Του Απόστολου Τζίφα
Από τις εκδόσεις «Πατάκη» πρόσφατα κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του Μίμη Ανδρουλάκη « Μπλε λουλούδι» με υπότιτλο αναμνήσεις από το 2048. Ο συγγραφέας δε χρειάζεται συστάσεις. Με «όπλα» την πολύχρονη συγγραφική δραστηριότητά και την πολιτική του διαδρομή μας εκπλήσσει ευχάριστα.
Στο οπισθόφυλλό του επισημαίνει συνοπτικά: «Τριάντα τρεις κορυφαίοι επιστήμης και τέχνης –γυναίκες και άνδρες– στο νησί των κοραλλιών, το πρώτο που θα καταπιεί ο ωκεανός. Αντιδρούν συμβολικά στην κλιματική καταστροφή, στις πανδημίες, στον «πυρηνικό χειμώνα» και στους άλλους κινδύνους της ανθρωπότητας. Κοινή τους ιδιότητα –ίντριγκα με σημασία–, η αφύσικη σύμπτωση: Είναι απόγονοι νόθων τέκνων μεγάλων ανδρών, από τους μακρινούς Άνταμ Σμιθ και Καρλ Μαρξ μέχρι μια σειρά μεγαλοφυΐες και διασημότητες νεότερων χρόνων. Επίκειται η σύνδεσή τους με την πρώτη αποικία στη Σελήνη, ενώ στην ατμόσφαιρα αιωρείται μια ανακάλυψη ισοδύναμη με γεωπολιτικό σοκ. Ξεγύμνωμα ψυχών, έρωτες, κατασκοπία και πλεκτάνες, αλλά κυρίως απαντήσεις στους γρίφους του αιώνα: Ο νέος καπιταλισμός των ρομπότ και της Τεχνητής Νοημοσύνης· το αίνιγμα της Κίνας· ηγεσία και δημιουργική ευφυΐα στον 21ο αιώνα. Διακόσια χρόνια μετά το θρυλικό «1848» –Πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση, πρώτη και μοναδική πανευρωπαϊκή επανάσταση, Κομμουνιστικό μανιφέστο–, ο νέος καπιταλισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης ενώπιος ενωπίω με τον εαυτό του, τα όρια και τις αντιθέσεις του. Οι ειδυλλιακές όμως μέρες στο εξωτικό νησί θα πάρουν μια δυσάρεστη τροπή, έτσι που να λες: «Έρχεται η Συντέλεια!» Ο συγγραφέας αντιστρέφει τον στίχο του Ελύτη «Πενθώ τα χρόνια που έρχονται / Χωρίς εμάς»· τα ερευνά, τα τραγουδά, ενώ ο αναγνώστης τα ιχνηλατεί μ’ ένα παιχνίδι ρεαλιστικής φαντασίας».
Το βιβλίο προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και για αναγνώστες που ξεφεύγουν από τα πολιτικά και κομματικά κλισέ που μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Μπορεί να κάνει ελεύθερους συνειρμούς και να αφήσει ανεπηρέαστη τη σκέψη του να λειτουργήσει με αφορμή τους προβληματισμούς του συγγραφέα.
Η πλοκή είναι εντυπωσιακή. Ας την απολαύσει ο αναγνώστης. Η γλώσσα του είναι μεγάλο πλεονέκτημα. Έτσι το μυθιστόρημα διαβάζεται ευχάριστα.
Το μπλε λουλούδι είναι σύμβολο του ρομαντικού κινήματος του τέλους του 18ου αιώνα αρχές του 19ου αιώνα. Το όνομα το έδιναν οι ρομαντικοί συγγραφείς,αγωνιστές και άλλοι ως σύμβολο επανένωσης πίστης και ζωής. Συνένωσης ονείρου και πραγματικότητας στην αναζήτηση του εσώτερου εαυτού τους. Ας σημειωθεί ότι το μπλε λουλούδι για το συγγραφέα βρίσκεται στα βουνά της Κρήτης και βγαίνει στα βράχια των λευκών Ορέων. Συμβολίζει μέσα από τη μοναδικότητά του ότι όλοι το ψάχνουν αλλά δε το βρίσκουν, όπως ακριβώς είναι απροσδιόριστες οι ανθρώπινες επιθυμίες.
Είναι δύσκολο να κατατάξει ο αναγνώστης το μυθιστόρημα σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία. Έχει στοιχεία θρίλερ. Οι αναγνώσεις είναι πολλαπλές : ερωτικές, τεχνολογικές, ιδεών, ψυχανάλυσης και πολιτικής.
Αν και δε φαίνεται ότι το μυθιστόρημα είναι αυτοβιογραφικό, ωστόσο, σε κάθε σημείο υπάρχουν έντονα τα βιώματα του συγγραφέα.
Η καθολική θέαση του βιβλίου απαιτεί εξοικείωση με τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα του αιώνα.
Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος μας δίνουν το παρελθόν που μετουσιώνεται σε μέλλον.
Οι αναφορές και οι πολιτικές αναλύσεις είναι άπειρες. Τα ερωτήματα πολλά. Το πρόβλημα της δημοκρατίας είναι κυρίαρχο. Κυρίαρχα είναι και τα βασικά θέματα που θίγει: εργασία, ανεργία, τεχνική νοημοσύνη, κλιματική αλλαγή . Για την κλιματική αλλαγή το πρόβλημα για το συγγραφέα είναι η αποθήκευση αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Η τεχνική νοημοσύνη δίνει μεγάλες δυνατότητες για την επίλυση πολλών προβλημάτων. Στην εργασία το βασικό εισόδημα είναι το ζητούμενο.
Στην πολιτική για το συγγραφέα η Κίνα είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση. Στην οικονομία προβλέπει την επικράτηση του ψηφιακού νομίσματος.
Στην εποχή του κορωνοιού τα πολιτικά ζητούμενα είναι πολλά. Ο συγγραφέας με ιδιαίτερη γνώση διέρχεται την εποχή αφήνοντας παρά τη δραματική τροπή στο τέλος αισιόδοξα μηνύματα.
Ο Μίμης Ανδρουλάκης συνεχίζει να μας εκπλήσσει ευχάριστα. Το « μπλε λουλούδι» προσφέρεται για προβληματισμό σε μία εποχή που αλλάζει διαρκώς με απροσδιόριστη κατεύθυνση.
