Είναι ο πιο διάσημος καλλιτέχνης γκράφιτι, o «πιο απίθανος εθνικός θησαυρός» της Βρετανίας και τα έργα του, τα οποία συχνά απεικονίζουν αρουραίους και πιθήκους, πωλούνται για εκατομμύρια. Ο λόγος για τον Banksy.
Η ταυτότητά του συνεχίζει να παραμένει ένα μυστήριο, ωστόσο τώρα κινδυνεύει να αποκαλυφθεί καθώς βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη.
Ο 53χρονος street artist κατηγορείται για δυσφήμιση, όπως αποκαλύπτει η dailymail. Συγκατηγορούμενός του είναι η εταιρεία που ίδρυσε ο ίδιος και ονόμασε Pest Control Ltd. Σε αντίθεση με τον τίτλο της, η εταιρεία πουλάει την τέχνη του Banksy, η οποία παράγεται πάντοτε, εν μια νυκτί και αθέατη, με τη χρήση ενός στένσιλ και η οποία κοσμεί πλέον πλευρές σπιτιών και τοίχους όχι μόνο στο Μπρίστολ και το Λονδίνο, αλλά παντού… Από τη Δυτική Όχθη μέχρι το Ντιτρόιτ.
Ο άντρας που τον πηγαίνει στα δικαστήρια
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας, ο άνθρωπος που θα οδηγήσει τον διάσημο καλλιτέχνη στις δικαστικές αίθουσες είναι ο Άντριου Γκάλαχερ, 56 ετών, ένας επιχειρηματίας που ξεκίνησε από τη μουσική βιομηχανία, διοργανώνοντας rave πάρτι τη δεκαετία του 1990, πριν εκμεταλλευτεί τις εμπορικές δυνατότητες του γκράφιτι.
«Δεν το είχα συνειδητοποιήσει τότε, αλλά οι περισσότερες από τις φωτογραφίες που τράβηξα ήταν από ένα νέο παιδί που άκουγε στο όνομα Banksy», εξήγησε σε συνέντευξή του πέρυσι, προσθέτοντας ότι οι κάρτες και τα άλλα εμπορεύματα που πουλάει είναι «προϊόντα σε τιμές προσιτές για τους θαυμαστές και υπάρχουν εκατομμύρια θαυμαστές».
Ο ίδιος αρνείται να συζητήσει την επικείμενη αντιπαράθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, ενώ ο δικηγόρος του, Άαρον Γουντ, λέει ότι οι λεπτομέρειες είναι προς το παρόν «εμπιστευτικές και θα παραμείνουν έτσι έως ότου ο Banksy ή η Pest Control καταθέσουν την την αναγνώριση της υπηρεσίας».
Ο Banksy και η Pest Control μέχρι στιγμής κρατούν σιγή ιχθύος. Αφού υπέβαλαν επιτυχώς αίτηση για εμπορικό σήμα της ΕΕ το 2014, είδαν την απόφαση αυτή να ανατρέπεται όταν ο Γκάλαχερ άσκησε έφεση το 2021.
Οι δικαστές σημείωσαν ότι ο Banksy, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «τα πνευματικά δικαιώματα είναι για τους χαμένους», είχε εκφράσει εδώ και καιρό περιφρόνηση για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. «Είναι δύσκολο να επιμείνω σε αυτά», είχε υπογραμμίσει επίσης ο καλλιτέχνης, κρατώντας την ταυτότητα του κρυφή.
Πέρυσι, ωστόσο, ο Banksy κέρδισε μια ξεχωριστή αγωγή που επιβεβαίωσε το δικαίωμά του να κατοχυρώσει το εμπορικό σήμα της σειράς εικόνων του που απεικονίζουν χιμπατζήδες με σαντουιτσάκια στο λαιμό τους.
«Θα αναγκαστεί όμως τώρα να δείξει το πρόσωπό του στο δικαστήριο;», διερωτώνται οι Richard Eden και Eleanor Dye, που υπογράφουν το άρθρο.
Τα παιχνίδια του Banksy με τα έργα του
Ήταν τη δεκαετία του 1990 που ο Banksy ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία ως graffiti artist στο Μπρίστολ και δεν άργησε να γίνει διάσημος για τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του. Σήμα κατατεθέν του τα ασπρόμαυρα ποτρέτα με τη χρήση στένσιλ.
Ορισμένα από τα πιο γνωστά του έργα αντιτίθενται στη σύγκρουση, όπως η τοιχογραφία ενός άντρα να ετοιμάζεται να πετάξει μια ανθοδέσμη λουλούδια.
