Τα έξι σπουδαία μυστήρια που κατάφεραν να λύσουν οι επιστήμονες παρουσιάζει το CNN το οποίο μεταξύ άλλων σημειώνει ότι η επιστήμη φέρνει επανάσταση στην κατανόηση του παρελθόντος.
Η παλαιογενετική αποκαλύπτει εκπληκτικά μυστικά από το DNA που κρύβεται στα οστά και στο χώμα. Η τεχνητή νοημοσύνη αποκωδικοποιεί αρχαία κείμενα γραμμένα σε ξεχασμένες γραφές. Η χημική ανάλυση μοριακών υπολειμμάτων που έχουν μείνει σε δόντια, μαγειρικά σκεύη, καυστήρες θυμιάματος και οικοδομικά υλικά αποκαλύπτει λεπτομέρειες για τις δίαιτες, τις μυρωδιές και τις τεχνικές κατασκευής του παρελθόντος.
Ακολουθούν έξι μυστήρια για την ανθρώπινη ιστορία που οι επιστήμονες έχουν λύσει το 2023. Επιπλέον, ένα που ακόμα κάνει τους ερευνητές να ξύνουν το κεφάλι τους.
Η πραγματική ταυτότητα ενός προϊστορικού ηγέτη
Θαμμένος με ένα εντυπωσιακό κρυστάλλινο στιλέτο και άλλα πολύτιμα αντικείμενα, ο σκελετός ηλικίας 5.000 ετών που ανακαλύφθηκε το 2008 σε έναν τάφο κοντά στη Σεβίλλη της Ισπανίας, ήταν σαφώς κάποτε κάποιος σημαντικός.
Το άτομο θεωρήθηκε αρχικά ότι ήταν ένας νεαρός άνδρας, με βάση την ανάλυση του οστού της λεκάνης, τον παραδοσιακό τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες προσδιορίζουν το φύλο των ανθρώπινων σκελετικών λειψάνων.
Ωστόσο, μια ανάλυση της αδαμαντίνης των δοντιών, η οποία περιέχει έναν τύπο πρωτεΐνης με ένα πεπτίδιο ειδικό για το φύλο που ονομάζεται αμελογενίνη, καθόρισε ότι τα λείψανα ήταν μάλλον γυναικεία παρά ανδρικά.
Σε άλλες μελέτες, η τεχνική διέλυσε επίσης το κλισέ του «ανθρώπου-κυνηγού» που έχει διαμορφώσει πολλές σκέψεις για τους πρώτους ανθρώπους.
«Αυτή η τεχνική, πιστεύουμε ότι θα ανοίξει μια εντελώς νέα εποχή στην ανάλυση της κοινωνικής οργάνωσης των προϊστορικών κοινωνιών», δήλωσε στο CNN τον Ιούλιο, όταν δημοσιοποιήθηκε η ανακάλυψη, ο Leonardo Garcia Sanjuan, καθηγητής προϊστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης.
Το συστατικό πίσω από τη θρυλική αντοχή του ρωμαϊκού σκυροδέματος
Το ρωμαϊκό σκυρόδεμα έχει αποδειχθεί ότι διαρκεί περισσότερο από το σύγχρονο ισοδύναμό του, το οποίο μπορεί να φθαρεί μέσα σε δεκαετίες. Πάρτε, για παράδειγμα, το Πάνθεον στη Ρώμη, το οποίο διαθέτει τον μεγαλύτερο άοπλο θόλο στον κόσμο.
Οι επιστήμονες πίσω από μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο δήλωσαν ότι ανακάλυψαν το μυστηριώδες συστατικό που επέτρεψε στους Ρωμαίους να κάνουν το δομικό τους υλικό τόσο ανθεκτικό και να χτίζουν περίτεχνες κατασκευές σε δύσκολα σημεία, όπως αποβάθρες, υπονόμους και σεισμικές ζώνες.
Η ομάδα μελέτης ανέλυσε δείγματα σκυροδέματος ηλικίας 2.000 ετών που ελήφθησαν από ένα τείχος πόλης στον αρχαιολογικό χώρο του Privernum στην κεντρική Ιταλία και είναι παρόμοια σε σύνθεση με άλλα σκυροδέματα που βρέθηκαν σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Διαπίστωσαν ότι τα λευκά κομμάτια στο σκυρόδεμα, τα οποία αναφέρονται ως ασβεστοκροκάλες, έδιναν στο σκυρόδεμα την ικανότητα να επουλώνει τις ρωγμές που σχηματίζονταν με την πάροδο του χρόνου. Τα λευκά τεμάχια είχαν προηγουμένως παραβλεφθεί ως απόδειξη πρόχειρης ανάμιξης ή κακής ποιότητας πρώτης ύλης.
