Της Ευαγγελίας Καρεκλάκη
Είναι τώρα καιρός που …Αρματολοί και Κλέφτες έχουν μπει σε πολλά σπίτια. Και είναι ευχή από καρδιάς να μπουν στα σπίτια ακόμα περισσότερων γιατί μόνο για καλό είναι. Αναφερόμαστε φυσικά στο βιβλίο ενός εξαίρετου δικαστή και ανθρώπου, του προέδρου Πρωτοδικών Γιάννη Ευαγγελάτου «Αρματολών Κλεφτών 30 ιστορίες από τα δικαστήρια». Τα έσοδα από τα δικαιώματα του συγγραφέα δίνονται στο ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ για την καταπολέμηση του καρκίνου της παιδικής ηλικίας και είναι συγκινητικό ότι ήδη προχωρούν σε δεύτερη έκδοση, απόδειξη ότι ο κόσμος έχει αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια.
Όσοι γνωρίζουν τον κ. Ευαγγελάτο (και είναι πάρα πολλοί στην Κρήτη) ξέρουν ότι δεν διαθέτει το κλασσικό στερεοτυπικό προφίλ του δικαστή. Είναι «εξωστρεφής», ίσως ...ασυνήθιστα εξωστρεφής, έχει το θάρρος της γνώμης του, δεν φοβάται να διατυπώσει δημόσια τις απόψεις του και αυτό ίσως ξενίζει εκείνους που έχουν μάθει να βλέπουν ..διαφορετικά τους δικαστές. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι είναι από τους λειτουργούς που έχουν συμβάλει να αλλάξει σιγά-σιγά η εικόνα του παρελθόντος κατά το οποίο οι δικαστές θεωρούνταν, ας επιτραπεί η έκφραση, «αποστειρωμένοι».
Τον βλέπουμε να παίζει ποδόσφαιρο (με συναδέλφους και δικηγόρους) για καλό σκοπό, γράφει στίχους για καλό σκοπό, γράφει βιβλία για καλό σκοπό… Πρωτοστατεί σε δράσεις και πρωτοβουλίες για την ενίσχυση κρατουμένων… Ένας δραστήριος και ταλαντούχος άνθρωπος που ταυτόχρονα φέρει την ιδιότητα του δικαστή. Μία βαριά ιδιότητα αν ληφθεί υπόψη ότι μία δική του απόφαση επηρεάζει ζωές, ενίοτε με καταλυτικό τρόπο.
Ο ίδιος πάντως δεν θεωρεί ότι είναι ασυνήθιστα «εξωστρεφής». Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Ο δικαστής δεν πρέπει να είναι απομονωμένος, μακριά και έξω από την κοινωνία. Είναι μέρος της κοινωνίας, αποτελεί κομμάτι της και δεν πρέπει να κλείνει τα μάτια σε όσα γίνονται γύρω του. Ο κόσμος περνά δύσκολα και ο δικαστής δεν πρέπει να μένει αδιάφορος. Νομίζω ότι αυτό το έχουν αντιληφθεί οι περισσότεροι συνάδελφοι πλέον».
Συνομιλήσαμε μαζί του με την ευκαιρία του βιβλίου του «Αρματολών Κλεφτών 30» που περιλαμβάνει 30 αυτοτελείς ιστορίες από τα ποινικά δικαστήρια, τις οποίες εμπνεύστηκε από όσα έχει δει και έχει ζήσει υπηρετώντας στο Δικαστικό Σώμα. Και για μία ακόμα φορά επιβεβαίωσε ότι έχει το θάρρος της γνώμης του και δεν διστάζει να διατυπώσει όσα πιστεύει.
Ερ. Ιστορίες που αποδίδονται με ατόφιο τρόπο και γι’ αυτό θα έλεγα-από προσωπική εμπειρία-προκαλούν και πηγαίο γέλιο. Πώς ήρθε η ιδέα του βιβλίου και πώς επιλέξατε τον τίτλο και τις ιστορίες;
Απ: Το βιβλίο «Αρματολών Κλεφτών 30 Ιστορίες από τα Δικαστήρια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΝΟΜΟΡΑΜΑ ΝΤ, είναι μια προσπάθεια να αποτυπώσω κάποιες από τις χιουμοριστικές ιστορίες που έζησα τα δεκαπέντε χρόνια που είμαι στην Έδρα. Ξέρετε, ακούμε πολλά…
Ο τίτλος του βιβλίου έχει σχέση με μια διεύθυνση κοντά στον Άρειο Πάγο! Την Αρματολών και Κλεφτών! Εκεί έζησα τα παιδικά μου χρόνια. Έβγαινα από την πολυκατοικία της Αρματολών Κλεφτών 30 και περνούσα από τον Άρειο Πάγο και το Εφετείο της Αθήνας για να πάω σχολείο. Περνούσα βέβαια και από το γήπεδο του Παναθηναϊκού, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, ίσως για ένα άλλο βιβλίο…
Ερ: ένα βιβλίο που ήδη το έχει αγκαλιάσει ο κόσμος και πάει περίφημα…
Απ: Τα έσοδα από τα συγγραφικά μου δικαιώματα δίνονται στο ΚΑRΚΙΝΑΚΙ. To KARKINAKI στηρίζει το έργο της Πανεπιστημιακής Ογκολογικής Αιματολογικής Μονάδας του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», συγκεντρώνοντας πόρους για στήριξη θεραπευτικών προσεγγίσεων για την καταπολέμηση του καρκίνου της παιδικής ηλικίας. Πράγματι, το βιβλίο το αγκάλιασε ο κόσμος και ήδη θα προχωρήσουμε σε λίγες μέρες σε δεύτερη έκδοση.
