Τουρισμός, εργασία, αγορά και κοινωνία. Στην μεγάλη κοινωνικοοικονομική αλυσίδα ήρθε να προστεθεί εφέτος κι ένας απρόσκλητος... επισκέπτης: Ο κορωνοϊός!
Δεν μας έφταναν φαίνεται το χτύπημα στον πρωτογενή τομέα, ούτε το “κανόνι” της Thomas Cook · ήρθε και ο Covid-19 για να συμπληρωθεί η τριάδα της συμφοράς!
Τρίτωσε το κακό, και πώς κι από πού να το πρωτομαζέψεις. Όταν κάνεις σχέδια, ο... ιός γελάει!
Στον νομό Λασιθίου, οι εκπρόσωποι της τοπικής επιχειρηματικότητας αντιμετωπίζουν την πανδημία με σκεπτικισμό. Προσπαθούν να διατηρούν καθαρές τις σκέψεις τους, φιλτράροντας και σταθμίζοντας τα συνεχώς μεταβαλλόμενα γεγονότα.
Τα λουκέτα... διαρκείας είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης στις τοπικές κοινωνίες, που ως επί το πλείστον στηρίζονται οικονομικά σε δύο πυλώνες: Στον πρωτογενή τομέα και στον τουρισμό...
"Πολλά" τα αρνητικά μηνύματα
“Χωρίς τον τουρισμό δεν υπάρχουμε εμείς, και χωρίς εμάς δεν υπάρχει ο τουρισμός” δηλώνει στο Cretalive ο κ. Κωστής Ζαχαριάς, πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης και Διασκέδασης Αγίου Νικολάου.
Το (άμεσο) μέλλον προδιαγράφεται δυσοίωνο για αρκετούς επιχειρηματίες: Δεν ξέρουν εάν το ... έδαφος είναι προσοδοφόρο, εάν τους συμφέρει τελικά να ανοίξουν.
Ο κ. Ζαχαριάς εισπράττει γενικώς και δυστυχώς, “πολλά και αρνητικά μηνύματα”. Ιδού ένα εξ αυτών: “Ορισμένα μεγάλα ξενοδοχεία σκέφτονται να μείνουν κλειστά”.
Η οικονομία του Λασιθίου (περι)στρέφεται γύρω από τον τουρισμό.
Η αγωνία του κ. Ζαχαριά δεν κρύβεται: “Περάσαμε κακό χειμώνα πέρσι, πολύ φοβάμαι ότι και ο επόμενος θα είναι ακόμη πιο άσχημος”
Αναζητείται ο... από μηχανής θεός: “Το ιδεατό είναι να βρεθεί το φάρμακο” θα πει ο ίδιος, έχοντας κατά νου μία λύση για να συμμαζευτεί κάπως το χαμένο έδαφος: “Μία λύση είναι να στραφούμε στον εσωτερικό τουρισμό. Είναι δύσκολο να έρθουν τουρίστες από το εξωτερικό. Στα σχέδια των ξενοδόχων είναι να γίνουν πιο προσιτοί για την ελληνική αγορά”.
“Εάν κερδίσουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, θα είναι μικρή η ζημιά”
Ο κ. Φώτης Κοκοτός είναι από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό. Προσπαθεί να δει το ποτήρι ... μισογεμάτο, μεταφέροντάς μας το κλίμα που επικρατεί στην Ελούντα.
“Οι κρατήσεις μεταφέρονται για μέσα στο καλοκαίρι, για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο”.
Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει ενδιαφέρον από το εξωτερικό, και ιδιαίτερα από την Ρωσία.
Οι εν δυνάμει παραθεριστές και λόγω συνθηκών προσανατολίζονται σε πιο... συντηρητικές και απομονωμένες διακοπές στις βίλες ξενοδοχείων.
Πιο πριβέ διακοπές. «Απ΄τ΄ολότελα καλή κι η Παναγιώταινα» θα σχολιάσει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Κοκοτός αναμένει με ενδιαφέρον τα υγειονομικά πρωτόκολλα, εντός του Μάη κιόλας, “για να ξέρουμε πώς θα πορευτούμε”.
Παράλληλα, “προχωράμε κανονικά τις επενδύσεις μας”.
Ίσως ένα από τα ξενοδοχεία του να μην ανοίξει. Σε γενικές γραμμές, παραμένει αισιόδοξος: “Δεν νομίζουμε να είναι τόσο χάλια τα πράγματα”.
Κι έχει λόγο να ενστερνίζεται αυτή την άποψη: “Εάν κερδίσουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, θα είναι μικρή η ζημιά”.
Προετοιμασία για δυναμικό...restart
Το σύνθημα να ξεκινήσουμε από εφέτος να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη χρονιά, δίνει ο κ. Μανώλης Βαρκαράκης, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λασιθίου.
Όχι πώς θεωρεί το 2020 χαμένη χρονιά, αν και είναι δεδομένες οι δυσκολίες.
“Πρέπει να προετοιμαστούμε για του χρόνου, για να κάνουμε ένα δυναμικό restart, μέσα σε ένα πλαίσιο που θα είναι κατανοητό από όλους, χωρίς ο καθένας να κάνει ο,τι θέλει. Να ξέρουμε πώς θα λειτουργήσουμε και θα κινηθούμε, για να έχουμε το μέγιστο όφελος όλοι μας”.
