Την ανάγκη να υπάρξουν «ασφαλιστικές δικλείδες», ώστε οι προωθούμενες βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό που αφορούν στους ευάλωτους δανειολήπτες να μην δημιουργήσουν μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που φιλοδοξούν να λύσουν, επισημαίνουν οι servicers ενόψει της δημόσιας διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Δύο είναι σύμφωνα με το imerisia.gr, οι βασικές προτάσεις των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, παραμένουν αντικείμενο συζήτησης με το υπουργείο Οικονομικών.
- Να καταστεί η σύμβαση ρύθμισης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού εκτελεστός τίτλος, δηλαδή να έχει νομικές συνέπειες (αναγκαστικά μέτρα) στην περίπτωση μη τήρησης της, όπως ισχύει και στην διαδικασία διαμεσολάβησης
- Να προβλέπεται ότι ο οφειλέτης δίνει ένα ποσό ως προκαταβολή για τη ρύθμιση.
Εκτιμάται ότι μια από τις δύο προτάσεις θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από το υπουργείο, από τη στιγμή που οι πιστωτές - servicers, τράπεζες και Δημόσιο- θα υποχρεώνονται να αποδέχονται τις ρυθμίσεις για τους ευάλωτους και τα «κουρέματα» θα είναι μεγαλύτερα.
Γιατί ζητούν να προβλέπεται εκτελεστός τίτλος
Πιο αναλυτικά, οι εταιρείες στο προηγούμενο διάστημα είχαν θέσει το ζήτημα του εκτελεστού τίτλου εκτιμώντας ότι αποτελούσε μέσο… πίεσης προς τους οφειλέτες για μεγαλύτερη συνέπεια σε ότι αφορά στην τήρηση της ρύθμισης - που συνήθως έχει «κούρεμα» οφειλής, αλλά και ειδικές πρόνοιες σε περίπτωση διαπιστωμένης – τεκμηριωμένης επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη.
Πηγές της αγοράς σημειώνουν ότι η πρόταση για τον εκτελεστό τίτλο θα αποτελούσε μια ασφαλιστική δικλείδα, ώστε να μην προσφεύγουν στον εξωδικαστικό οφειλέτες μόνο και μόνο για να κερδίζουν χρόνο και όχι για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.
Και για τους ίδιους λόγους ζητούν να υπάρξει πρόβλεψη ο οφειλέτης να δίνει ένα ποσό ως προκαταβολή της ρύθμισης.
Σημειώνουν εξάλλου ότι οι πλειστηριασμοί δεν είναι μια ανέξοδη σε χρόνο και χρήμα διαδικασία και γι’ αυτό αποτελεί το έσχατο μέσο για τους servicers
Πολλώ δε μάλλον που το σχέδιο νόμου - το οποίο τις επόμενες ημέρες μπαίνει στη φάση της δημόσιας διαβούλευσης ενδεχομένως με αλλαγές - προβλέπει την αυτόματη και υποχρεωτική αποδοχή από τους πιστωτές της πρότασης αναδιάρθρωσης – ρύθμισης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών, όπως προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο (αλγόριθμο) .
Σημειώνεται ότι για ευάλωτους και μη δανειολήπτες ισχύει η αναστολή των πλειστηριασμών κατά του οφειλέτη με την επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης του χρέους.
Οι κίνδυνοι για ρυθμίσεις που σκάνε
Στόχος της διάταξης περί «υποχρεωτικής αποδοχής» είναι να προστατεύσει τους ευάλωτους και, σε συνδυασμό με τις αλλαγές που αφορούν όλους τους οφειλέτες (υψηλότερο «κούρεμα» ως και 28% για δάνεια που καλύπτονται από εμπράγματη ασφάλεια αλλά και σταθερό επιτόκιο 3% για 3 έτη) έχει στόχο να καταστήσει βιώσιμες τις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού και να αυξήσει το ποσοστό αποδοχής από τους servicers αλλά και τους ίδιους τους οφειλέτες.
Ζητούμενο ωστόσο είναι να μειωθεί δραστικά το ποσοστό των ρυθμίσεων που «κοκκινίζουν» ξανά, δηλαδή παύουν να εξυπηρετούνται μετά από 2-3 μήνες, ποσοστό που κινείται σήμερα κοντά στο 40%. Οι servicers υποστηρίζουν ότι χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες, δηλαδή «μαστίγιο», ελλοχεύει ο κίνδυνος το ποσοστό των ρυθμίσεων που «σκάνε» μετά από μερικούς μήνες να εκτιναχθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται για την βιωσιμότητα του ίδιου του
Εξωδικαστικού Μηχανισμού αλλά και την πορεία του ιδιωτικού χρέους.
Προσθέτουν, εξάλλου, ότι για έναν ευάλωτο οφειλέτη, προϋπόθεση σήμερα για το «πάγωμα» μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης δεν είναι απλώς η προσκόμιση βεβαίωσης ευαλωτότητας αλλά και να ενταχθεί στο ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασία και να λάβει και κρατική επιδότηση (70-210 ευρώ) της δόσης που πρέπει να καταβάλει.
Σε πολλές διμερείς απευθείας ρυθμίσεις (εκτός Εξωδικαστικού) οι servicers υιοθετούν, μάλιστα, πιο διευρυμένα κριτήρια, όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά, ευαλωτότητας.
«Κανένας πιστωτής δεν μπορεί να γνωρίζει από μόνος του αν ένας δανειολήπτης αντιμετωπίζει πχ. πρόβλημα υγείας ή οικογενειακό, αν έχασε τη δουλειά του. Λαμβάνουμε υπόψη μας όλα τα δεδομένα που έρχονται σε γνώση μας», αναφέρει στέλεχος της αγοράς.
Κρίσιμος ο εξωδικαστικός για τον «Ηρακλή»
Η διατήρηση των ρυθμίσεων του Εξωδικαστικού πάντως αποτελεί κρίσιμο ζήτημα και για το πρόγραμμα «Ηρακλής» - καθώς στη μεγάλη τους πλειονότητα τα δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers είναι τιτλοποιημένα και ενταγμένα στον πρόγραμμα. Και αν δεν μειωθεί το ποσοστό υποτροπής αυξάνεται ο βαθμός δυσκολίας για την επίτευξη των στόχων ανάκτησης που περιγράφονται στα δεσμευτικά business plans των τιτλοποιήσεων. Υπενθυμίζεται ότι λόγω πανδημίας covid τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης είχαν «παγώσει» για πολλούς μήνες.
Πάντως όπως σημειώνουν με νόημα πηγές της αγοράς, οι όποιες πρωτοβουλίες για την προστασία των ευάλωτων «κόκκινων» οφειλετών θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα θα λειτουργήσει στο γ’ τρίμηνο του 2024. Aν και η αγορά εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις για το αν θα υπάρξει τελικά πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον ώστε να προχωρήσει το project χωρίς τη συμμετοχή, με τον έναν ή άλλο τρόπο, του Δημοσίου...
