Η ακρίβεια που υπάρχει στην αγορά και η εκτίμηση ότι οι τιμές δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουν στα προ της κρίσης επίπεδα, οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι τα επόμενα χρόνια, ένας από τους κινητήριους μοχλούς της οικονομίας, η κατανάλωση δεν θα μπορέσει να συμβάλλει με τον τρόπο που γνωρίζαμε τόσα χρόνια στην αύξηση του ΑΕΠ.
Η αναμφίβολη αυτή διαπίστωση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι εξαγωγές ναι μεν αποτελούν μία δυναμική έκφραση της ελληνικής εξωστρέφειας, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει μεγάλο άλμα και πλέον εμφανίζουν σημάδια σταθεροποίησης. Για να μπορέσουν να συνεχίζουν να συμβάλουν στην τόνωση της οικονομίας, θα πρέπει αναμφίβολα να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Και για συμβεί αυτό απαιτείται εκτός των άλλων χρόνος.
Κατά συνέπεια οι άξονες που απομένουν ως κινητήριος μοχλός ανάπτυξης, είναι οι επενδύσεις και βέβαια ο τουρισμός.
Την χρονιά που φεύγει είχε αναμφίβολα πρωταγωνιστή τον τουρισμό που με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, από τον Οκτώβριο, δύο μήνες πριν λήξει η χρονιά, καταρρίφθηκε το ρεκόρ του 2019. Όλα δείχνουν ότι οδεύουμε για συνολικές εισπράξεις που θα υπερβούν κατά πολύ τα 20 δις ευρώ και με πρόχειρους υπολογισμούς θα διαμορφωθούν περίπου στα 20,5 δις ευρώ.
Για την επόμενη χρονιά και με βάση τους πλέον συντηρητικούς υπολογισμούς τα έσοδα μπορεί να αγγίξουν ακόμη και τα 22 δις, αλλά σε κάθε περίπτωση θα είναι πάνω από 21,5 δις ευρώ.
Οι επενδύσεις το μεγάλο στοίχημα
Από την άλλη πλευρά οι επενδύσεις είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την χώρα. Η αναβάθμιση – η 4η στην σειρά σε λίγους μήνες – από την Fitch βάζει την χώρα για τα καλά στον επενδυτικό χάρτη και μένει να δούμε πόσο το τελικό αποτέλεσμα.
Ένας από τους κλάδους αιχμής είναι η αγορά ακινήτων. Και το 2023 συνέχισε να προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα οι τιμές να κινηθούν περαιτέρω ανοδικά, ιδιαίτερα στα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, η αυξημένη ζήτηση των οποίων, τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό της χώρας, δεν καλύπτεται από την τρέχουσα περιορισμένη προσφορά. Όμως, ορισμένοι πρόδρομοι δείκτες της εγχώριας αγοράς, αλλά και η εξέλιξη των τιμών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, υποδηλώνουν ενδεχομένως ηπιότερους ρυθμούς αύξησης των τιμών τα επόμενα τρίμηνα, ειδικά για τα ακίνητα χαμηλότερης ζήτησης.
Αυτά αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2023 που υποβλήθηκε στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και το Υπουργικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι άμεσες ξένες επενδύσεις για την αγορά ακινήτων κατέγραψαν σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του 9μήνου του 2023 και ανήλθαν σε καθαρές εισπράξεις 1,644 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 28,7% το αντίστοιχο επίπεδο εισπράξεων που καταγράφηκε το 2022 (1,277 δισ. ευρώ).
