Από τη Μαρία Παπαδοδημητράκη
Έρωτας, σεξ, ασφάλεια ή χρήματα; Ποιο από τα παραπάνω επιλέγουν οι γυναίκες, όταν έρθει η ώρα να διαλέξουν το έτερον τους ήμισυ; Τελικά, στην επιλογή συντρόφου αυτό που μετράει είναι ο έρωτας, το σεξ ή η ασφάλεια;
Στην ερώτηση αυτή προσπαθεί να απαντήσει το πρώτο μέρος της έρευνας που πραγματοποίησε το Ανδρολογικό Ινστιτούτο Αθηνών σε 5.000 ζευγάρια, ηλικίας 25 με 65 ετών, το διάστημα 2011-2016. Το CRETALIVE συνομίλησε με τον Δρ. Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη, χειρουργό ουρολόγο – ανδρολόγο, ιδρυτή και πρόεδρο του Ινστιτούτου για όσα προέκυψαν μέσα από την έρευνα αυτή, αλλά και την ερμηνεία της.
Ποια ήταν η αφορμή για την εκπόνηση της συγκεκριμένης έρευνας;
Όλα ξεκίνησαν από μία κοινωνική παρατήρηση, από κάτι που είδαμε στο περιβάλλον μας: τη διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια. Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν, γιατί βλέπουμε τόσο συχνά άνδρες με μικρότερες γυναίκες και θελήσαμε να ψάξουμε για απάντηση.
Τι προέκυψε από την έρευνά σας και πού μπορεί να χρησιμεύουν τα δεδομένα αυτά;
Από την έρευνά μας προέκυψε ότι όσον αφορά την επιλογή συντρόφου λίγο πάνω από το 40% των γυναικών θέτουν ως πρώτο κριτήριο την ασφάλεια που αυτός τους παρέχει και περίπου το 18% βάζει στην κορυφή της λίστας την ερωτική ζωή. Πρόκειται για μια έρευνα με κοινωνιολογικό ενδιαφέρον, καθώς η περιέργεια γύρω από τα θέματα των ανθρώπινων σχέσεων πάντα υπάρχει. Όλοι αναρωτιόμαστε, γιατί ερωτευόμαστε, γιατί κάνουμε τις επιλογές που κάνουμε.
Μπορούμε με βάση τα παραπάνω στοιχεία να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα;
Τα στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνα επιβεβαιώνουν όσα γνωρίζουμε από ανθρωπολογικές μελέτες, αλλά και την ιστορία μας, ότι δηλαδή ο άνδρας, ωριμάζοντας, γίνεται πιο ασφαλής σύντροφος για μια νεότερη γυναίκα. Παλιότερα ο άνδρας αυτός μπορεί να ήταν ο αρχηγός της φυλής, αλλά στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα είναι αυτός με ένα σταθερό εισόδημα, που μπορεί να προσφέρει μια ζωή χωρίς προβλήματα.
Η βάση της επιλογής αυτής κρύβεται στη βιολογία μας. Το βιολογικό μας ένστικτο και το στρες της επιβίωσης είναι αυτά που μας οδηγούν, αυτά που πρωταρχικά μας χαρακτηρίζουν. Σκεφτείτε τον ανταγωνισμό ανδρών και γυναικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το άλλο φύλο. Δείτε τα αρσενικά ζώα, αλλά και ανθρώπους, πόσο εχθρικά είναι στη μάχη για την κυριαρχία και την επιβίωση είτε του ατομικού είτε του συλλογικού φάσματος. Στον πρωτόγονο αυτό μηχανισμό επιβίωσης, τα ένστικτα είναι κυρίαρχα.
Η κοινωνικοποίηση έρχεται μετά, στο επόμενο βήμα της εξέλιξής μας. Στο δεύτερο αυτό μηχανισμό επιβίωσης, όπου πρέπει να βρούμε με ποιους θα ταιριάξουμε για συντροφιά και αναπαραγωγή, η στρατηγική, η κοινωνική δεξιότητα και η ευφυΐα είναι πιο χρήσιμα εργαλεία.
