Του Αντώνη Παντινάκη
Η μόνη τους έγνοια ήταν (και είναι) ο καιρός. Μα κι αυτοί οι Χριστιανοί (ή ο,τι άλλο είναι, δικαίωμά τους - τον Μεγαλοδύναμο τον δοξολόγησαν πάντως μερικές φορές) δοκίμαζαν τις μετεωρολογικές τους ικανότητες, αποφασίζοντας να αράξουν στην αυλή του Πολύκεντρου Νεολαίας. Δεν τους "κόψαμε" για ρομαντικούς, για να κάθονται και να ρεμβάζουν με τα μάτια στραμμένα στα σύννεφα. Τον αντικαπνιστικό νόμο τήρησαν γιατί οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν με ένα τσιγάρο στο χέρι. Όλα κι όλα. Οι κωμικοί σκηνής (stand-up comedians, για να το πούμε και στη γλώσσα μας και να συνεννοηθούμε καλύτερα), έχουν τσακωθεί με τις ντιρεκτίβες, όμως αν και θεριακλήδες (οι συγκεκριμένοι) στο θέμα του τσιγάρου δεν χωρούν αντάρτικα!
Πήγαινε να ψιχαλίσει, αλλά σαν κάποιος από εκεί ψηλά να έλεγε “ας το αφήσουμε για πιο μετά”. Ναι, αλλά όχι το διήμερο του 1ου Φεστιβάλ Κωμωδίας Κρήτης από τους SUCC (Stand Up Cretan Comedians), που θα πραγματοποιηθεί στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου στο κηποθέατρο “Μάνος Χατζιδάκις”.
Αφού συμφώνησαν κι ευχήθηκαν: “ας ρίξει ο,τι θέλει τώρα, τότε να μην βρέχει (σ.σ 18 και 19/9)” , πέντε μέλη των διοργανωτών, λειτούργησαν όπως οι πρωτάρηδες του είδους τους, σε ένα απόγευμα Open Mic. Δεν βγήκαν σε σκηνή, από τις θέσεις τους μια χαρά τα κατάφεραν και μας συστήθηκαν, σατιρίζοντας ακόμα και τον ίδιο τους τον εαυτό!
Τη ζηλευτή πεντάδα των SUCC αποτελούσαν οι:
Μιχάλης Αποστολάκης, ο καλούμενος “Πρόεδρος”. Ο πιο σοβαρός όλης της παρέας, ήταν κάτι ανάμεσα σε εκπρόσωπο Τύπου κόμματος και δάσκαλο που συνόδευε μαθητές σε εκδρομή. Με το που ξέφευγε η κουβέντα, προσπαθούσε να κρατήσει τις ισορροπίες με ένα μονάχα οπτικό νεύμα, πίσω από τα σκούρα γυαλιά ηλίου του.
Βαγγέλης Χατζηδάκης, ο “συνήθης ύποπτος”. Ο,τι κι αν γίνει, στραβό κι ανάποδο, την πληρώνει 9 στις 10 φορές εκείνος! Δεν θα πούμε κάτι άλλο, γιατί μπορεί να επιβαρυνθεί η θέση του...
Στέλιος Σταυρουλάκης, ο αεικίνητος, πολυπράγμων και πολυπρόσωπος. Αν ήταν κινούμενο σχέδιο θα ήταν ο “Μάμρα”. Αν έπαιζε στην τηλεόραση θα ήταν ο “Λιβανέζος” από το “Είσαι το ταίρι μου”. Στη φάτσα θυμίζει τον Μιλουτίνοφ, από μέσα του βγαίνει με φυσικό τρόπο ένας... Αλέφαντος. Τη μια θα τον ακούσεις να μιλάει βαριά κρητικά, την άλλη μία ακαταλαβίστικη ξενική διάλεκτο. Γράφει, παίζει σκηνοθετεί. Κοπέλι για σπίτι. Δεν μπορείς να καταλάβεις πότε σοβαρολογεί και πότε κάνει πλάκα...
