H Eλβετική Αρχή ανταγωνισμού καλεί την Booking να μειώσει τις προμήθειες στα ξενοδοχεία κατά 25%

Η ελβετική αρχή ανταγωνισμού διέταξε την Τετάρτη την ταξιδιωτική πλατφόρμα Booking.com να μειώσει τις «υπερβολικά υψηλές» προμήθειες που χρεώνει στα ξενοδοχεία κατά 25%. Η Booking.com αντεπιτέθηκε, λέγοντας ότι διαφωνεί με την απόφαση και ανακοίνωσε την πρόθεσή της για προσφυγή στο Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο.

Όπως γράφει το money-tourism.gr, η ρυθμιστική αρχή διαπίστωσε ότι η Booking.com εμπίπτει στον νόμο περί παρακολούθησης τιμών της χώρας και χρέωνε υπερβολικά τέλη. Προσέγγισε την εταιρεία για να αντιμετωπίσει το ζήτημα στο πλαίσιο μιας “φιλικής” λύσης, αλλά οι «εντατικές διαπραγματεύσεις» δεν ήταν επιτυχείς.

Η αρχή εποπτείας ανέφερε ότι, μετά από ανάλυση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «οι προμήθειες που εφαρμόζει η εταιρεία στα ελβετικά ξενοδοχεία είναι καταχρηστικά υψηλές». Διέταξε την Booking.com να μειώσει τα ποσοστά προμήθειάς της κατά σχεδόν ένα τέταρτο κατά μέσο όρο εντός τριών μηνών.

Το μέτρο αποσκοπεί στην «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελβετικών ξενοδοχείων σε ένα περιβάλλον έντονου διεθνούς ανταγωνισμού, μειώνοντας παράλληλα έμμεσα το οικονομικό βάρος που φέρουν οι πελάτες της πλατφόρμας», ανέφερε η αρχή. Το μέτρο είναι προσωρινό και θα παραμείνει σε ισχύ για τρία χρόνια.

Η Booking.com, με έδρα το Άμστερνταμ και θυγατρική του αμερικανικού ταξιδιωτικού ομίλου Booking Holdings, δήλωσε ότι θα προσφύγει στο Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο της Ελβετίας. Δήλωσε ότι τα ποσοστά προμήθειάς της δεν θα αλλάξουν μέχρι να εκδοθεί απόφαση.

«Οι συνεργάτες μας στον τομέα της διαμονής έχουν πολλούς τρόπους να προωθήσουν τα καταλύματά τους στους πελάτες, οπότε είναι δική τους επιλογή αν θέλουν να καταχωριστούν εθελοντικά στην πλατφόρμα μας ή κάπου αλλού», ανέφερε. «Δεν συμφωνούμε με την αναγκαστική μείωση του κόστους ενός προϊόντος που είναι εντελώς προαιρετικό», πρόσθεσε η εταιρεία.

Συμμαχία Γαλλίας – Ισπανίας

Οι πρακτικές τιμολόγησης του αμερικανικού ομίλου έχουν εξεταστεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Πριν από περίπου τρία χρόνια, το ελβετικό κοινοβούλιο απαγόρευσε σε πλατφόρμες κρατήσεων όπως η Booking.com να συμπεριλαμβάνουν ρήτρες καθορισμού τιμών στις συμβάσεις τους με τα ξενοδοχεία.

Αυτό σημαίνει ότι τα ξενοδοχεία είναι ελεύθερα να προσφέρουν καλύτερες προσφορές στους δικούς τους ιστότοπους από αυτές που αναφέρονται στην πλατφόρμα. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υποστήριξε αυτήν την προσέγγιση σε απόφασή του τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Με φόντο τα παραπάνω, μια νέα “συμμαχία” μεταξύ της ισπανικής, δικηγορικής εταιρείας Eskariam και της γαλλικής εταιρίας Geradin Partners έχει ως στόχο να “ανοίξει” τον δρόμο στους ξενοδόχους και των δύο χωρών για την υποβολή μαζικών αγωγών κατά της Booking. Στόχος είναι να απλοποιηθούν οι νομικές διαδικασίες και να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας για τα εμπλεκόμενα ξενοδοχεία, όπως αναφέρει η ισπανική, τουριστική πύλη Preferente.

Από κοινού, οι δικηγορικές εταιρίες θέλουν να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις διασυνοριακές “πηγές”, όπως οι γνωμοδοτήσεις και οι στρατηγικές εμπειρογνωμόνων.