Αναφέρατε ότι δεν πρέπει να «αναρωτιόμαστε γιατί στα εν οίκω μας τα πράγματα δεν πάνε καλά». Αυτό σημαίνει ότι η κρίση των σχέσεων συνδέεται με την επιλογή της ασφαλείας έναντι του έρωτα;
Ο έρωτας δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με την ασφάλεια, μιας και πίσω από αυτόν κρύβεται η επιβίωση. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι με τον καιρό κλίνουμε περισσότερο προς την ασφάλεια που προσφέρει μια σχέση και όχι προς το ερωτικό στοιχείο. Όμως, το πάθος δεν αναπαράγεται σε συνθήκες ασφάλειας. Μια λύση θα ήταν να φροντίζουμε για την αναπαραγωγή του πάθους, αλλά κάτι τέτοιο είναι δύσκολο.
Επομένως ο έρωτας είναι καταδικασμένος;
Ο έρωτας και ο ρομαντισμός υπάρχουν, είναι όλα εκείνα που «ντύνουν» το βιολογικό μας ένστικτο. Η χημεία του έρωτα, που ψάχνουμε, είναι στην ουσία το ένστικτο επιβίωσής μας. Πρέπει πρώτα να ερωτευτούμε, για να μπορέσουμε στη συνέχεια να αναπαραχθούμε. Από τη στιγμή που θέλουμε να διαφέρουμε από τα υπόλοιπα ζώα και να ζούμε μέσα στην προστασία της ομάδας και της κοινωνίας, βάζουμε μπροστά το ρομαντισμό. Ας μην ξεχνάμε, μάλιστα, ότι ο ρομαντισμός είναι μια ανθρώπινη κατάκτηση, που ακολούθησε το μεσαίωνα.
Αν «η επιλογή επιβίωσης και ασφαλούς συντρόφου ήταν πάντα ένστικτο θηλυκό», τότε ο άνδρας με τι ένστικτο επιλέγει σύντροφο;
Η γυναίκα, για να επιβιώσει, επιλέγει σύντροφο με βάση την ασφάλεια, ένα εσωτερικό χαρακτηριστικό στον άνδρα.
Από την άλλη, ο άνδρας επιλέγει σύντροφο με βάση την εμφάνιση, την ανατομική ομορφιά, καθώς αυτή αντιπροσωπεύει την καλή υγεία, άρα την ικανότητα της γυναίκας να κάνει παιδιά. Στην περίπτωση του άνδρα, το κάλος ταυτίζεται με την υγεία και την επιβίωση.
Όσον αφορά την ηλικιακή διαφορά, τελικά ο άνδρας είναι εκείνος που επιλέγει ή η γυναίκα;
Η επιλογή επιβίωσης και ασφαλούς συντρόφου ήταν πάντα ένστικτο θηλυκό, το οποίο μεταφράζαμε λάθος, λόγω της ανδρικής κυριαρχίας σε κοινωνικό επίπεδο. Η γυναίκα επιλέγει εδώ και εκατοντάδες χρόνια τον ασφαλή σύντροφο και πατέρα των παιδιών της και όχι ο άνδρας την κατάλληλη γυναίκα. Μπορεί σύμφωνα με τα στερεότυπα των σχέσεων σήμερα, ο άνδρας να φαίνεται ότι έχει την επιλογή, αλλά στην ουσία αυτός έχει ήδη επιλεγεί από τη γυναίκα.
Συμπερασματικά, το κοινωνικά μη αποδεκτό είναι τελικά η καλύτερη επιλογή βιολογικά;
Μπορεί η διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια να φαίνεται άδικη ή πολιτικά μη ορθή για την πολιτισμένη κοινωνία μας, στην ουσία όμως αποτελεί φυσική επιλογή επιβίωσης. Πρόκειται για μια επιλογή που έχει τις ρίζες της χιλιάδες χρόνια πίσω, για μια αρχαία συνήθεια που πέρασε σε εμάς γονιδιακά. Με άλλα λόγια, η φαινομενικά ανάρμοστη διαφορά ηλικίας δεν είναι μια πρόσφατη, αλλά μια πολύ παλιά ιστορία, που έχει περάσει στα γονίδιά μας. Μιλάμε για μία επιλογή που βασίζεται στη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης.
Στο σημερινό οικονομικό σύστημα οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες είναι αυτοί που συνήθως εξασφαλίζουν μια ασφάλεια επιβίωσης. Αυτό σημαίνει ότι η σύγχρονη κοινωνία αποτυπώνει με έναν άλλο τρόπο αυτό που η φύση έχει επιβάλει για την επιβίωσή μας.
