Πώς επηρεάζει την καρδιά η ηλικία της εμμηνόπαυσης

Σύμφωνα με νέα μελέτη, οι γυναίκες που ξεκίνησαν την εμμηνόπαυση σε ηλικία 55 ετών και άνω είχαν πιο υγιές καρδιαγγειακό σύστημα από εκείνες που σταμάτησαν να έχουν έμμηνο ρύση νωρίτερα.

Γιατί, όμως, οι γυναίκες που μπαίνουν αργότερα στην εμμηνόπαυση έχουν μικρότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού;

Τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν στις 30 Ιανουαρίου στο Circulation Research, δίνουν κάποιες απαντήσεις.

Οι συγγραφείς εξηγούν ότι τα μειωμένα επίπεδα ορισμένων μεταβολιτών λιπιδίων που προέρχονται από τριγλυκερίδια συνέβαλαν στη μείωση του οξειδωτικού στρες, το οποίο οδηγεί σε βελτιωμένη ενδοθηλιακή λειτουργία.

Όταν υπάρχει ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, η ροή του αίματος προς την καρδιά περιορίζεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές προσβολές στις γυναίκες.

Οι συγγραφείς της νέας μελέτης αναφέρουν ότι η κατανόηση αυτών των παραγόντων θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να εξατομικεύσουν τη φροντίδα των γυναικών ασθενών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.

Αυτό είναι σημαντικό διότι, όπως σημειώνουν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, οι καρδιακές παθήσεις επηρεάζουν πάνω από 60 εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ, όπου είναι επίσης η βασική αιτία θανάτου.

Η ηλικία της εμμηνόπαυσης συνδέεται με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου

Οι συγγραφείς εξήγησαν ότι είναι ήδη γνωστό πως ο κίνδυνος πρόωρης καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου για τις γυναίκες είναι χαμηλότερος από ό,τι για τους άνδρες. Ωστόσο, όταν οι γυναίκες περάσουν στην εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος αυξάνεται στα ίδια επίπεδα με τους άνδρες.

Επιπλέον, η ηλικία της γυναίκας κατά την εμμηνόπαυση κάνει τη διαφορά. Εάν ξεκινήσει την εμμηνόπαυση στα 55 ή σε μεγαλύτερη ηλικία, η πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής νόσου είναι 20% χαμηλότερη σε σχέση με τις πιθανότητες για κάποια άλλη γυναίκα που έχασε τον εμμηνορροϊκό της κύκλο σε νεότερη ηλικία.

Για να ανακαλύψουν γιατί συμβαίνει αυτό, οι ερευνητές μέτρησαν τη διαστολή λόγω και της ροής του αίματος της βραχιόνιας αρτηρίας σε 92 γυναίκες για να δουν πώς διαστελλόταν η αρτηρία στο επάνω μέρος των χεριών τους όταν αυξανόταν η ροή του αίματος. Μέτρησαν επίσης τη μιτοχονδριακή τους υγεία και έκαναν ορμονικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν την εμμηνόπαυση.

Τέλος, πραγματοποίησαν διάφορες αναλύσεις για την ενδοθηλιακή λειτουργία και το οξυγόνο στον οργανισμό.

Όπως αναμενόταν, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είχαν χειρότερη αρτηριακή λειτουργία.

Ωστόσο, υπήρχε διαφορά μεταξύ της ομάδας των γυναικών με καθυστερημένη εμμηνόπαυση και εκείνων που είχαν σταματήσει να έχουν έμμηνο ρύση πιο νωρίς. Η ομάδα με καθυστερημένη έναρξη είχε 24% χειρότερη αγγειακή λειτουργία από τις γυναίκες πριν από την εμμηνόπαυση, ενώ η ομάδα με φυσιολογική έναρξη είχε 51% χειρότερη αγγειακή λειτουργία από τις γυναίκες πριν από την εμμηνόπαυση.

Σημειώνεται επίσης ότι οι διαφορές αυτές διαρκούσαν για πέντε χρόνια ή και περισσότερο μετά την εμμηνόπαυση.

Αυτό οδήγησε τους συγγραφείς στην υπόθεση ότι οι γυναίκες που περνούν αργότερα την εμμηνόπαυση προστατεύονται από την αγγειακή δυσλειτουργία που μπορεί να προκύψει από το οξειδωτικό στρες.

Ποια η σχέση μεταξύ εμμηνόπαυσης και καρδιαγγειακών παθήσεων

Σύμφωνα με τον καρδιολόγο Noor Dastgir, τα οιστρογόνα συμβάλλουν στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος. Βοηθούν τα αιμοφόρα αγγεία να διατηρούνται εύκαμπτα και ρυθμίζουν τα επίπεδα χοληστερόλης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το πέρασμα στην εμμηνόπαυση σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να ωφελήσει τις γυναίκες.

Όπως επισημαίνει επίσης η Heather A. Trivedi, επίκουρη καθηγήτρια καρδιολογίας στο Montefiore Einstein Advanced Care, οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου καθώς οι άνθρωποι γερνούν.

«Οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την υψηλή αρτηριακή πίεση, τον διαβήτη, την υψηλή χοληστερόλη και την παχυσαρκία», ανέφερε, προσθέτοντας πως η εμμηνόπαυση επιταχύνει αυτόν τον κίνδυνο, ιδίως αν ξεκινήσει πριν τα 40.

Η Trivedi πρόσθεσε ότι τα τυπικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης -όπως οι διαταραχές του ύπνου και της διάθεσης, η αύξηση του βάρους και η μειωμένη ενέργεια- μπορεί να κάνουν τις γυναίκες λιγότερο δραστήριες, γεγονός που επιτείνει επίσης τους παράγοντες κινδύνου.

Επιπλέον, η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει άμεση αύξηση της LDL χοληστερόλης, της λεγόμενης «κακής» χοληστερίνης, που είναι υπεύθυνη για την απόφραξη των αρτηριών.

Πώς οι γυναίκες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου

Η Michelle Routhenstein, διαιτολόγος προληπτικής καρδιολογίας και πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια για τον διαβήτη στο EntirelyNourished.com, σημειώνει ότι αφενός υπάρχει η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης που θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη επιλογή για όσες γυναίκες περνούν νωρίς την εμμηνόπαυση, αφετέρου υπάρχουν και άλλα προληπτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν οι γυναίκες για να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή τους υγεία.

«Για να μειωθεί ο κίνδυνος καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων καθώς γερνάμε, οι γυναίκες θα πρέπει να παρακολουθούν και να βελτιστοποιούν όλους τους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου τους – όπως η αρτηριακή πίεση, η χοληστερόλη και το σάκχαρο στο αίμα», τονίζει.

Επιπλέον, οι γυναίκες μπορούν να δώσουν προτεραιότητα στην υγεία της καρδιάς τους και την ενδοθηλιακή λειτουργία μέσω:

• της διαχείριση του άγχους,
• του ποιοτικού ύπνου,
• της συστηματικής άσκησης (αερόβια και γυμναστική με αντιστάσεις),
• μιας θρεπτικής διατροφής που αποφεύγει τον θερμιδικό περιορισμό

Σε ό,τι αφορά τη διατροφή, μάλιστα, εξηγεί πως μια επαρκής σε θρεπτικά συστατικά διατροφή επικεντρώνεται στη βελτίωση της υγείας του ενδοθηλίου, στην αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες, της φλεγμονής και της αντίστασης στην ινσουλίνη που μπορεί να προκύψουν κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση.