Μία κωμική όπερα «έρχεται» στο Ηράκλειο, στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο και στην Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού» από την Πέμπτη 18 έως και την Κυριακή 21 Απριλίου 2024.
Ο λόγος για το έργο του Γκαετάνο Ντονιτσέτι «Το Ελιξίριο του Έρωτα» σε συμπαραγωγή με το Teatro Grattacielo της Νέας Υόρκης. Ο Γενικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Teatro Grattacielo και σκηνοθέτης της παράστασης Στέφανος Κορωναίος μίλησε στο Cretalive για τις ιδιαιτερότητες του έργου, τα μηνύματα του αλλά και για τη σχέση του με την Κρήτη και το ΠΣΚΗ, ενώ αναφέρθηκε και στην εντυπωσιακή προσωπική του διαδρομή.
-Τι εννοούμε όταν λέμε κωμική όπερα;
«Η κωμική όπερα είναι επίσης γνωστή ως opera buffa, είδος κωμικής όπερας που ξεκίνησε από τη Νάπολη στα μέσα του 18ου αιώνα. Οι ιστορίες της Opera buffa επικεντρώνονται σε δύο ομάδες χαρακτήρων: μια κωμική ομάδα ανδρών και γυναικών και ένα ζευγάρι (ή περισσότερους) εραστών. Οι όπερες αυτού του είδους έχουν συνήθως χιουμοριστικές πλοκές, κωμικούς χαρακτήρες και χαρούμενο τέλος. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των οπερών και συγκεκριμένα του Elisir d’amore είναι ότι οι μουσικές σκηνές συνδέονται με ρετσιτατίβι (recitativos), ένα μείγμα τραγουδιστικών διαλόγων».
-Μιλήστε μας για τη συγκεκριμένη παραγωγή, τις ιδιαιτερότητες αλλά και τα μηνύματα της…
«Για τη συγκεκριμένη παραγωγή εμπνεύστηκα από δύο στοιχεία. Πρώτον, από την ταινία του Pedro Almodovar KiKa: αυτό που θαυμάζω στον Ισπανό σκηνοθέτη είναι η ικανότητά του να παίρνει μικρούς, συνηθισμένους χαρακτήρες και να τους μετατρέπει σε μεγάλα, αξέχαστα αριστουργήματα, όλα με ένα μείγμα κιτς, χρώματος και δράματος.
Η δεύτερη έμπνευσή μου είναι ο οργανωμένος μαξιμαλισμός: ο τρόπος που λειτουργώ στο θέατρο, αλλά και στην καθημερινότητα μου, είναι πολύ φωτογραφικός. Ο εγκέφαλός μου, ειδικά όταν δημιουργώ, χρειάζεται να γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια κάθε εικόνας στη σκηνή και να τη συνδέσει με το δράμα που απεικονίζεται. Ήθελα να ενσωματώσω πολλά χρώματα που να ταιριάζουν με τον χαρακτήρα αυτής της όπερας. Για το λόγο αυτό, αποφάσισα να σχεδιάσω και τα κοστούμια και επέλεξα μια δημιουργική ομάδα που καταλαβαίνει εμένα και τη δουλειά μου. Είναι όλοι τους εξαιρετικά ταλαντούχοι Έλληνες δημιουργοί: η Έλντα Κλαδάκη, η Χαρά Σπάθη και ο Δημήτρης Κουτάς.
Τα μηνύματα στην όπερα, και ιδιαίτερα σε αυτήν την όπερα, μπορεί να είναι πολύ προσωπικά. Για μένα, αυτή η όπερα έχει να κάνει με την αγάπη και την κοινότητα: μια κοινότητα χαρακτήρων και συμπεριφορών που συνυπάρχουν αρμονικά και κωμικά σε έναν τόπο που δεν υπάρχει. Παραδίδει ένα σπουδαίο μήνυμα για τον σημερινό κόσμο που βρίσκεται σε σύγκρουση».
