Οι εκατομμυριούχοι των κρυπτονομισμάτων σχηματίζουν ουρές για να επισκεφθούν το Ελ Σαλβαδόρ, τη μοναδική χώρα μέχρι στιγμής, που έχει υιοθετήσει το Bitcoin ως νόμιμο νόμισμα. Αν και η χώρα επιτρέπει στους πολίτες της να χρησιμοποιούν το κρυπτονόμισμα για τις καθημερινές τους αγορές, αυτή δεν είναι η κύρια αιτία πίσω από τον αυξανόμενο αριθμό τουριστών στην χώρα της κεντρικής Αμερικής.
Όπως αναφέρει η έρευνα του MIT Technology Review, οι επενδυτές που επισκέπτονται το Ελ Σαλβαδόρ επιδιώκουν να επενδύσουν στην Bitcoin City, ένα φιλόδοξο πρότζεκτ που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της χώρας, Ναγίμπ Μπουκέλε, τον Νοέμβριο του 2021. Τότε, είχε δηλώσει ότι η χώρα θα εκδώσει ομόλογα Bitcoin για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της πόλης, η οποία θα χτιστεί κοντά στο ηφαίστειο Conchagua.
Τα σχέδιά του για την πόλη περιλαμβάνουν την αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας του ηφαιστείου και την χρήση της για την εξόρυξη Bitcoin. Οι κάτοικοι δεν θα πληρώνουν φόρους εκτός από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). Η κυβέρνηση δημοσιοποίησε ένα σχέδιο πόλης, η οποία θα είναι μια κυκλική αστική περιοχή με μια κεντρική πλατεία σε σχήμα Β.
Με τόσο φιλόδοξα σχέδια και υποσχέσεις, δεν είναι περίεργο που οι υποστηρικτές των κρυπτονομισμάτων κατευθύνονται προς το Ελ Σαλβαδόρ. Εάν κατασκευαστεί, η Bitcoin City θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η τέλεια ουτοπία για τους υποστηρικτές των ψηφιακών νομισμάτων, οι οποίοι επιθυμούν να δημιουργήσουν δικαιοδοσίες φιλικές προς τα κρυπτονομίσματα, με μικρή κυβερνητική εποπτεία και ελάχιστους φόρους.
Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την περιοχή γύρω από το ηφαίστειο Conchagua
Όπως αναφέρει το MIT Technology Review, πλούσιοι επενδυτές από την Ευρώπη και το Ελ Σαλβαδόρ έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν προσφορές σε ντόπιους σε περιοχές γύρω από το Conchagua. Ο Λουίς Ντιάζ, ιδιοκτήτης ενός θέρετρου με την ονομασία El Espíritu de la Montaña (Το Πνεύμα του Βουνού), είπε ότι έχει λάβει προσφορές που είναι τρεις έως πέντε φορές περισσότερες από το ποσό που πλήρωσε για τη γη στην οποία βρίσκεται το θέρετρο. Ωστόσο δήλωσε ότι δεν θα πουλήσει το θέρετρο γιατί πρόκειται για έργο ζωής.
Παρόλα αυτά, ο ίδιος και οι γείτονές του ανησυχούν ότι η κυβέρνηση μπορεί να τους αναγκάσει να εκκενώσουν τα σπίτια τους, δεδομένου ότι η πολιτεία ψήφισε νόμο που δίνει στην κυβέρνηση την εξουσία να κατάσχει γη για δημόσια χρήση. Αν και ορισμένοι κάτοικοι πιστεύουν ότι η νέα πόλη μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες και να λύσει κάποια από τα προβλήματά τους, άλλοι δηλώνουν δυσαρεστημένοι και πραγματοποιούν συχνές διαμαρτυρίες.
Για την χρηματοδότηση της πόλης, το Ελ Σαλβαδόρ πουλάει χρέος αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων σε «ομόλογα ηφαιστείου». Τα μισά από τα χρήματα που θα επενδυθούν στα ομόλογα θα χρηματοδοτήσουν την κατασκευή της πόλης και τις εργασίες εξόρυξης Bitcoin. Τα άλλα μισά θα πάνε για την αγορά Bitcoin, τα οποία θα μπορούσαν κάποια στιγμή να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των ομολόγων, αν ανέβει η τιμή του Bitcoin.
