Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ, όπου παρουσιάστηκε η έκδοση: «1922. Ιμπεριαλιστική Εκστρατεία και Μικρασιατική Καταστροφή», επιμέλειας του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.
Τη βιβλιοπαρουσίαση έκανε ο Μηνάς Αντύπας, υποψήφιος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε:
«….Η έκδοση που παρουσιάζουμε σήμερα και την οποία επιμελήθηκε το Τμήμα Ιστορίας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, εκκινεί από την προσπάθεια απάντησης των κύριων ερωτημάτων σχετικά με το γιατί συνέβησαν τα όσα συνέβησαν, αλλά και στο αν υπήρχε άλλος δρόμος για τις εργατικές-λαϊκές δυνάμεις. Φιλοδοξούμε η έκδοση, όχι πιθανά να καλύψει όλα τα κενά στα ιστορικά γεγονότα, αλλά σίγουρα να βοηθήσει τους αναγνώστες να δουν πίσω από τη βιτρίνα της κυρίαρχης ιστοριογραφίας, αντλώντας χρήσιμα ιστορικά συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον. Γι’ αυτό και αντιμετωπίζει την καταστροφή του 1922 όχι αποκομμένη από την εκστρατεία που προηγήθηκε αλλά, αντίθετα, ενταγμένη στο συνολικό πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών της εποχής εκείνης.»
«….Ένα σημαντικό, όσο και διαχρονικό δίδαγμα, που προκύπτει εδώ είναι βεβαίως ότι η υπαγωγή των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων στην πολιτική της μίας ή της άλλης μερίδας της αστικής τάξης, όχι μόνο δεν ανοίγει δρόμο για τη συνολική καταδίκη της αστικής πολιτικής, αλλά πολύ περισσότερο συνεισφέρει στην ανανέωση και αναπαραγωγή της καπιταλιστικής εξουσίας με καταστροφικές συνέπειες για τις λαϊκές δυνάμεις….»
«….Το νεαρό κόμμα της εργατικής τάξης είχε σταθεί ενάντιο στη συμμετοχή του ελληνικού στρατού στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία στην Ουκρανία. Στη συνέχεια, η ιμπεριαλιστική εκστρατεία της Μικράς Ασίας αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη δοκιμασία για το ΣΕΚΕ, που στάθηκε ενάντιο στο εθνικιστικό-σοβινιστικό παραλήρημα που συνόδεψε την έναρξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Μάλιστα, κατήγγειλε στον ελληνικό λαό το πραγματικό περιεχόμενο του πολέμου και των επιδιώξεων της ντόπιας αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της έναντι της οθωμανικής αυτοκρατορίας….»
«….Η αστική εξουσία φοβήθηκε ότι η έλευσή των προσφύγων θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένη κοινωνική αναταραχή γι’ αυτό και πήρε κάθε δυνατό μέτρο που θα συνέβαλε στο να αποτραπεί κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Στην Ιστορία έχει «μείνει» η απάντηση του ύπατου Αρμοστή της Σμύρνης Αριστείδη Στεργιάδη, ο οποίος όταν ρωτήθηκε γιατί δε μερίμνησε για την έγκαιρη εκκένωση του άμαχου πληθυσμού της πόλης παραμονές της καταστροφής, απάντησε: «Καλύτερα να μείνουν εδώ να τους σφάξει ο Κεμάλ, γιατί, αν πάνε στην Αθήνα, θα ανατρέψουν τα πάντα»!....»
«….Γι’ αυτό και σήμερα πρέπει κανείς να θυμάται ότι το πραγματικό εκκολαπτήριο του ρατσισμού είναι τα συμφέροντα των καπιταλιστών που ευνοούνται από το χωρισμό της εργατικής τάξης…..»
«….Παράλληλα όποιος διαβάσει στο Παράρτημα της έκδοσης τις μαρτυρίες των μουσουλμάνων της Κρήτης που κατέφυγαν ως πρόσφυγες στην Τουρκία – μη ξεχνάμε και αυτή την πλευρά της προσφυγιάς – θα διαπιστώσουμε ότι και εκεί η αστική τάξη καλλιεργούσε αντίστοιχα το μίσος εναντίον τους: «Στην αρχή μας αποκαλούσαν γκιριτλί γκιαβούρ (άπιστους Κρητικούς). Δε μας αγαπούσαν [...] Μας λέγανε Ρωμιόσπορους και αλλαξοπιστεμένους». Πόσο ίδιες οι αντιδράσεις όταν είναι να καλλιεργηθεί το μίσος και το δηλητήριο του ρατσισμού ανάμεσα στους προλετάριους όλων των χωρών!....»
