Ένα νοσοκομείο σε μια απομακρυσμένη περιοχή του Μπαγκλαντές -ευάλωτη στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ανακηρύχθηκε το καλύτερο νέο κτήριο στον κόσμο. Το Friendship Hospital στο Satkhira, μια περιοχή εκτεθειμένη σε κυκλώνες στον νότο της χώρας, ανακηρύχθηκε νικητής του διεθνούς βραβείου RIBA του 2021, με τους αρχιτέκτονές του να κερδίζουν τα εύσημα γιατί προτάσσουν «τη φροντίδα και την ανθρωπιά στο επίκεντρο του σχεδιασμού του». Κατασκευασμένο από τούβλα τοπικής κατασκευής, το νοσοκομείο 80 κλινών χτίστηκε γύρω από μια έκταση με σκιερά μονοπάτια.
Ένα κανάλι διασχίζει το κέντρο της κατασκευής για να διαχωρίσει τις πτέρυγες των εσωτερικών και εξωτερικών ασθενών εσωτερικού και εξωτερικού ιατρείου. Το Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων (RIBA), που διοργανώνει το βραβείο, επαίνεσε τη σχεδίαση του νοσοκομείου για την αρμονική του ενσωμάτωση με τη γύρω ύπαιθρο και τη δημιουργία μιας θετικής εμπειρίας για επισκέπτες, ασθενείς και επαγγελματίες υγείας».
Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Kashef Chowdhury και την εταιρεία του Urbana με έδρα την πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές Ντάκα, το νοσοκομείο εντάχθηκε στη ΜΚΟ βιώσιμης ανάπτυξης Friendship.
Ο Chowdhury περιέγραψε την απόφαση της κριτικής επιτροπής να τιμήσει ένα έργο από την «παγκόσμια περιφέρεια» ως μια «εξαιρετικά σημαντική στιγμή». «Παίρνω θάρρος από αυτό, γιατί μπορεί να εμπνεύσει περισσότερους από εμάς να δεσμευτούμε, όχι παρά, αλλά λόγω των περιορισμών των πόρων και των μέσων, σε μια αρχιτεκτονική φροντίδας τόσο για την ανθρωπότητα όσο και για τη φύση, για να ανταποκριθούμε συλλογικά στις επείγουσες ανάγκες που αντιμετωπίζουμε σήμερα, σε πλανητική κλίμακα», είπε σε δηλώσεις του.
Το βραβείο απονέμεται κάθε δυο χρόνια σε κτήρια ή κατασκευές που «επιδεικνύουν σχεδιαστική αριστεία και κοινωνικό αντίκτυπο». Σε δελτίο τύπου που ανακοινώνει τον νικητή, η RIBA σημείωσε ότι το Friendship Hospital χτίστηκε σε ένα «εύθραυστο και δυναμικό περιβάλλον», όπου τα χωράφια με σιτηρά έχουν μετατραπεί σε φάρμες γαρίδας, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Ως εκ τούτου, το νοσοκομείο ενσωματώνει πολλά χαρακτηριστικά βιώσιμου σχεδιασμού. Η διάταξη των αυλών ενθαρρύνει τον φυσικό αερισμό και εξαλείφει την ανάγκη για κλιματισμό. Οι αρχιτέκτονες δημιούργησαν, επίσης, ένα σύστημα αποχέτευσης που διοχετεύει το νερό της βροχής γύρω από το συγκρότημα σε μια δεξαμενή αποθήκευσης -για μελλοντική χρήση αλλά και για την πρόληψη της υπερχείλισης.
Η κριτική επιτροπή του βραβείου αποτελούνταν από εμπειρογνώμονες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ασία και τη Νότια Αμερική, με πρόεδρο τον Γάλλο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Odile Decq. Σε δήλωσή του, ο Decq ανέφερε ότι το νοσοκομείο «έχει σημασία για κρίσιμες παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η άνιση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και ο σοβαρός αντίκτυπος της κλιματικής κατάρρευσης στις ευάλωτες κοινότητες».
«Είναι μια απόδειξη του πόσο όμορφη αρχιτεκτονική μπορεί να επιτευχθεί μέσω του καλού σχεδιασμού, όταν εργάζεται κανείς με σχετικά μέτριο προϋπολογισμό και με δύσκολους περιορισμούς στο πλαίσιο», πρόσθεσε. Επιλεγμένο μέσα από 16 φιναλίστ σε 11 χώρες, το νοσοκομείο ήταν ένα από τα τρία έργα που επιλέχθηκαν για το βραβείο. Η τελική λίστα περιελάμβανε δύο ευρωπαϊκά έργα: το James-Simon-Galerie -μια γκαλερί τέχνης στο νησί των Μουσείων του Βερολίνου και τη Lille Langebro -μια γέφυρα μήκους 160 μέτρων, χωρίς οχήματα, στην Κοπεγχάγη.
Το διετές βραβείο, που καθυστέρησε έναν χρόνο λόγω της πανδημίας της COVID-19, απονεμήθηκε τελευταία φορά το 2018, όταν ένα σχολείο στην επαρχία της Βραζιλίας ανακηρύχθηκε το καλύτερο νέο κτήριο στον κόσμο. Ένα δεύτερο βραβείο ανακοινώθηκε επίσης, με το Hooba Design Group του Ιράν να κερδίζει το βραβείο RIBA International Emerging Architect για ένα «καινοτόμο» κτήριο γραφείων από τούβλα στην Τεχεράνη.