Χρήστος Μακαριάδης, φοιτητής (από και) με άποψη. Παρέλειψε να μας πει τι ακριβώς σπουδάζει, παραλείψαμε να τον ρωτήσουμε κι εμείς. Μπορεί να έχει ξεχάσει κιόλας. Αλλά, εντάξει, και μόνο που τις περισσότερες ημέρες του χρόνου τις περνά στη Θεσσαλονίκη, δικαιολογείται.
Άγγελος Φανουράκης, ο “νέοπας”, παρότι στρατό δεν έχει πάει ακόμη. Επίσης φοιτητής στη Θεσσαλονίκη. Ούτε κι εκείνος μπήκε στον κόπο να μας μιλήσει για το αντικείμενο σπουδών του. Κάνει παρέα με τον Χρήστο, περιμένοντας με ανοιχτές αγκάλες τον “Πρόεδρο” Μιχάλη Αποστολάκη που πέρασε με κατατακτήριες στη σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Με τέτοια τριάδα, οι νύχτες στον ερωτικό Βορρά δεν θα είναι ποτέ ξανά οι ίδιες...
Έξω από το κείμενο κι απ΄τα καλούπια!
Και μετά τις συστάσεις, ξεκίνησε μία συζήτηση περί stand-up comedy που εξελίχθηκε σε... πρόβα για το 1ο Φεστιβάλ Κωμωδίας Κρήτης. Πειράγματα, ανταλλαγή αστείων, όλοι και όλα εκτός κειμένου κι εκτός ελέγχου. Η κοπέλα του Βαγγέλη, η Διονυσία, ευτυχώς κρατούσε σημειώσεις. Ίσως χρησιμεύσουν στο μέλλον. Οι νεαροί και οι νεαρές στα γύρω τραπέζια (φοιτητές έμοιαζαν) χαμένοι μπροστά στις οθόνες τους, ούτε που πήραν χαμπάρι, ούτε που έδωσαν σημασία για το τι συνέβαινε. Φορούσαν ακουστικά.
Η παράσταση είχε μόλις ξεκινήσει...
Οι κωμικοί σκηνής έχουν πέντε λεπτά στη διάθεσή τους για να ξεδιπλώσουν μέρος του ταλέντου τους. Αν παραβούν το χρόνο τους, χτυπάει το καμπανάκι. Για τους SUCC, κάναμε πολλές εξαιρέσεις!
“Κωμικοί σπηλαίων” με ένα σύνθημα: “Σπάστε τον Τέταρτο Τοίχο”!
Τους λες και “κωμικούς σπηλαίων” , πρωτότυπος όρος που μπορούν κάλλιστα και δικαιολογημένα να οικειοποιηθούν.
Την πρώτη τους παράσταση την “ανέβασαν” το 2017, στο Πολιτιστικό Κάμπινγκ στο Αστρίτσι. Βγήκαν από μία... σπηλιά (στην κυριολεξία!) κι άρχισαν να “σπάνε” τον “Τέταρτο Τοίχο”.
“Πήγαμε και κάναμε ένα workshop να μας δει το κοινό. Ήταν η πρώτη μας αναγνωριστική εμφάνιση. Ακολούθησε ένα φεστιβάλ, το Sociallazo, παίξαμε κι εκεί και μετά αρχίσαμε τα Open Mics”, θυμήθηκε ο Μιχάλης.
Το Open Mic είναι σε ελεύθερη μετάφραση....το ανοιχτό μικρόφωνο. "Ανεβαίνεις επάνω στη σκηνή, πέντε λεπτά και λες ουσιαστικά τα κείμενά σου, δοκιμάζοντας τα αστεία σου. Καταλαβαίνεις που παίρνεις το χειροκρότημα, οπότε τα κρατάς. Ουσιαστικά είναι μία πρόβα πάρα πολύ δυνατή για τον κάθε κωμικό”, μας διαφώτισε ο “Πρόεδρος”.
