«Δεν έχω την πολυτέλεια να ανησυχώ». Αυτό είχε απαντήσει, χωρίς να το σκεφτεί ιδιαίτερα , ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όταν είχε ρωτηθεί αν οι προσπάθειες των Ρώσων να τον δολοφονήσουν, του προκαλούν ανησυχία.
«Αν το σκεφτόμουν συνεχώς, θα κλεινόμουν στον εαυτό μου, σαν τον Πούτιν που δεν βγαίνει από το καταφύγιό του», είχε δηλώσει ο Ουκρανός ηγέτης σε συνέντευξή του στο CNN τον περασμένο μήνα. «Φυσικά, οι σωματοφύλακές μου θα πρέπει να σκέφτονται πώς να το αποτρέψουν αυτό να συμβεί, και αυτό είναι το καθήκον τους. Εγώ δεν το σκέφτομαι».
Ενώ η πιθανή δολοφονία του, είναι ένα θέμα που ο Ζελένσκι, όπως γίνεται είναι κατανοητό, δεν είναι πρόθυμος να εξετάσει, είναι επίσης ένα ζήτημα που οι υποστηρικτές του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν, σύμφωνα με το Politico. Από τότε που απέρριψε μια προσφορά απομάκρυνσης από την εμπόλεμη Ουκρανία, λέγοντας στους επίδοξους Αμερικανούς διασώστες του «χρειάζομαι πυρομαχικά, όχι μια εκδρομή», ο Ουκρανός πρόεδρος έχει διαδραματίσει βασικό ρόλο στην εξεύρεση διεθνούς υποστήριξης στον αγώνα κατά της Ρωσίας.
Δεν είναι περίεργο που Ρώσοι βουλευτές και υπερεθνικιστές στρατιωτικοί μπλόγκερ έχουν σχηματίσει μια τάση που απαιτεί την στοχοποίησή του. Η ιδιότητα του Ζελένσκι ως σύμβολο αυτού που η Δύση βλέπει ως δίκαιο αγώνα, η ικανότητά του να εκλιπαρεί από τη μια και να μιλάει έντονα στους συμμάχους του μέχρι να πετύχει το δικό του από την άλλη, η προθυμία του να φωτογραφίζεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου και οι εμφανίσεις σε κοινοβούλια ανά τον κόσμο, τον έχουν καταστήσει «νούμερο ένα»« στόχο για τους Ρώσους.
Λίγες εβδομάδες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν τον Φεβρουάριο του 2022, ένας κορυφαίος σύμβουλος του Ζελένσκι, ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, αποκάλυψε ότι υπήρξαν τουλάχιστον δώδεκα σοβαρές απόπειρες δολοφονίας του Ουκρανού προέδρου από ρωσικές ομάδες σαμποτέρ, συμπεριλαμβανομένων Τσετσένων και μισθοφόρων της Wagner, που προσπαθούσαν να παραβιάσουν την αυστηρά φρουρούμενη και παρακολουθούμενη κυβερνητική συνοικία του Κιέβου.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι φέρεται να ξεκίνησε μια online συνομιλά με Αμερικανούς γερουσιαστές λίγο μετά την εισβολή λέγοντας ότι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η τελευταία φορά που τον έβλεπαν ζωντανό.
Σαφώς, οι κίνδυνοι τώρα είναι μικρότεροι από ό,τι ήταν τις πρώτες χαοτικές εβδομάδες του πολέμου, όταν τα ρωσικά τανκς έπλητταν την ουκρανική πρωτεύουσα και λίγοι πίστευαν ότι το δοκιμαζόμενο ουκρανικό έθνος θα επιβίωνε. Αλλά κανείς στην ουκρανική κυβέρνηση ή στο κοινοβούλιο της χώρας δεν αμφιβάλλει ότι ο κίνδυνος παραμένει υψηλός.
Τον Μάρτιο, υπήρξαν νέες εκκλήσεις για τη δολοφονία του Ζελένσκι, μετά την έφοδο των υποστηριζόμενων από την Ουκρανία, Ρώσων σαμποτέρ σε δύο ρωσικά χωριά στην περιφέρεια Μπριάνσκ. Ο Ρώσος βουλευτής Μιχαήλ Ντελιάγκιν δήλωσε ότι η «μόνη φυσιολογική απάντηση» στο περιστατικό είναι η «άμεση εξόντωση του Ζελένσκι».
Λόγω της απειλής για τη ζωή του, οι επισκέψεις του Ζελένσκι στο εξωτερικό γίνονται με τη μεγαλύτερη δυνατή μυστικότητα. Ουκρανοί αξιωματούχοι έγιναν έξαλλοι τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν μια επίσκεψή του στις Βρυξέλλες διέρρευσε τρεις ημέρες πριν από την αναμενόμενη άφιξή του, θέτοντας σε κίνδυνο το ταξίδι του. Ομοίως, η κυβέρνηση της Βουλγαρίας ανησυχούσε ότι ένα ταξίδί του στη Σόφια θα μπορούσε να ακυρωθεί τον περασμένο μήνα, αφού εμφανίστηκαν λεπτομέρειες στον Τύπο.
Συνταγματική διαδοχή
Στο μεταξύ, παρά την απροθυμία των Ουκρανών αξιωματούχων να ασχοληθούν δημοσίως με το ζήτημα, υπάρχει ένα σχέδιο που θα τεθεί σε φαρμογή σε αυτή την περίπτωση, κάτι που έχει παραδεχτεί και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. «Οι Ουκρανοί έχουν σχέδια σε εφαρμογή - για τα οποία δεν πρόκειται να μιλήσω ή να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες - για να διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει αυτό που θα αποκαλούσαμε "συνέχεια της κυβέρνησης" με τον έναν ή τον άλλο τρόπο», δήλωσε πέρυσι στο CBS news.
Επισήμως, σύμφωνα με το σύνταγμα, η γραμμή διαδοχής είναι σαφής. «Όταν ο πρόεδρος αδυνατεί να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, ο πρόεδρος της Verkhovna Rada (ουκρανικού κοινοβουλίου) αναλαμβάνει τις ευθύνες του», δήλωσε ο Μίκολα Κνιαζίτσκι, βουλετής της αντιπολίτευσης από το Λβιβ, συμπληρώνοντας: «Ως εκ τούτου, δεν θα υπάρξει κενό εξουσίας».
Ο πρόεδρος της Verkhovna Rada, Ρουσλάν Στέφαντσουκ, μέλος του κόμματος του Ζελένσκι, δεν έχει, πάντως, ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό εμπιστοσύνης στις δημοσκοπήσεις, καθώς κυμαίνεται περίπου 40 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τη δημοφιλία του Ουκρανού προέδρου. «Αλλά δεν νομίζω ότι αυτό έχει σημασία», δήλωσε ο Αντριά Καρατνίτσκι, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Ευρασίας του Ατλαντικού Συμβουλίου. «Υπάρχει μια ισχυρή ηγετική ομάδα και νομίζω ότι θα δούμε μια συλλογική κυβέρνηση», πρόσθεσε.
Το κυβερνητικό συμβούλιο πιθανότατα θα αποτελείται από τον Στέφαντσουκ ως επικεφαλής, μαζί με τον Αντρίι Γέρμακ, τον πρώην παραγωγό ταινιών και δικηγόρο που είναι επικεφαλής του γραφείου του προέδρου, τον υπουργό Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα και τον υπουργό Άμυνας Ολέξι Ρεζνίκοφ. Ο Βαλερί Ζαλούζνι θα παραμείνει ως ο ανώτατος στρατηγός της χώρας.
Ο Καρατνίτσκι δήλωσε ότι ελπίζει να δει σε κάποιον κυβερνητικό ρόλο και την τηλεπερσόνα Σέρχι Πριτούλα, ο οποίος τώρα διευθύνει μεγάλες φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες και συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά κοινωνικής αποδοχής.
«Η χώρα έχει φτάσει σε ένα σημείο πολύ ουσιαστικής αλληλεγγύης και εθνικής ενότητας, οπότε αν κάτι τρομερό συνέβαινε στον Ζελένσκι δεν θα ήταν τόσο καθοριστικό όσο νομίζετε», πρόσθεσε ο Καρατνίτσκι, σημειώνοντας πως η Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια «καλοκουρδισμένη» διοικητική, στρατιωτική και διπλωματική μηχανή.