Το κομβικό σημείο για να γίνει η πολυπόθητη επανεκκίνηση είναι “να δούμε προβλήματα που χρονίζουν, όπως το χωροταξικό, το ασφαλιστικό και το φορολογικό – τα οποία δεν πρέπει να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί”.
Επί του παρόντος, “δεν κινείται φύλλο”. Και αυτό, διότι “όλα εξαρτώνται από τα αεροπλάνα, χωρίς αερομεταφορές δεν υπάρχει τουρισμός στην Κρήτη”.
Αφού λυθεί το εναέριο, θα στραφούμε και στο... γήινο, βλέποντας “τις εσωτερικές μεταφορές με λεωφορεία”.
Πάγια απαίτηση του κ. Βαρκαράκη και των συναδέλφων του, η σύνταξη ενός πανευρωπαϊκού πρωτοκόλλου, “που θα καθορίζει το πλαίσιο λειτουργίας και ασφάλειάς μας, και θα μας προστατεύει από τις αστικές διεκδικήσεις εάν γίνει οτιδήποτε”.
Όπως θα τονίσει, “η Κρήτη έχει δυνατότητες. Είναι ένα μεγάλο και απλωμένο νησί”. Και γι’ αυτό το λόγο, αξίζει και με το παραπάνω “να στηριχθεί ο τουρισμός και το προσωπικό” που απασχολείται σ’ αυτόν.
Κι αφού τη βγάλουμε όσο πιο ... καθαρή γίνεται εφέτος, “ευκαιρία είναι να επανακάμψουμε και να κάνουμε μία δυναμική επανεκκίνηση για του χρόνου”.
Οι μειωμένες αντοχές της οικονομίας
Να επιδοτήσει την εργασία και όχι την ανεργία καλεί την κυβέρνηση ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λασιθίου, κ. Θωμάς Χαριτάκης.
Δύο μήνες χωρίς εισπράξεις, η κατάσταση είναι κάτι παραπάνω από άσχημη για όλα τα μαγαζιά και τις επιχειρήσεις.
Οι οικονομικές τους υποχρεώσεις, πολλές · τους ακολουθούν... κατά πόδας!
Πώς θα πληρωθούν άραγε οι ρυθμίσεις που “τρέχουν”; (λ.χ των 120 δόσεων;).
Και οι επιταγές;
Οι αντοχές της τοπικής αγοράς είναι μειωμένες. Δέκα χρόνια κρίσης και μνημονίων, η ρευστότητα στέρεψε. Και θα στερέψει κι άλλο - αυτός είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης του κ. Χαριτάκη- εάν αρκετοί από τους εποχικά εργαζόμενους μείνουν χωρίς δουλειά... για 15 και 18 μήνες!
Και μέσα σ’ όλα, έχουμε και τον περιορισμένο χρήμα που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο χειμώνα, εξαιτίας της κάκιστης ελαιοκομικής περιόδου. Του χρόνου δηλαδή, τι θα γίνει;
Εάν εξατμιστεί κι άλλο η ρευστότητα, τούτο θα έχει άμεση αντανάκλαση στον κοινωνικοοικονομικό ιστό του Λασιθίου.
Με 3-4 μήνες επαναλειτουργίας των ξενοδοχείων και των λοιπών τουριστικών επιχειρήσεων, “δεν σώζεται η παρτίδα” υποστηρίζει ορθά – κοφτά ο κ. Χαριτάκης.
Πρόβλημα και μάλιστα μεγάλο δημιουργείται και στην εστίαση, λόγων των περιοριστικών μέτρων που επιβάλλονται και θα επιβληθούν για την διατήρηση της υγειονομικής τάξης.
Η συρρίκνωση του χώρου λειτουργίας, αναπόφευκτα μειώνει και τα έσοδα. Και μοιραίο επακόλουθο είναι, η βιωσιμότητα αρκετών καταστημάτων να τίθεται εν αμφιβόλω... Κουτσά – στραβά το καλοκαίρι μπορεί να βγει. Ο επόμενος χειμώνας;
“Η επόμενη μέρα θα είναι πολύ δύσκολη” σημειώνει ο κ. Χαριτάκης που θεωρεί “μονόδρομο” την στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί, “για τι σόι Ένωση μιλάμε, όταν δεν στηρίζει τα μέλη της;”.
Σωστό το ερώτημά του.... αλλά και η παραπομπή του στις πρακτικές που ακολουθούν κυβερνήσεις χωρών του ευρωπαϊκού βορρά, οι οποίες προχωρούν σε γενναίες επιδοτήσεις του εμπορικού και του επιχειρηματικού τους κόσμου.
Σε αντίθεση με τις εποχές των μνημονίων, η πατρίδα μας “δεν φέρει ευθύνη για αυτό που συμβαίνει”. Πανδημία είναι, όλος ο πλανήτης πλήττεται. Το πρόσωπο που έχει δείξει μέχρι σήμερα η χώρα μας, είναι πολύ καλό. “Αξίζει να στηριχθεί (σ.σ από την Ευρώπη) για τις προσπάθειες που καταβάλλει” θα τονίσει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, ζητώντας την μέριμνα της κυβέρνησης για την κάλυψη των επιταγών που καταδιώκουν αρκετούς ανθρώπους της αγοράς: Και τα χρήματα που θα δοθούν εκ μέρους του κράτους, να αποπληρωθούν σε βάθος πενταετίας, με χαμηλό επιτόκιο.