Ο Βαγγέλης παρενέβη: “Τα Open Mics είναι ιδανικά για όσους δεν έχουν ξανακάνει stand-up comedy και φοβούνται μην πέσουν στο λάκκο με τα λιοντάρια”.
Τι άλλο ακολούθησε μετά;
Μιχάλης: “Πέρυσι είχαμε κάνει μία παράσταση στο “Χατζηδάκις” που είχε πάει πολύ καλά”.
Βαγγέλης: “Γ....ντας ήθελε να πει, λαοθάλασσα, ούτε ο Αντρέας τέτοιο κόσμο!”.
Μιχάλης: “Σε σκηνές έχουμε παίξει, σε μαγαζιά, στο Ηράκλειο, στο Αρκαλοχώρι, στον Άγιο Νικόλαο”.
Στέλιος: “Στη Ντία, στην Ψέριμο, παντού έχουμε πάει”.
Το πιο θερμό κοινό πού το συναντήσατε;
Μιχάλης: “Το κοινό γενικά στην Κρήτη είναι θερμό, δεν έχουμε παράπονο. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με το τι λες”.
Λέτε αυτά που θέλει να ακούσει το κοινό ή αυτά που θέλετε να πείτε εσείς;
Μιχάλης: “Κοίτα, είναι αυτά που κουβαλάς εσύ, αλλά φροντίζεις να πιάνεις κάπου τον κόσμο, να τον ζυγίζεις. Να μπεις λίγο στην ψυχοσύνθεσή του. Μου έχει τύχει σε αυτοσχεδιασμό επάνω, να αλλάξω θεματολογία επειδή έβλεπα από κάτω ότι δεν περνούσε αυτό που ήθελα να τους πω”.
Βαγγέλης: “Στο Αρκαλοχώρι για παράδειγμα, είχαμε δοκιμάσει κάποια κείμενα. Πάμε εκεί, κι είναι από κάτω 100 ηλικιωμένοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις το διορθώνεις αμέσως. Θα τους πεις για τις συντάξεις, για τον ΕΝΦΙΑ”.
“Ο κόσμος του Ηρακλείου και της Κρήτης έχει αγκαλιάσει το stand-up comedy”
Πότε άρχισαν να ενώνονται τα κομμάτια της ομάδας;
Μιχάλης: “Μιλάς με ανθρώπους, που είμαστε όλοι κομμάτια και πάμε να τα μαζέψουμε. Έχουμε όλοι τα ψυχολογικά μας. Όλοι κοιτούσαμε το πώς θα βγάλουμε προς τα έξω την αστεία πλευρά μας. Και κάποια στιγμή ανέβηκα εγώ σε ένα Open Mic στην Αθήνα, ο Βαγγέλης, που δεν γνωριζόμασταν τότε είχε κάνει το ίδιο εκείνη την περίοδο".
Βαγγέλης: “Δεν υπήρχε οργάνωση εδώ, κι αν ήθελες να παίξεις stand-up, έπρεπε να ανέβεις Αθήνα. Για να παίξεις πέντε με δέκα λεπτά”.
Μιχάλης: “Κατέβηκα από την Αθήνα, μίλησα με κάποιους ανθρώπους, μου είπαν ότι πρέπει να διατυμπανίσω το stand-up, κι αποφάσισα να κάνω μία ανάρτηση στο Facebook. Μετά αρχίσαμε να μαζευόμαστε”.