Ο υπουργός Οικονομικών του Σαλβαδόρ Αλεχάντρο Ζελάγια δήλωσε στις αρχές Απριλίου ότι τα ομόλογα είχαν προσελκύσει ζήτηση ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων και ότι θα εκδοθούν σύντομα. Τα περισσότερα ομόλογα αναμένεται να αγοραστούν από επενδυτές κρυπτονομισμάτων – μερικοί από τους οποίους, αν πληρώσουν έως και 100.000 δολάρια, μπορεί να λάβουν και την ιθαγένεια.
Ένας αυξανόμενος αριθμός επενδυτών κρυπτονομισμάτων προσπαθεί να πείσει και άλλες κυβερνήσεις να δημιουργήσουν ημιαυτόνομες ζώνες που θα λειτουργούν ως εργαστήρια οικονομικών πειραματισμών, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα τονώσει την ανάπτυξη των κοινοτήτων γύρω από την περιοχή.
Ωστόσο, η περιοχή έχει μακρά ιστορία οικονομικής εκμετάλλευσης. Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα είναι οι «Δημοκρατίες της Μπανάνας» όταν η United Fruit Company ήλεγχε τεράστιες εκτάσεις γης και κατέλαβε την πολιτική εξουσία στην Ονδούρα, τη Γουατεμάλα και την Κόστα Ρίκα. Πιο πρόσφατα, οι «Ζώνες Επεξεργασίας Εξαγωγών» που δημιουργήθηκαν για τις διεθνείς εταιρείες παραγωγής ενδυμάτων, έχουν γίνει έδρα εργοστασίων τύπου sweatshop που καταπατούν τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Οι υποστηρικτές των κρυπτονομισμάτων έχουν προσπαθήσει να κατασκευάσουν τις δικές τους ουτοπίες και στο παρελθόν, με άθλια αποτελέσματα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν το MS Satoshi, ένα κρουαζιερόπλοιο που αγόρασε μια ομάδα φιλελεύθερων για να το χρησιμοποιήσει ως ένα είδος πλωτού επιχειρηματικού πάρκου, πριν αναγκαστεί να το πουλήσει λιγότερο από έξι μήνες αργότερα, το πολυσυζητημένο Cryptoland που διαφημίστηκε ως παράδεισος για τους λάτρεις των κρυπτονομισμάτων και το Akon City, ένας οικισμός αξίας 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων του τραγουδιστή Akon, ο οποίος θα κατασκευαστεί στη στη Σενεγάλη.
Ωστόσο, αυτές οι αποτυχίες δεν έχουν αποθαρρύνει τους επενδυτές από το να κάνουν τολμηρά σχέδια για την οικοδόμηση κοινοτήτων φιλικών στα κρυπτονομίσματα σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Τα σχέδιά τους συχνά περιλαμβάνουν τη δημιουργία περιοχών που είναι γνωστές ως ειδικές οικονομικές ζώνες. Η βασική προϋπόθεση είναι απλή: σχεδόν ανεξάρτητη δικαιοδοσία με χαλαρή ρύθμιση, μικρή κυβερνητική εποπτεία και ελάχιστοι φόροι. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο σύνθετη. Επειδή υπάρχουν τόσες πολλές ειδικές οικονομικές ζώνες (5.000 σε 70 χώρες) και αμέτρητοι συγκυριακοί παράγοντες, είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο αντίκτυπός τους στην οικονομία μιας χώρας, δήλωσε στο MIT Technology Review ο Τιμπό Σερλέ, επικεφαλής έρευνας στην Adrianople, μια συμβουλευτική εταιρεία που επικεντρώνεται σε αυτές τις ζώνες.
Ένα παράδειγμα εταιρικής πόλης Bitcoin είναι η Próspera, η οποία υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Ελεύθερων Ιδιωτικών Πόλεων στην Ονδούρα και βρίσκεται στο νησί Ροατάν της Ονδούρας. Οι εργολάβοι εκεί έχουν την ευκαιρία να διαμορφώσουν μια κοινωνία από το μηδέν, συμπεριλαμβανομένων των δικών της συστημάτων υγείας, εκπαίδευσης, αστυνόμευσης και κοινωνικής ασφάλισης.
