Της Κατερίνας Ματαλλιωτάκη
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλές φορές γίνονται η προέκταση του εαυτού μας. Μέσα από αυτά θα βρούμε πληροφορίες για ένα σύντομο βιογραφικό, για την μουσική που μας αρέσει, τις φωτογραφίες που αγαπάμε, τα κείμενα που επιλέγουμε. Θα μπορούσαμε να πούμε μάλιστα ότι αντικατοπτρίζει το ψυχολογικό μας προφίλ εφόσον βέβαια κι εάν τα δεδομένα που έχουμε να επεξεργαστούμε είναι αληθινά.
Η κοινωνική πλατφόρμα δικτύωσης (Facebook) έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας, αντικαθιστώντας επάξια της νυχτερινές βεγγέρες ή τα πρωινά καφεδάκια στην αγορά. Ο τρόπος αυτός επικοινωνίας είναι πολύ εύκολος, γρήγορος και αρκετά ικανοποιητικός στο να λαμβάνουμε διάφορες πληροφορίες για τους γύρω μας. Μπορούμε από μια και μόνο ματιά να καταλάβουμε την ψυχολογική διάθεση του άλλου, τον τρόπο που ζει, με ποιους συστρέφεται που πηγαίνει και αν είναι ευτυχισμένος ή όχι.
Μέχρι εδώ η ιστορία του Facebook τείνει να είναι συναρπαστική και ενδιαφέρουσα αφού μπορούμε και παίρνουμε τόσες πληροφορίες με το πάτημα ενός κουμπιού το οποίο είναι το αντίβαρο μας για να δούμε αν τελικά είμαστε ή δεν είμαστε αποδεκτοί από τους άλλους. Αν είμαστε ή δεν είμαστε δημοφιλείς, αν ζούμε ή δεν ζούμε μια ζωή που οι άλλοι θα ζήλευαν αν προβάλουμε ή δεν προβάλουμε ένα πρότυπο ζωής αρεστό προς όλους.
Η διαφορά στην εικονική αυτή πραγματικότητα του διαδικτύου είναι οι πληροφορίες δηλαδή τα δεδομένα. Πόσο αληθινές είναι οι πληροφορίες που λαμβάνουμε; Ποια ανάγκη κρύβει η έκθεση μιας ευτυχισμένης ζωής; Κι αν όλοι γύρω μας έχουν τόσο υγιείς και ισορροπημένες σχέσεις που κρύβεται η συναισθηματική αποξένωση, η μοναξιά και οι αδιέξοδες σχέσεις;
Αν πραγματικά ξεχαστούμε και μείνουμε στα άπειρα προφίλ χαμογελαστών ανθρώπων που δείχνουν ότι απολαμβάνουν την ζωή τους, χαίρονται, έχουν καταπληκτικές σχέσεις, ταξιδεύουν, ερωτεύονται, φιλοσοφούν σκέφτονται θετικά και ονειροπολούν ερχόμαστε σε αντίθεση με τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας που ξέρουμε με σιγουριά ότι έχουν προβλήματα, βρίσκονται σε αδιέξοδες σχέσεις, έχουν οικονομικές εκκρεμότητες και προσπαθούν παλεύοντας μέρα με την μέρα για μια δύσκολη πραγματικότητα.
Που οφείλεται η ανάγκη μας να δείχνουμε «ευτυχισμένοι»;
Η τάση μας για ν αρέσουμε, να μας θαυμάζουν και να μας αποδέχονται πέρα από την εξυπηρέτηση της ναρκισσιστικής μας ταυτότητας έχει να κάνει και με την ανάγκη μας ν ανήκουμε σε μια κοινωνία. Η ανάγκη αυτή εξυπηρετεί διαφορετικές αιτίες για κάθε ένα από εμάς. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να προβληθούν για να τονώσουν το κομμάτι της δόξας και της αναγνώρισης. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν χτίσει όλο τους το προφίλ σε μια κενή φούσκα από στιγμές και πράξεις που προβάλουν ναι μεν με το λαμπρό τους κοινωνικό πρόσωπο όμως κρύβουν επιμελώς την εσωτερική τους κατάσταση που είναι μοναχική και ρηχή. Συνήθως είναι άνθρωποι που φαίνονται να έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση όμως έχουν ουσιαστικά χαμηλή αυτοεκτίμηση και για τον λόγο αυτό έχουν την ανάγκη να δημιουργήσουν μια πλάνη για να καταπιαστούν.
Μια άλλη κατηγορία αυτοπροβολής είναι η ανάγκη που έχουμε να νοιώθουμε διάσημοι. Εδώ το άτομο αναζητά την προβολή για να πάρει ενέργεια και προσοχή καθώς και την επιβεβαίωση που προφανώς δεν έχει λάβει από τα παιδικά του χρόνια. Έτσι θα γνωρίσουμε ανθρώπους δημοφιλείς που προσπαθούν με νύχια και με δόντια να διατηρήσουν την δημοτικότητα τους ακόμα και με ψυχαναγκαστικές κινήσεις. Αυτός ο εγκλωβισμός του εγωισμού θέτει πάντα το άτομο σε κίνδυνο καθώς η απομάκρυνση του από τα «φώτα» μπορεί να του δημιουργήσει καταθλιπτικές τάσεις και αναγκαστικά αδιέξοδα.
‘Όπως δείχνουν λοιπόν τα δεδομένα και οι στατιστικές όποιος είναι ευτυχισμένος δεν χρειάζεται αποκούμπι για να προβάλει την ευτυχία του αυτή. Ούτε οι πολλές φωτογραφίες ούτε και τα τεράστια χαμόγελα μπορούν να επικυρώσουν μια αληθινή σχέση. Γιατί η ύπαρξη μιας τέτοιας σχέσεως δεν χρειάζεται βροντερά επιχειρήματα ούτε κομπασμούς μιας «τέλειας» ζωή. Η ανάγκη και μόνο να δείξουμε στους άλλους πόσο φανταστική είναι η σχέση μας δηλώνει από μόνη της την απουσία της ίδιας της σχέσης. Η υπερβολική προσοχή στο ταίρι και η άντληση ευτυχίας από τον δεσμό με τον άλλο, είναι δείγμα ανασφάλειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης και δεν χωράει σε ανθρώπους που δεν έχουν ν αποδείξουν τίποτα ..χωρίς το απαραίτητο ..φλας!
