιστεύω αυτή την εκδοχή της βύθισης του Κουρσκ, με βάση έμμεσες αποδείξεις».
Τρία σκάφη του ΝΑΤΟ, το βρετανικό «Splendid» και τα αμερικανικά υποβρύχια «Toledo» και «Memphis», φέρεται να βρίσκονταν κοντά στη Θάλασσα Μπάρεντς εκείνη την εποχή. Ούτε η Ουάσινγκτον ούτε και το Λονδίνο παρείχαν πληροφορίες για τα σκάφη τους όταν η Μόσχα ζήτησε τις πληροφορίες.
Ωστόσο, η ρωσική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το συμπέρασμα της επίσημης έρευνας είναι το πιο πιθανό να συνέβη, με πολλούς αναλυτές να επισημαίνουν ότι εκείνη η περίοδος ήταν δύσκολη για τον ρωσικό στρατό. Ένας συνδυασμός της υποχρηματοδότησης του γερασμένου σοβιετικού υλικού και του χαμηλού ηθικού του ανθρώπινου δυναμικού θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει για το περιστατικό.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, είχε μόλις λίγους μήνες αναλάβει Πρόεδρος τότε και δέχτηκε το μεγαλύτερο μέρος της αρνητικής κριτικής για την τραγωδία στο «Κουρσκ». Οι αποτυχημένες προσπάθειες διάσωσης προκάλεσαν οργή και απογοήτευση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και παγκοσμίως.
Οι ισχυρισμοί του Ποπόφ έρχονται τώρα να ρίξουν λάδι στη φωτιά, εν μέσω αυξημένων ανησυχιών για τη δραστηριότητα του ΝΑΤΟ γύρω από τα σύνορα της Ρωσίας. Την Παρασκευή, ο ανώτατος αξιωματούχος του μπλοκ, Γενς Στόλτενμπεργκ, πρότεινε την ανάπτυξη αμερικανικών πυρηνικών κεφαλών στην Ανατολική Ευρώπη για την αντιμετώπιση μιας υποτιθέμενης απειλής από τη Μόσχα.
Σε απάντηση, το Κρεμλίνο είπε ότι μια τέτοια πράξη θα σήμαινε ότι η Ιδρυτική Πράξη των σχέσεων Ρωσίας-ΝΑΤΟ «δεν ισχύει πλέον». Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο, που υπογράφηκε το 1997, τα δύο μέρη δεν θεωρούν το ένα το άλλο αντίπαλο.