Οι ισχυρισμοί επικεντρώνονται στις λεγόμενες ρήτρες καλύτερης τιμής. Σύμφωνα με αυτές, τα ξενοδοχεία υποχρεούνται να μην προσφέρουν χαμηλότερες τιμές στην Booking από ό,τι σε άλλα κανάλια διανομής, μια διαδικασία που έχει πλέον χαρακτηριστεί παράνομη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η Ισπανία συντονίζει το πρώτο “κύμα” αγωγών

Στην Ισπανία, η Ένωση Διευθυντών Ξενοδοχείων (Asociación Española de Directores de Hotel – AEDH) οργανώνει, ήδη, το πρώτο πακέτο αγωγών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, πάνω από 400 ξενοδοχεία συμμετέχουν σε μια ομαδική αγωγή. Ενώ, ανάλογα οργανώνεται και η Γαλλία. Η “συμμαχία”, που σχηματίστηκε τώρα έχει σκοπό να συγκεντρώσει αυτές τις προσπάθειες και να τις συντονίσει διεθνώς.

Αν και η “συμμαχία” περιλαμβάνει, επί του παρόντος, μόνο την Ισπανία και τη Γαλλία, ήδη, διεξάγονται συνομιλίες με δικηγορικά γραφεία στην Ιταλία και την Πορτογαλία, γεγονός που ενισχύει την επέκταση της πρωτοβουλίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στο μέλλον.

Εναλλακτική λύση στην πρωτοβουλία της HOTREC

Παράλληλα με αυτή τη “συμμαχία”, μια άλλη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία υπό την ηγεσία της HOTREC, της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ξενοδοχείων, Εστιατορίων και Καφέ βρίσκεται σε εξέλιξη. Η πρωτοβουλία αυτή αφορά μια πανευρωπαϊκή, συλλογική προσφυγή, που υποβάλλεται στα ολλανδικά δικαστήρια από εθνικούς εταίρους, όπως η Cehat και η CCS Abogados στην Ισπανία. Έτσι, πλέον οι Ευρωπαίοι ξενοδόχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν αν θέλουν να συμμετάσχουν σε εθνικές ή διεθνείς προσφυγές.

Ανεξάρτητα από τις νομικές ενέργειες εναντίον της, η Booking δέχεται επίσης πιέσεις από τις ευρωπαϊκές Αρχές. Τον Ιούλιο, η ισπανική αρχή ανταγωνισμού CNMC επέβαλε πρόστιμο ύψους 413 εκατομμυρίων ευρώ στην εταιρία για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. Η διαδικασία έχει προς το παρόν ανασταλεί, καθώς η Booking έχει ασκήσει έφεση.

Στη Γερμανία, η Ένωση Ξενοδοχείων IHA υποστηρίζει ομαδική αγωγή, η οποία έχει κατατεθεί από περίπου 2.000 ξενοδοχεία κατά της Booking.com στο περιφερειακό δικαστήριο του Βερολίνου. Οι ξενοδόχοι διεκδικούν, επίσης, αποζημιώσεις λόγω της ρήτρας καλύτερης τιμής, που στη Γερμανία έχει, ήδη, καταργηθεί από το 2015.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος του ΞΕΕ και της HOTREC Αλέξανδρος Βασιλικός προανήγγειλε στα τέλη του 2024 δικαστική προσφυγή κατά της Booking, με αναγνωρισμένο και εξειδικευμένο νομικό γραφείο, για τα διαφυγόντα κέρδη των ξενοδόχων από τις παράνομες πρακτικές της, μετά και την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της πολυεθνικής. Υπενθυμίζεται η επί χρόνια εκκρεμότητα απόφασης από την ελληνική Αρχή Ανταγωνισμού σε ανάλογες προσφυγές του ΞΕΕ…

Απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ

Με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην υπόθεση C-264/23, τον Σεπτέμβριο 2024 διαφοροποιείται το τοπίο στις ξενοδοχειακές κρατήσεις, δίνοντας τη δυνατότητα στα ξενοδοχεία να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές στις ιστοσελίδες τους από ό,τι στις πλατφόρμες κρατήσεων, κάτι που δικαιώνει την ευρωπαϊκή ξενοδοχειακή βιομηχανία.

Την απόφαση υποδέχθηκε με ανακούφιση και η γερμανική, ξενοδοχειακή βιομηχανία, όπως προκύπτει σε ανακοίνωση της Γερμανικής Ένωσης Ξενοδοχείων (IHA), στο δυναμικό της οποία ανήκουν 1.600 ξενοδοχεία διαφόρων κατηγοριών.

“Η Booking.com προσπάθησε να στρέψει τα δικαστήρια των κρατών μελών της ΕΕ το ένα εναντίον του άλλου. Με την προσφυγή που κατέθεσε στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ, η Booking.com θέλησε να υπονομεύσει την τελική απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, το οποίο είχε κρίνει ότι οι ρήτρες καλύτερης τιμής της πλατφόρμας παραβιάζουν  την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Οι ανώτατοι Ευρωπαίοι δικαστές απέρριψαν κάτι τέτοιο”, σχολίασε ο Markus Luthe, διευθύνων σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Ξενοδοχείων (IHA).

Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα, μετά από αυτή την πρωτοποριακή απόφαση του ΔΕΕ, να επιταχυνθεί η υποκείμενη δικαστική διαδικασία και να αποζημιωθούν τα γερμανικά ξενοδοχεία για την επί χρόνια χρήση ρητρών καλύτερης τιμής, κατά παράβαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας”.

Όπως ανέφερε στην ανακοίνωσή της η IHA, η Booking.com και 62 γερμανικές ξενοδοχειακές εταιρίες βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ από τα μέσα του 2020. Παράλληλες διαδικασίες που αφορούν άλλα 1.700 ξενοδοχεία εκκρεμούν στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Βερολίνου. Τα ξενοδοχεία ζητούν αποζημίωση από την Booking.com για τη ζημία που υπέστησαν λόγω της παραβίασης του ανταγωνισμού της ΕΕ, μέσω της χρήσης των λεγόμενων ρητρών ιστιμίας, ευρείας και στενής καλύτερης τιμής.

Το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Ανταγωνισμού είχε ήδη εκδώσει αντίστοιχη διαταγή κατά της Booking.com το 2015 και το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Γερμανίας επιβεβαίωσε την απόφαση αυτή το 2021. Όμως, την άνοιξη του 2023, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ ανέστειλε τη διαδικασία και υπέβαλε δύο ερωτήματα στο ΔΕΕ προς διευκρίνιση.

Πρώτον, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ ήθελε να μάθει από το ΔΕΕ αν οι εν λόγω ρήτρες καλύτερης τιμής συνιστούσαν τη λεγόμενη “αναγκαία παρεπόμενη συμφωνία” στη σύμβαση της ξενοδοχειακής πύλης, γεγονός που θα καθιστούσε τις εν λόγω ρήτρες παράνομες σύμφωνα με το αντιμονοπωλιακό δίκαιο. Δεύτερον, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ ζήτησε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διευκρινίσει πώς πρέπει να ορίζονται οι σχετικές αγορές, σε σχέση με τις πύλες κρατήσεων ξενοδοχείων.

Και στα δύο ερωτήματα, το ΔΕΕ ήταν απορριπτικό ως προς την Booking και ακολούθησε έτσι τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα Anthony Collins, της 6ης Ιουνίου 2024, σύμφωνα με τις οποίες, οι ρήτρες καλύτερης τιμής δεν πρέπει να θεωρούνται ως “αναγκαία παρεπόμενη συμφωνία”, ουδέτερη με βάση το αντιμονοπωλιακό δίκαιο, και υπάρχει ξεχωριστή αγορά προϊόντων για τις πύλες κρατήσεων ξενοδοχείων, στην οποία η Booking.com έχει μερίδιο αγοράς άνω του 60%.

Το ΔΕΕ επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό τη θέση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Γερμανίας ότι, για να αναγνωριστεί μια περιοριστική ρήτρα ως “αναγκαία παρεπόμενη”, είναι απαραίτητο η ρήτρα αυτή να είναι αντικειμενικά απαραίτητη για την ορθή εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης.

Όσον αφορά τον ορισμό της αγοράς, το ΔΕΕ παραπέμπει το Περιφερειακό Δικαστήριο του Άμστερνταμ στους γενικούς κανόνες για τον ορισμό των σχετικών αγορών. Τονίζει ότι το δικαστήριο του Άμστερνταμ θα πρέπει να αναζητήσει καθοδήγηση ως προς αυτό από την απαγορευτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην υπόθεση M.10615 (Booking Holdings/eTraveli Group) και να λάβει επίσης υπόψη ότι η Booking.com δεν αμφισβήτησε ξεχωριστά τον ορισμό της αγοράς, που εφαρμόστηκε στην εν λόγω απόφαση.

Αυτός ο ορισμός της αγοράς αντιστοιχεί σε εκείνον του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Γερμανίας στην απόφασή του της 18ης Μαΐου 2021.

Σημειώνεται ότι η Booking έχει αντιμετωπίσει πλήθος προστίμων. Ενδεικτικά η εταιρία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με βαρύ πρόστιμο ύψους 530 εκατ. $ από τις ισπανικές ρυθμιστικές αρχές για παραβιάσεις αρχών ανταγωνισμού στις εμπορικές πρακτικές της. Το πρόστιμο αυτό ακολούθησε πρόστιμο 276 εκατ. $ στην Ολλανδία, ενώ ερωτηματικά υπάρχουν για την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην Ελλάδα σχετικά με τις πρακτικές της Booking που τρέχει με ρυθμό χελώνας.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χαρακτηρίσει την Booking.com ως “gatekeeper”, γεγονός που υποβάλλει τη δημοφιλή πλατφόρμα σε αυστηρές δεσμεύσεις.