Υπάρχει ανταπόκριση;
Μιχάλης: “Έχουμε κάνει ένα σωματείο που σκοπό έχει να ανεβάσει την σκηνή στην Κρήτη. Έχουμε κάνει διάφορα projects με τα οποία μπορούν να ασχοληθούν γενικά άνθρωποι του Πολιτισμού (φωτογράφοι, σκηνοθέτες κλπ). Θέλουμε να δημιουργούμε. Θέλουμε να ανέβει όλο αυτό το πράγμα, ο κόσμος θέλει γέλιο, θέλει να ξεφύγει από την καθημερινότητα και τη μιζέρια του. Τα περισσότερα μαγαζιά που έχουμε εμφανιστεί, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, γεμίζουν. Κάτι βλέπουν και ξανάρχονται να μας δουν. Όλο αυτό πιστεύω ότι είναι μία τέχνη. Ο δρόμος είναι μοναχικός, η δουλειά είναι σκληρή και το ταλέντο μετράει μέχρι ένα σημείο”.
Βαγγέλης: “Πέσαμε σε μία φάση που το stand-up έχει πολύ ανοδική πορεία. Είμαστε πολύ πιο οργανωμένοι από οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα, γιατί είμαστε η μόνη ομάδα stand-up. Έχουμε πιστό κοινό. Κι όταν ο κόσμος έρχεται για εμάς, νιώθουμε μία υποχρέωση απέναντί του.”
Στέλιος: “Χαιρόμαστε που ο κόσμος του Ηρακλείου και της Κρήτης έχει αγκαλιάσει το stand-up comedy. Δεν το περιμέναμε βέβαια. Γιατί είσαι σε ένα χωριό, σε μία επαρχία και δεν ξέρεις πώς θα σου σκάσει όλο αυτό. Προκαλούμε και πολύ. Πιάνεις διάφορα θέματα όπως η θρησκεία και η πολιτική που για κάποιους είναι ιερά. Είμαστε σαν οικογένεια. Έχουμε βάλει όλοι την ψυχή μας σε αυτό που κάνουμε. Προσωπικά, η αγάπη και η ενέργειά του με βοηθά στη ζωή μου. Κι όταν το αγαπάει ο κόσμος, έχεις μια παραπάνω ευθύνη”.
Άγγελος: “Εγώ επειδή είμαι σχετικά καινούργιος συμμετέχω σε Open Mics. Τον περισσότερό μου καιρό τον περνάω στη Θεσσαλονίκη και προσπαθώ να εκπροσωπώ την ομάδα μου όσο καλύτερα μπορώ”.
Χρήστος: “Είμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν φτάσαμε ακόμα στη χρυσή εποχή του stand-up”.
Η “χρυσή εποχή” έχει υπάρξει ή θα υπάρξει;
Χρήστος: “Δεν έχει έρθει ακόμα. Είμαστε στην αρχή. Τώρα ακόμα χτίζεται. Δεν υπάρχει κωμικός που να ζει από αυτό. Θα μπούμε στη χρυσή εποχή όταν θα γίνει επάγγελμα, γιατί τα ένσημα που παίρνουμε τώρα είναι κλόουν και ακροβάτη, αρλεκίνου, τσαρλατάνου”.
"Η τραγωδία των χρόνων"
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζετε;
Μιχάλης: “Στην Αθήνα, επειδή οι αποστάσεις είναι μεγάλες, έχουν να παίξουν σε πολλά διαφορετικά είδη κοινού. Μπορούν και δουλεύουν καλύτερα τα κείμενά τους. Εμείς εδώ, έχουμε πιστό κοινό που μας ακολουθεί. Θα δουν μια φορά τα κείμενά μας, θα τα δουν δεύτερη, την τρίτη τα έχουμε βαρεθεί εμείς. Άρα, πρέπει να είμαστε φουλ παραγωγικοί, συνέχεια”.
Βαγγέλης: “Πολλοί από εμάς, στα τρία χρόνια έχουν όγκο κειμένων που άλλοι κωμικοί σκηνής σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη τα έχουν δέκα χρόνια. Γιατί δεν χρειάζεται να γράφουν τόσο συχνά. Γυρνούν, πχ, την Αθήνα και σπάνια θα τους δει κάποιος δεύτερη φορά. Σε εμάς δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Είναι μία δυσκολία όλο αυτό, αλλά και κάτι το πολύ δημιουργικό συγχρόνως”.