Η Ονδούρα τροποποίησε το σύνταγμά της το 2013 για να επιτρέψει τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών που διαχειρίζονται εταιρείες και λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό εκτός της νομικής και ρυθμιστικής εποπτείας της χώρας. Οι θύλακες που προέκυψαν είναι γνωστοί ως «Ζώνες Οικονομικής Ανάπτυξης και Απασχόλησης» (ZEDE).
Η Próspera, η οποία ξεκίνησε το 2020, σχεδιάζει να επιβάλλει εξαιρετικά χαμηλούς φόρους, να αναθέσει σε τρίτους, υπηρεσίες που συνήθως διαχειρίζεται ο δημόσιος τομέας, να δημιουργήσει ένα «κέντρο διαιτησίας» αντί για δικαστήριο και να χρεώνει ένα ετήσιο τέλος για την ιθαγένεια που θα περιλαμβάνει την υπογραφή ενός «κοινωνικού συμβολαίου», το οποίο η εταιρεία ελπίζει ότι θα αποθαρρύνει την κακή συμπεριφορά.
Ωστοσο, οι κάτοικοι των νησιών με τους οποίους μίλησε η δημοσιογράφος του MIT Tech Review, εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους για την παραχώρηση γης στον έλεγχο εταιρικών οντοτήτων.
«Δεν σέβονται καμία κυβέρνηση, κανέναν κανόνα, κανέναν νόμο», είπε η Ρόζα Ντανιέλα, ακτιβίστρια της κοινότητας που συμμετέχει στην εκστρατεία κατά της Próspera. «Δεν πιστεύουν ότι ζουν στη χώρα μας, γιατί θέλουν να ιδρύσουν μια νέα χώρα».
Από τότε που ξεκίνησε το πρότζεκτ της Próspera, το πολιτικό κλίμα έχει αλλάξει. Εν μέσω αυξανόμενων αντιδράσεων κατά των ZEDE, η νέα πρόεδρος της Ονδούρας, Σιομάρα Κάστρο, υποσχέθηκε το κλείσιμό τους, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη μακροζωία της Próspera.
«Είμαστε απλά ένα πείραμα»
Σε αντίθεση με την Próspera, η Bitcoin City έχει την υποστήριξη της σημερινής κυβέρνησης. Αλλά η εισροή ξένων επενδυτών και ο εκτοπισμός των ντόπιων θα μπορούσαν τελικά να πυροδοτήσουν παρόμοιες αντιδράσεις. Τρεις ημέρες μετά την ανακοίνωση της Bitcoin City, το Ελ Σαλβαδόρ ψήφισε έναν νέο νόμο που θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να απαλλοτριώσει γη για δημόσια χρήση.
Στην Ονδούρα, ο ερευνητής Χοσέ Λουίς Πάλμα Χερέρα βλέπει τις ZEDE και τις πόλεις των κρυπτονομισμάτων, ως μια σύγχρονη εκδοχή της οδυνηρής ιστορίας της εταιρικής αποικιοκρατίας της περιοχής.
«Η υπόσχεση του τερματισμού της φτώχειας και της βελτίωσης της ζωής χρησιμοποιήθηκε για να κάνει τους πολίτες να αποδεχτούν αυτούς τους θύλακες διαφθοράς και εκμετάλλευσης», είπε χαρακτηριστικά. «Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των κερδών βγαίνει εκτός της χώρας, χωρίς πραγματική ανάπτυξη στις περιοχές όπου βρίσκονται».
Στο Ροατάν, η Ρόζα ανησυχεί για τον αντίκτυπο που έχει στην κοινότητά της και σε άλλες παρόμοιες κοινότητες. «Έρχονται σε εμάς, αυτοί οι περιπετειώδεις τύποι, στο όνομα της ελευθερίας. Θέλουν να ξεκινήσουν από εμάς. Εμείς είμαστε απλώς ένα πείραμα. Αν πετύχουν εδώ, θα μετακινηθούν στη χώρα σας και σε άλλες χώρες του κόσμου».
ΠΗΓΗ: MIT Technology Review, Cryptoslate