Η πραγματική εμφάνιση του Otzi the Iceman
Πεζοπόροι βρήκαν το μουμιοποιημένο σώμα του Otzi σε μια χαράδρα ψηλά στις ιταλικές Άλπεις το 1991. Τα παγωμένα λείψανά του αποτελούν ίσως το πιο προσεκτικά μελετημένο αρχαιολογικό εύρημα στον κόσμο, αποκαλύπτοντας με πρωτοφανείς λεπτομέρειες πώς ήταν η ζωή πριν από 5.300 χρόνια.
Το περιεχόμενο του στομάχου του έδωσε πληροφορίες για το ποιο ήταν το τελευταίο του γεύμα και από πού προερχόταν, ενώ τα όπλα του έδειξαν ότι ήταν δεξιόχειρας και τα ρούχα του έδωσαν μια σπάνια ματιά στο τι πραγματικά φορούσαν οι αρχαίοι άνθρωποι.
Αλλά μια νέα ανάλυση του DNA που εξήχθη από τη λεκάνη του Otzi αποκάλυψε τον Αύγουστο ότι η φυσική του εμφάνιση δεν ήταν αυτό που οι επιστήμονες αρχικά πίστευαν.
Η μελέτη της γενετικής του σύνθεσης έδειξε ότι ο Otzi ο άνθρωπος του πάγου είχε σκούρο δέρμα και σκούρα μάτια - και πιθανότατα ήταν φαλακρός. Αυτή η αναθεωρημένη εμφάνιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη γνωστή αναπαράσταση του Otzi που απεικονίζει έναν ανοιχτόχρωμο άνδρα με γεμάτα μαλλιά και γενειάδα.
Αποκαλύφθηκε ο κάτοχος ενός μενταγιόν 20.000 ετών
Οι αρχαιολόγοι φέρνουν συχνά στο φως οστέινα εργαλεία και άλλα αντικείμενα από αρχαίες τοποθεσίες, αλλά ήταν αδύνατο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποιος τα χρησιμοποιούσε ή τα φορούσε κάποτε.
Νωρίτερα φέτος, οι επιστήμονες ανέκτησαν αρχαίο ανθρώπινο DNA από ένα μενταγιόν από οστό ελαφιού που βρέθηκε στο σπήλαιο Ντενίσοβα στη Σιβηρία. Με αυτό το στοιχείο, μπόρεσαν να αποκαλύψουν ότι η κάτοχός του ήταν μια γυναίκα που έζησε πριν από 19.000 έως 25.000 χρόνια.
Ανήκε σε μια ομάδα γνωστή ως Αρχαίοι Βορειοευρασιάτες, οι οποίοι έχουν γενετική σχέση με τους πρώτους Αμερικανούς.
Το ανθρώπινο DNA ήταν πιθανό να διατηρήθηκε στο μενταγιόν από οστό ελαφιού επειδή είναι πορώδες και επομένως πιο πιθανό να διατηρήσει γενετικό υλικό που υπάρχει στα κύτταρα του δέρματος, στον ιδρώτα και σε άλλα σωματικά υγρά.
Δεν είναι γνωστό γιατί το μενταγιόν από δόντι ελαφιού περιείχε τόσο μεγάλη ποσότητα DNA της αρχαίας γυναίκας (περίπου την ίδια ποσότητα με ένα ανθρώπινο δόντι). Ίσως ήταν πολύ αγαπημένο και φοριόταν κοντά στο δέρμα για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, δήλωσε η Elena Essel, μοριακή βιολόγος στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία της Γερμανίας, η οποία ανέπτυξε μια νέα τεχνική για την εξαγωγή του DNA.
Ο αρχαίος, κατεστραμμένος πάπυρος αποκωδικοποιήθηκε από την ΤΝ
Περίπου 1.100 πάπυροι κάηκαν ολοσχερώς κατά τη διάρκεια της περίφημης έκρηξης του Βεζούβιου πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια. Τη δεκαετία του 1700, κάποιοι τολμηροί σκαπανείς ανέσυραν την τεράστια κρύπτη από την ηφαιστειακή λάσπη.