Στη διάρκεια της διαμονής του στη Νέα Υόρκη το 2013 έστησε ένα περίπτερο στο Central Park όπου πωλούσε δουλειά του για 60 δολάρια. Ενώ όλοι πίστευαν ότι ήταν παγίδα για τους τουρίστες, ο πάγκος και τα έργα ήταν αυθεντικά.
Και ενώ ο ίδιος παρέμεινε για μια ημέρα στο περίπτερο προκειμένου να πουλήσει τη δουλειά του, μόνο ένας περαστικός αγόρασε δύο έργα του. Και το εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο λίγο καιρό αργότερα αφού συγκέντρωσε πάνω από 100.000 δολάρια με την πώλησή τους σε δημοπρασία.
Ειδικοί έχουν σημειώσει, ότι το στυλ του Banksy είναι παρόμοιο με του Blek le Rat, ωστόσο ο ίδιος ισχυρίζεται πως έχει εμπνευστεί από τον «3D», έναν καλλιτέχνη, που στη συνέχεια έγινε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του αγγλικού μουσικού συγκροτήματος Massive Attack.
Ποιος είναι τέλος πάντων;
Η εικασίες για την ταυτότητα του Banksy συνεχίζονται. Κατά καιρούς διάφορα ονόματα έχουν ακουστεί αλλά κανένα δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2008 από την εφημερίδα Mail on Sunday αποκάλυψε ότι πρόκειται για τον Ρόμπιν Γκάνιγχαμ, έναν παλιό μαθητή του δημόσιου, καθολικού σχολείου Μπρίστολ. Η πρόταση αυτή ενισχύθηκε το 2016 σύμφωνα με μια μελέτη με θέμα τις τοποθεσίες, που έχουν εντοπισθεί έργα του Banksy και διαπιστώνεται πως η συχνότητα εμφάνισης των έργων του συσχετίζεται με τις γνωστές κινήσεις του Γκάνιγχαμ.
Υπάρχουν, επίσης, εικασίες, που υποστηρίζουν ότι ο Banksy είναι γυναίκα ή μια ομάδα επτά καλλιτεχνών. Άλλοι υποψήφιοι Μπάνκσι υπήρξαν επίσης στο παρελθόν οι καλλιτέχνες του δρόμου, Πολ Χόρνερ και Ρίτσαρντ Φάϊερ.
Τον περασμένο Ιούλιο ένα podcast του BBC ισχυρίστηκε ότι έφερε στο φως τη φωνή του καλλιτέχνη από μια ραδιοφωνική συνέντευξη στις ΗΠΑ πριν από περίπου 18 χρόνια.
Το απόσπασμα προέρχεται από την ειδησεογραφική εκπομπή All Things Considered του National Public Radio (NPR) τον Μάρτιο του 2005, μόλις λίγες ημέρες αφότου ο street artist είχε κρεμάσει το έργο του μέσα στο Met της Νέας Υόρκης.
«Υποθέτουμε ότι είστε αυτός που λέτε ότι είστε, αλλά πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι;» ρωτά ο παρουσιαστής του NPR, και το άτομο που ισχυρίζεται ότι είναι ο Banksy απαντά: «Ω, δεν έχετε καμία εγγύηση γι’ αυτό».
Στη συνομιλία με το NPR, ο υποτιθέμενος Banksy λέει ότι θεωρεί τον εαυτό του «ζωγράφο και διακοσμητή» και ισχυρίζεται ότι του αρέσει να κολλάει τα έργα του στους τοίχους ιδρυμάτων όπως το Λούβρο στο Παρίσι, επειδή «δεν θέλεις να κολλήσεις στην ίδια δουλειά για όλη σου τη ζωή, έτσι δεν είναι;».
Ο παρουσιαστής ρώτησε πώς ο υποτιθέμενος Banksy μπαίνει σε ιδρύματα και κρεμάει τα έργα του χωρίς άδεια.
Εκείνος απαντά ότι έχει διαβάσει βιβλία για τον Χάρι Χουντίνι, προσθέτοντας: «Όπως και ο ίδιος δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά έχει κάποιες καλές συμβουλές να προσφέρει στους καλλιτέχνες, θα έλεγα Νομίζω ότι είναι απόδειξη της ψυχολογικής κατάστασης στην οποία περιέρχονται οι περισσότεροι άνθρωποι όταν βρίσκονται σε ένα μουσείο, πραγματικά. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παρατηρούν πραγματικά τα πράγματα. Για παράδειγμα, στο Met, κρέμασαν έναν πίνακα του Henri Matisse ανάποδα για 42 ημέρες νομίζω, μέχρι που κάποιος τους είπε ότι ήταν στραβός».