Η πρωτοπόρα δράση του ΚΚΕ που προχωρούσε με βασανιστικά βήματα αποτέλεσε τη βάση για τη μαζική ένταξη των προσφύγων στα ταξικά συνδικάτα, για τους νέους μεγάλους εργατικούς αγώνες του Μεσοπολέμου, αποτέλεσε εφαλτήριο για να μετατραπούν κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι προσφυγογειτονιές σε κάστρα της ΕΑΜικής Αντίστασης. Κι αυτό αποτελεί υπόμνηση για την ανάγκη της σημερινής δουλειάς στους πρόσφυγες και μετανάστες, σε όλες τις γυναίκες βέβαια ανεξαρτήτως καταγωγής, δουλειά που μπορεί να μοιάζει επίπονη και βασανιστική, αλλά αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αναστήλωση του εργατικού κινήματος
Η ιστορία της Μικρασιατικής Εκστρατείας δείχνει περίτρανα ότι η αφερεγγυότητα των πιο ισχυρών σύμμαχων καπιταλιστικών κρατών προς τα λιγότερο ισχυρά είναι στοιχείο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, του ανταγωνισμού, ο οποίος διέπεται από την αρχή «ο θάνατός σου η ζωή μου». Οι ισχυρότεροι έχουν πλεονέκτημα σε νέες κινήσεις, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει μεταξύ άλλων και στην εγκατάλειψη των ασθενέστερων συμμάχων τους. Έτσι έκαναν και οι νικητές του Α΄ Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου, που «άδειασαν» το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος κατά την εξέλιξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Το ίδιο συνέβη δεκαετίες αργότερα στην Κύπρο. Το αντιμετωπίζει καθημερινά το ελληνικό αστικό κράτος εκ μέρους του ΝΑΤΟ ως προς τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, η οποία είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ.
Από την άλλη πλευρά η ιστορία εκείνης της εποχής αποδεικνύει ότι κανένας συσχετισμός δυνάμεων, όσο και αρνητικός και αν καταγράφεται από τη σκοπιά των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων δεν μπορεί να αντέξει στα χτυπήματα της μαζικής οργανωμένης δράσης του εργατικού-λαϊκού κινήματος. Αυτό απέδειξε η νικηφόρα Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση εκείνη την εποχή, που αντιμετώπισε όχι μόνο τους εγχώριους καπιταλιστές, αλλά και την ιμπεριαλιστική εκστρατεία που πραγματοποίησαν 14 καπιταλιστικά κράτη εναντίον της.
Και σήμερα ούτε ο πόλεμος ούτε η ιμπεριαλιστική ειρήνη μπορεί να αποτελέσει πραγματική λύση για τους λαούς. Την ίδια στιγμή που με αυτή κλείνουν κάποιοι λογαριασμοί δημιουργούνται νέοι, οι οποίοι και πάλι, αργά ή γρήγορα, οδηγούν σε μία επόμενη αναμέτρηση. Μόνη πραγματική λύση για τους λαούς ήταν και παραμένει η δικιά τους ειρήνη που όπως διακήρυττε ο Ριζοσπάστης ένα αιώνα πριν, στις 13/9/1920 είναι «εκείνη που θα καταργήσει τους πολέμους και θα αδερφώσει όλους τους ανθρώπους, που θα καταργήσει την εκμετάλλευση της εργασίας των πολλών από τους λίγους, που θα καθίσει στο σκαμνί τους εγκληματίας του πολέμου και που θα αποδώσει εις την κοινωνίαν τα πλούτη που αυτοί εσφετερίσθησαν».
Μετά το τέλος της παρουσίασης έγιναν ερωτήσεις, ενώ παρέμβαση έκανε η Κατιλένα Σταθάκου, νομικός-τουρκολόγος, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης, που μέρος της έρευνάς της αξιοποιήθηκε στο Παράρτημα της έκδοσης. Η συζήτηση που ακολούθησε ανέδειξε το ενδιαφέρον του κόσμου, ενώ παράλληλα εκφράστηκε η αναγκαιότητα το ΚΚΕ να συνεχίσει τη σημαντική προσπάθεια καταγραφής της ιστορικής αλήθειας από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών δυνάμεων.
Η έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ έγινε ανάρπαστη, ενώ ακολούθησε εξαιρετικό αφιέρωμα στη Μικρασιατική Μουσική από τους: Στέλιο Κοτζαμπασάκη (Λύρα, Τραγούδι), Φάνη Κουσιουνέλο (Κανονάκι) και Γιάννη Χίνο (Λαούτο, Τραγούδι).