Η συλλογή, γνωστή ως οι πάπυροι του Herculaneum, είναι ίσως η μεγαλύτερη γνωστή βιβλιοθήκη από την κλασική αρχαιότητα, αλλά το περιεχόμενο των εύθραυστων εγγράφων παρέμενε μυστήριο μέχρι που ένας φοιτητής του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα κέρδισε έναν επιστημονικό διαγωνισμό νωρίτερα φέτος.
Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και της απεικόνισης με τομογραφία υπολογιστή, ο Luke Farritor ήταν ο πρώτος που αποκωδικοποίησε μια λέξη γραμμένη στα αρχαία ελληνικά σε έναν από αυτούς τους μαυρισμένους παπύρους.
Ο Farritor βραβεύτηκε με 40.000 δολάρια για την αποκρυπτογράφηση της λέξης «πορφύρας», που είναι η ελληνική λέξη για το πορφυρό. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι δεν θα αργήσει η στιγμή που ολόκληροι πάπυροι θα μπορούν να αποκρυπτογραφηθούν με τη χρήση της τεχνικής.
Τα απαραίτητα υλικά για την κατασκευή μιας μούμιας
Από θραύσματα πεταμένων δοχείων σε ένα εργαστήριο ταρίχευσης, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ορισμένες από τις ουσίες και τα παρασκευάσματα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για να μουμιοποιήσουν τους νεκρούς.
Αναλύοντας χημικά τα οργανικά κατάλοιπα που είχαν απομείνει στα αγγεία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν μια μεγάλη ποικιλία ουσιών για να αλείψουν το σώμα μετά το θάνατο, να μειώσουν τις δυσάρεστες οσμές και να το προστατεύσουν από μύκητες, βακτήρια και σήψη. Τα υλικά που εντοπίστηκαν περιλαμβάνουν φυτικά έλαια όπως άρκευθος, κυπαρίσσι και κέδρος, καθώς και ρητίνες από φιστικιές, ζωικό λίπος και κερί μέλισσας.
Ενώ οι μελετητές είχαν μάθει προηγουμένως τα ονόματα των ουσιών που χρησιμοποιούνταν για την ταρίχευση των νεκρών από αιγυπτιακά κείμενα, ήταν - μέχρι πρόσφατα - σε θέση μόνο να μαντέψουν σε ποιες ακριβώς ενώσεις και υλικά αναφέρονταν.
Τα συστατικά που χρησιμοποιούνταν στο εργαστήριο ήταν ποικίλα και προέρχονταν όχι μόνο από την Αίγυπτο, αλλά και πολύ πιο μακριά, γεγονός που υποδηλώνει την ανταλλαγή αγαθών σε μεγάλες αποστάσεις.
Μπετόβεν: Ένα οικογενειακό μυστικό αποκαλύφθηκε - αλλά ένα μυστήριο παραμένει
Ο συνθέτης Λούντβιχ βαν Μπετόβεν πέθανε σε ηλικία 56 ετών το 1827 μετά από μια σειρά χρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως απώλεια ακοής, γαστρεντερικά προβλήματα και ηπατική νόσο.
Ο Μπετόβεν έγραψε μια επιστολή στα αδέλφια του το 1802 ζητώντας από τον γιατρό του, Γιόχαν Άνταμ Σμιτ, να διερευνήσει τη φύση των ασθενειών του συνθέτη μόλις πεθάνει. Η επιστολή είναι γνωστή ως Διαθήκη του Heiligenstadt.
Σχεδόν 200 χρόνια μετά το θάνατό του, οι επιστήμονες εξήγαγαν DNA από διατηρημένες τούφες μαλλιών σε μια προσπάθεια να τιμήσουν αυτό το αίτημα.
Η ομάδα δεν μπόρεσε να καταλήξει σε οριστική διάγνωση, αλλά τα γενετικά δεδομένα του Μπετόβεν βοήθησαν τους ερευνητές να αποκλείσουν πιθανές αιτίες της πάθησής του, όπως η αυτοάνοση πάθηση κοιλιοκάκη, η δυσανεξία στη λακτόζη ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Οι γενετικές πληροφορίες υπέδειξαν επίσης ότι στην οικογένεια του συνθέτη είχε λάβει χώρα μια εξωσυζυγική σχέση.
