Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, που αφορούν την εξέλιξη των εκκρεμών επιστροφών φόρων, το συνολικό προς επιστροφή ποσό τον Σεπτέμβριο του 2021 είχε ανέλθει στα 883 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 304 εκατ. ευρώ αφορούν εκκρεμείς επιστροφές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, καθώς έχουν περάσει 90 ημέρες από την έκδοση Ατομικού Φύλλου Έκπτωσης (ΑΦΕΚ), ενώ 579 εκατ. ευρώ αφορούν εκκρεμείς επιστροφές φόρων που δεν είναι ληξιπρόθεσμες αφού δεν έχει παρέλθει το διάστημα των 90 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης ΑΦΕΚ.
Το αξιοσημείωτο, όμως, είναι ότι από το «πακέτο» των εκκρεμών επιστροφών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, δηλαδή από τα 304 εκατ. ευρώ:
- Τα 269 εκατ. ευρώ, ή ποσοστό 88%, είναι ποσά που δεν μπορούν να αποπληρωθούν λόγω κυρίως εξωγενών παραγόντων, όπως η μη ανταπόκριση των δικαιούχων ή η μη προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών, ενώ
- Τα 35 εκατ. ευρώ αφορούν μόνο ληξιπρόθεσμες εκκρεμείς επιστροφές φόρων που δεν έχουν αποδοθεί «αδικαιολόγητα» στους δικαιούχους.
Ενώ λοιπόν η αγορά αναζητά ενέσεις ρευστότητας για να μπορέσει να καλύψει το χαμένο έδαφος της πανδημίας και να επανέλθει στην καθημερινότητα, αλλά και να αντέξει στο κύμα ακρίβειας που χτυπά ήδη νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ δεν λείπουν και τα παράπονα για τις καθυστερήσεις που καταγράφονται στις επιστροφές φόρων, υπάρχουν υπόχρεοι, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που αφήνουν στα συρτάρια των εφοριών, αδιαφορώντας, σημαντικά κονδύλια που αναμφίβολα μπορούν να συμβάλουν στη στήριξή τους.
Από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, τονίζεται ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για «αμέλεια» των δικαιούχων, αφού τα συγκεκριμένα ποσά αφορούν φόρο εισοδήματος, αλλά κυρίως και πρωτίστως ΦΠΑ, που όλοι θα ήθελαν να έχουν σε ρευστό ή να συμψηφίσουν με μελλοντικές οφειλές.
- Ο λόγος είναι ότι οι δικαιούχοι δεν προσέρχονται να εισπράξουν τις επιστροφές ή δεν προσκομίζουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά γιατί «φοβούνται» τον έλεγχο.
Επιστροφές με κριτήρια
Η ΑΑΔΕ έχει θεσπίσει και εφαρμόζει από τον Ιούλιο του 2020 ένα νέο σύστημα με συγκεκριμένα κριτήρια για να μειώσει τις εκκρεμότητες και να επιταχύνει τις επιστροφές φόρων.
Ειδικότερα, με το καθεστώς που ισχύει πλέον βαθμολογούνται τα αιτήματα επιστροφών και επιταχύνονται οι παλαιότερες και εκείνες που είναι μεγάλου ύψους, ενώ λιγότερους πόντους θα παίρνουν τα πρόσφατα αιτήματα επιστροφών.
Με βάση τις οδηγίες της ΑΑΔΕ για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από επιστροφές φόρων, τη διευκόλυνση των διαδικασιών, την καλύτερη παρακολούθηση της χρονολογικής ωρίμανσης και την ενιαία αντιμετώπιση διαχείρισής τους απ’ όλες τις ΔΟΥ η διαδικασία διεκπεραίωσης των επιστροφών θα πρέπει να προχωρά με βάση:
α) τη χρονολογική ωρίμανση,
β) το ύψος των επιστραφέντων ποσών.
Ημερομηνία αφετηρίας για τον υπολογισμό της χρονολογικής ωρίμανσης των επιστροφών λογίζεται για μεν τα ποσά επιστροφής φόρων η ημερομηνία αιτήματος επιστροφής του δικαιούχου, για δε τα ποσά επιστροφής λοιπών εσόδων η ημερομηνία έκδοσης του ΑΦΕΚ.
Σε κάθε περίπτωση προτεραιότητα αποτελεί η εξόφληση των μεγαλύτερων σε ύψος και μεγαλύτερης χρονολογικής ωρίμανσης επιστροφών, ώστε να καταστεί δυνατή η ελαχιστοποίηση του συνολικού χρόνου αποπληρωμής των επιστροφών.
Διαδικασία και εξαιρέσεις
Η ΑΑΔΕ έχει καταστήσει σαφές ότι με το νέο καθεστώς:
- Εξαιρούνται τα αιτήματα επιστροφής από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
- Η ηλικία του αιτήματος επιστροφής, για τις περιπτώσεις επιστροφών φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και ΦΠΑ μετράται από την έναρξή της, δηλαδή την ημερομηνία υποβολής δήλωσης ΦΕΝΠ και την ημερομηνία αίτησης επιστροφής ΦΠΑ αντίστοιχα.
Για τα ΑΦΕΚ που δεν συνδέονται με αίτηση επιστροφής, η ηλικία του αιτήματος μετράται από την ημερομηνία έκδοσης ΑΦΕΚ. - Η επικαιροποίηση των σχετικών αναφορών με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων γίνεται πλέον δύο φορές τον μήνα, ούτως ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα των οφειλών προς τους ιδιώτες, αλλά κυρίως για να επιταχύνονται οι επιστροφές στους δικαιούχους εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος.
