Στο πλαίσιο άσκησης του Κοινοβουλευτικού ελέγχου, η Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Λασιθίου, κα Κατερίνα Σπυριδάκη, κατέθεσε Ερώτηση προς την Υπουργό Πολιτισμού, κα Λίνα Μενδώνη, αναφορικά με την προστασία του Νερόμυλου και του Πλατάνου στην περιοχή Μαρμάρω στον οικισμό Πύργου της Δ.Κ. Καλού Χωριού. Την Ερώτηση της κας Σπυριδάκη συνυπογράφει και η Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Λακωνίας και Τομεάρχης Πολιτισμού, κα Νάγια Γρηγοράκου.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΠΡΟΣ : την Υπουργό Πολιτισμού, κα Λίνα Μενδώνη
ΘΕΜΑ: «Προστασία Νερόμυλου και πλατάνου στην περιοχή Μαρμάρω στον οικισμό Πύργου της Δ.Κ. Καλού Χωριού»
Κυρία Υπουργέ,
Στον οικισμό Πύργου της περιοχής Μαρμάρω της Δημοτικής Κοινότητας Καλού Χωριού του Δήμου Αγίου Νικολάου βρίσκεται ο Νερόμυλος του χωριού με έναν τεράστιο πλάτανο δίπλα του, που αποτελούν έναν εμβληματικό σύμβολο της τοπικής κουλτούρας και της φυσικής κληρονομιάς της περιοχής. Ο δε Νερόμυλος, είναι καταχωρημένος από το 1998 στο αρχαιολογικό κτηματολόγιο, και βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/ΚΗΡ/32825/1295 ΦΕΚ: 840/Β/1998-08-12. Σύμφωνα με την εν λόγω ΥΑ, το δίκτυο και οι εγκαταστάσεις των υδρόμυλων του Καλού Χωριού Μεραμπέλου του Νομού Λασιθίου έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία. «Πρόκειται για βιοτεχνικά κτήρια της πρώιμης Ενετοκρατίας. Περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις του υδρόμυλου «Στα Μάρμαρα» οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός σε μηχανήματα του υδρόμυλου «του Αρχαυλη» στη θέση Τσούδα, τα υπολείμματα υδαταγωγών στον κάμπο (στη θέση Νικολάκη) και τα ερείπια των αγωγών και ίχνη του μύλου στην Αγία Βαρβάρα».
Το νερό που τροφοδοτεί τον συγκεκριμένο Νερόμυλο πηγάζει από την πηγή του οικισμού Πύργου, και ο ίδιος ο υδρόμυλος βρίσκεται σε όμορη τοποθεσία. Στον περιβάλλοντα χώρο του Νερόμυλου εντοπίζονται διάσπαρτα οικιστικά κατάλοιπα και αρχιτεκτονικά μέλη της υστερορωμαϊκής και της παλαιοχριστιανικής εποχής (κίονες λείοι και ραβδωτοί, κορινθιακά κιονόκρανα, φατνώματα, ρωμαϊκός τοίχος, χαμηλό κλειστό και υδατοστεγές κτίσμα - πιθανώς δεξαμενή κλπ).
Ο χώρος βρίσκεται σε κατάρρευση και κρίνεται αναγκαία όχι μόνο η επίσπευση των όποιων διαδικασιών προστασίας του Πλάτανου, αλλά και η συντήρηση – με όλες τις απαραίτητες παρεμβάσεις – του Νερόμυλου. Χαρακτηριστικό της ευαλωτότητας του χώρου είναι και η πρόσφατη πυρκαγιά που ξέσπασε στον Πλάτανο στις 11 Μαρτίου, και στην οποία έσπευσε άμεσα η Πυροσβεστική Υπηρεσία για την επιτυχή κατάσβεσή της.
Τόσο ο Νερόμυλος όσο και πλάτανος αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας του χωριού και συμβάλλουν στη διατήρηση της ταυτότητας του τόπου και του φυσικού περιβάλλοντος. Η τοπική κοινωνία αγωνιά για το μέλλον του Νερόμυλου και του φυσικού πλούτου της περιοχής και κύριο μέλημά της, όπως εκφράστηκε και από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλού Χωριού «Το Ίστρον» στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 21/2024 – 13.03.2024 Επιστολή του, είναι να αναδειχθεί ο τόπος και να περάσει στις επόμενες γενιές.
Δεδομένου ότι τα τοπικά ιστορικά μνημεία και ο φυσικός πλούτος των περιοχών αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών και παράγοντες τουριστικής ανάπτυξης,
Δεδομένου ότι τόσο ο Νερόμυλος όσο και ο Πλάτανος συνιστούν τον «κοινό παρανομαστή» για την τοπική κοινότητα, ενισχύοντας έτσι το αίσθημα της τοπικής ταυτότητας,
Ερωτάσθε κυρία Υπουργέ,
Ποιες ενέργειες προτίθεστε να λάβετε για να συμβάλετε ουσιαστικά, αλλά και γρήγορα, για να προστατευτεί το μνημείο ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω ερήμωσή του;
Πώς θα διασφαλίσετε την προσβασιμότητα και την επισκεψιμότητα του μνημείου αυτού προς το κοινό, σεβόμενοι πάντα την ιστορικότητά του;