-Είστε ο σκηνοθέτης του Teatro Grattacielo της Νέας Υόρκης, που ιδρύθηκε το 1995 και ασχολείται κατά κύριο λόγο με όπερες σπάνιες. Έχει διεθνή αναγνώριση και δημιουργεί παραγωγές παγκόσμιας κλάσης. Πως βρεθήκατε στο ΠΣΚΗ και πως είναι η συνεργασία σας; Σας έχουμε ήδη δει και στον Ιδομενέα και στην Κάρμεν…
«Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι είμαι ο Γενικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Teatro Grattacielo στη Νέα Υόρκη. Δεν σκηνοθετώ κάθε όπερα που παράγει η εταιρεία. Στην πραγματικότητα κάνω ακριβώς το αντίθετο: για τα περισσότερα έργα μας, προσλαμβάνω άλλους σκηνοθέτες και καλλιτεχικές ομάδες, κάποιοι από τους οποίους είναι Έλληνες. Ωστόσο, πραγματικά ήθελα να σκηνοθετήσω όλα όσα έχει κάνει συμπαραγωγή το Teatro Grattacielo στο Ηράκλειο γιατί αγαπώ την πόλη και το Πολιτιστικό Κέντρο, το οποίο θεωρώ ένα από τα καλλιτεχνικά μου σπίτια. Με τον Μαέστρο Μιχαηλίδη μοιραζόμαστε τους ίδιους στόχους και συνεργαζόμαστε πολύ καλά.
Αυτή η συνεργασία ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω Covid το 2021. Εκείνη τη χρονιά, μόλις είχα ολοκληρώσει την εγκαθίδρυση ενός προγράμματος για νέους καλλιτέχνες στο Teatro Grattacielo, το οποίο ονομάσαμε Camerata Bardi Vocal Academy. Μετά από μερικές συναντήσεις μέσω Zoom, έγινε ξεκάθαρο για μένα ότι μπορούσαμε να δημιουργήσουμε κάτι σπουδαίο εδώ στην Κρήτη, υποστηρίζοντας παράλληλα νέους, ταλαντούχους καλλιτέχνες. Οι νέοι καλλιτέχνες κάθε είδους είναι το μέλλον κάθε μορφής τέχνης και κατ' επέκταση το μέλλον της ανθρωπότητας. Είμαι στην ευχάριστη θέση να τους παρέχω ευκαιρίες να εκφράσουν το ταλέντο τους».
-Πως έχετε δει μέχρι τώρα το κοινό της Κρήτης; Με τη λειτουργία του ΠΣΚΗ ο κόσμος ήρθε σε επαφή με μία μορφή τέχνης στην οποία δεν είχε εύκολα πρόσβαση. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά με μεγάλες παραγωγές και σημαντικούς συντελεστές να καταφτάνουν στην Κρήτη και να κερδίζουν το χειροκρότημά του κοινού.
«Για να περιγράψω πώς νιώθω για την Κρήτη και τους Κρητικούς, θέλω να μοιραστώ ένα μικρό ανέκδοτο: την πρώτη φορά που έφτασα στο Ηράκλειο για να σκηνοθετήσω το Idomeneo Alla Breve, το διαμέρισμά μου ήταν στη γωνία της οδού Ιδομενέως και Κορωναίου! Κατά κάποιο τρόπο, ήξερα ότι ήμουν σπίτι. Η όπερα είναι μια πολυεπιστημονική μορφή τέχνης, μια από τις πιο σύνθετες, που πρέπει να βιωθεί από κοντά. Είμαι γεμάτος από την αγάπη για την τέχνη στο όμορφο νησί σας και είμαι χαρούμενος που είμαι ένα μικρό μέρος της».