Ερ: αν σας ζητούσα να ξεχωρίσετε κάποια από τις ιστορίες, έστω και με δυσκολία, ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Απ: Ίσως θα έπρεπε να απαντήσω κάτι κοινότοπο όπως «δεν ξεχωρίζω καμία», «είναι όλες παιδιά μου» κτλ. Όμως θα σας πω ειλικρινά ότι ξεχωρίζω μία ιστορία που είναι η μόνη από τις τριάντα που δεν είναι χιουμοριστική, αλλά, είναι απολύτως αληθινή και ενδεικτική της εποχής μας. Έχει τίτλο: «Ψευδής κατάθεση, κίβδηλη ζωή».
Ερ: Σας έχει συμβεί να συγκρατήστε από έδρας να μην γελάσετε ή να μην δακρύσετε;
Απ: Κάποιες φορές όλοι οι δικαστές κάνουμε προσπάθεια για να μην γελάσουμε ή για να μην δακρύσουμε. Ο δικαστής οφείλει να είναι απαθής και ψύχραιμος. Ωστόσο, ακόμη και στην Έδρα ο δικαστής παραμένει άνθρωπος. Και ευτυχώς θα έλεγα….
Ερ: πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα δικαστή να μπορεί να μένει ανεπηρέαστος συναισθηματικά, να επιστρέφει στο σπίτι του και να τα αφήνει όλα πίσω του;
Απ: Το άγχος και η πίεση που νιώθουν οι δικαστές, είναι μέρος της ζωής τους.
Είναι οι μόνοι επαγγελματίες που συνειδητά κάνουν κακό σε ανθρώπους. Τους κλείνουν φυλακή, τους αφαιρούν την περιουσία, τα σπίτια τους, τούς στερούν τα παιδιά τους, αποφασίζουν για τις ζωές τους. Θέλουν να τους βλάψουν, διότι έτσι πρέπει, διότι έτσι επιβάλλουν οι νόμοι. Ποιός άλλος παίρνει συνειδητά και νόμιμα τέτοιες βλαπτικές αποφάσεις για τις ζωές των ανθρώπων; Δε γίνεται λόγος απλά για κρίσιμες αποφάσεις, αλλά για αποφάσεις που βλάπτουν, τιμωρούν, στερούν, αφαιρούν… Το ψυχικό κόστος είναι τεράστιο.
Ερ: με αφορμή την σύλληψη μιας γιαγιάς στην Θεσσαλονίκη είχα διαβάσει μία ανάρτηση σας στην οποία λέγατε τα εξής: «επιτέλους πρέπει να καταλάβουμε κάποια στιγμή στην Ελλάδα ότι είναι άλλο πράγμα η τυπικότητα και άλλο η τυπολατρία. Άλλο η σοβαρότητα και άλλο η σοβαροφάνεια. Η υπερβολική προσέγγιση στο γράμμα του νόμου αποτελεί φραγμό στην αλήθεια και στη δικαιοσύνη». Κάποιες φορές (ίσως και περισσότερες) δημιουργείται η αίσθηση ότι η δικαιοσύνη είναι και τυφλή και κουφή και επιλεκτική και διαφορετικών ταχυτήτων. Είναι εσφαλμένη αυτή η άποψη;
Απ: Δυστυχώς, ένα από τα προβλήματα της Δικαιοσύνης είναι η τυπολατρία. Μπορούμε να είμαστε τυπικοί και σοβαροί, χωρίς να είμαστε τυπολάτρες και σοβαροφανείς. Πολλές φορές ταυτίζουμε το Δίκαιο, τα νομικά γενικά, με μια νομικίστικη αντίληψη που πλανάται γύρω μας και αυτό είναι λάθος. Δεν πιστεύω ότι τις περισσότερες φορές η Δικαιοσύνη είναι «κουφή και επιλεκτική». Απλά προβάλλονται και ακούγονται πιο πολύ οι όποιες αστοχίες της. Και είναι αλήθεια, δυστυχώς, ότι έχουν παρατηρηθεί κατά καιρούς φαινόμενα λειτουργών, αλλά και συλλειτουργών της Δικαιοσύνης, που δεν συνάδουν με το ρόλο τους και την αποστολή τους. Ωστόσο, η Δικαιοσύνη είναι ανθρώπινη και για αυτό δικαιούται να σφάλλει. Η απονομή Δικαιοσύνης σε συνανθρώπους μας δεν είναι κάτι εύκολο και η αναζήτηση του δικαίου είναι ένας δύσβατος δρόμος.
Ερ: και επειδή ένας δραστήριος άνθρωπος όπως εσείς δεν επαναπαύεται ποτέ, έχετε κάποια άλλη κοινωνική δράση στα σκαριά;
Απ: Αυτήν την περίοδο γράφω ένα νομικό βιβλίο, την ερμηνεία του κώδικα ανηλίκων δραστών, όπου τα έσοδα θα δοθούν στο κέντρο παιδικής μέριμνας Ρόδου, ενώ ετοιμάζουμε με τον συνθέτη και ερμηνευτή Χρήστο Κοτσαύτη ένα cd με τραγούδια για την (και προς την) αγάπη…