-Το Teatro Grattacielo διαθέτει και εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Από πέρυσι εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαθέτει και το ΠΣΚΗ για τους μαθητές, μάλιστα υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα και στη συγκεκριμένη παραγωγή. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Συμβάλλει στην ανάπτυξη και την εκπαίδευση νέου κοινού;
«Πολύ σωστά. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Teatro Grattacielo, ξεκίνησα ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ονομάζεται «Δημιουργικά Tableaux». Αυτό το πρόγραμμα προσφέρει μια μοναδική συγχώνευση όπερας, εικαστικών τεχνών και πρακτικής άσκησης που βασίζεται στην εργασία, παρέχοντας μια ελκυστική εκπαιδευτική εμπειρία για φοιτητές και μέλη της κοινότητας. Στόχος μας είναι να καλλιεργήσουμε την επόμενη γενιά οπαδών και υποστηρικτών της όπερας. Ομοίως, το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου αναπτύσσει ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στους μαθητές, σηματοδοτώντας μια σημαντική στιγμή στην πολιτιστική ιστορία του νησιού. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι νέοι αντιπροσωπεύουν το μέλλον από κάθε άποψη. Αυτές οι πρωτοβουλίες δεν επικεντρώνονται στη δημιουργία τραγουδιστών όπερας, αλλά στην καλλιέργεια της εκτίμησης για την όπερα και την τέχνη, ελπίζοντας να συγκεντρώσουν υποστήριξη για τις τέχνες και τους επαγγελματίες της σε όλο τον κόσμο. Κάθε μορφή τέχνης έχει σημασία για το μέλλον της ανθρωπότητας. Αυτές οι προσπάθειες είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση της επόμενης γενιάς και επομένως κρίσιμες για το συλλογικό μας μέλλον».
-Αν ζητούσα από τον Στέφανο Κορωναίο να μου μιλήσει για τον εαυτό του, τι θα μου έλεγε;
«Με μία πορεία που ξεκινά από την Αρχιτεκτονική στην Ιταλία, συνεχίζει με μία εντυπωσιακή επαγγελματική πορεία ως βαρύτονος και την ανάληψη των καθηκόντων σας στο Teatro Grattacielo. Τι είναι πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό; Ο Βαρύτονος; Ο σκηνοθέτης; Ο καλλιτεχνικός διευθυντής;
Αν κάποιος μου έλεγε όταν ήμουν παιδί ότι θα ζούσα ένα απίστευτο όνειρο, δεν θα τον πίστευα. Γεννήθηκα στην Αθήνα και μετακόμισα με τον πατέρα μου στην Αρεόπολη της Μάνης, σε ηλικία 12 ετών, περνώντας τα πρώτα χρόνια της ζωής μου αντιμετωπίζοντας μια δύσκολη παιδική ηλικία. Το να αισθάνομαι παγιδευμένος σε ένα μέρος όπου δεν ανήκα έγινε η κινητήρια δύναμή μου, με παρακίνησε να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Ιταλία, εντελώς μόνος μου και χωρίς καμία υποστήριξη, και τελικά με οδήγησε στο σημείο που βρίσκομαι σήμερα. Πιστεύω ότι η πιο επίπονη περίοδος για μένα ήταν στα αρχικά στάδια της προσωπικής και καλλιτεχνικής μου εξέλιξης. Όταν είσαι νέος, εκτός κι αν έχεις έναν εξαιρετικό μέντορα για να σε καθοδηγήσει στις επιλογές της ζωής, περνάς ατελείωτο χρόνο κάνοντας λάθη. Το πώς χειρίζεσαι αυτά τα λάθη είναι που σε διαμορφώνει ως άνθρωπο και, στην περίπτωσή μου, ως καλλιτέχνη. Αυτό ήταν το δύσκολο κομμάτι: να αποφασίσω τι μαθήματα θα πάρω από τα λάθη των πρώτων χρόνων που πέρασα μόνος μου σε μια ξένη χώρα. Αρχικά, νόμιζα ότι ήθελα να γίνω αρχιτέκτονας, αλλά κατέληξα να γίνω τραγουδιστής της όπερας. Αργότερα, άρχισα να σκηνοθετώ και βρήκα ακόμη μεγαλύτερη ικανοποίηση σε αυτό. Δεν ένιωθα την ανάγκη να είμαι ο ίδιος στη σκηνή. Αντίθετα, βρήκα ολοκλήρωση στο να δίνω τη δυνατότητα στους άλλους να τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας. Επιπλέον, με τα χρόνια, με «μαγνήτισαν» και δύο άλλες κρίσιμες πτυχές: η αγάπη μου για τη διοίκηση και η ικανότητά μου να συνδέομαι με τους ανθρώπους. Αυτές οι ιδιότητες έχουν αποδειχθεί ανεκτίμητες στους σημερινούς μου ρόλους τόσο ως γενικός όσο και ως καλλιτεχνικός διευθυντής. Εξακολουθώ να κάνω λάθη και συνεχίζω να επικεντρώνομαι στο να μαθαίνω από αυτά».