Είναι δύσκολο να βγάλεις κείμενο;
Στέλιος: “Είναι σαν να βγάζεις μία πέτρα από τα νεφρά”.
Άγγελος: “Τα κείμενά μου δεν έχουν το δικό μου 100% χιούμορ. Θέλω να είναι αποδεκτά από την κοινωνία. Διότι το δικό μου χιούμορ είναι για την παρέα μου, για τους φίλους μου”.
Βαγγέλης: “Είναι να είσαι στη μέρα σου. Μπορεί να κάτσεις μισή ώρα και να βγάλεις κείμενα για τρεις ώρες. Μπορεί να κάτσεις και δέκα μέρες και να μην βγάλεις πρόταση. Είναι η ψυχολογία, τα ερεθίσματα”.
Τι μηνύματα περνάει το stand-up και η κωμωδία γενικότερα; Πώς καταφέρνετε να βγάλετε γέλιο;
Βαγγέλης: “Το πιο δύσκολο σημείο του stand-up είναι το κοινό να καταλάβει ότι εμείς κάνουμε μία παράσταση. Δεν θέλουμε να προσβάλλουμε κάποιον. Για να γελάσει και ο άλλος πρέπει να του δώσεις κάτι με το οποίο θα ταυτιστεί. Πρέπει να υπάρχει και υπερβολή, γιατί όταν κάτι δεν είναι υπερβολικό δεν είναι κι αστείο.”.
Χρήστος: “Η κωμωδία βασίζεται σε δύο πράγματα. Στον αυτοσαρκασμό και στο στερεότυπο. Οπότε, γενικά, έχεις να κάνεις με άσχημα συναισθήματα. Η τραγωδία των χρόνων είναι η κωμωδία. Η πρόθεση δεν είναι να κράξεις κάποιον, αλλά να κράξεις το στερεότυπο. Παίζει μεγάλο ρόλο και η γλώσσα του σώματος. Είναι το 85%, το υπόλοιπο 15% είναι αυτά που θα πεις ”.
Μιχάλης: “Είναι ένα χτύπημα στην πολιτική ορθότητα. Ο κωμικός επάνω στη σκηνή θα πρέπει να είναι λίγο επιθετικός, ως προς το ερέθισμα που πετάει στο κοινό. Να λέει δηλαδή σκληρά πράγματα και να υποβιβάζει τον εαυτό του για να μπορεί να δεχτεί μετά το κοινό τα σκληρά λόγια που θα του έρθουν”.
"Η καλύτερη στιγμή της ζωής μου"... μέχρι την επόμενη
Ποια ήταν η καλύτερή σας παράσταση;
Χρήστος: “Δεν μπορούμε να σου απαντήσουμε, γιατί είμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν είμαστε ακόμα στο επίπεδο να πούμε κάτι τέτοιο. Μαθαίνουμε ακόμα. Τα μαγαζιά στην Κρήτη είναι μετρημένα, η συχνότητα που παίζουμε είναι σποραδική. Σκέψου ότι από εφέτος αρχίσαμε να δουλεύουμε πάρα πολύ τα κείμενά μας, τις τεχνικές μας στο γράψιμο και στη ρητορική. Η καλύτερη παράστασή μας ήταν σε ένα μαγαζί στο Ηράκλειο. Ήταν η πιο επαγγελματική. Μπορώ να σου πω ότι ήταν και η καλύτερη στιγμή της ζωής μου".
Βαγγέλης: “Και η επόμενη θα είναι ακόμα καλύτερη κατά πάσα πιθανότητα, γιατί υπάρχει μία ανοδική πορεία”.
Το 1ο Φεστιβάλ Κωμωδίας Κρήτης στηρίζουν με τη φυσική τους παρουσία οι: Αριστοτέλης Ρήγας, Γιάννης Ρούσσος, Άγγελος Σπηλιόπουλος, Βαγγελιώ Φασουλάκη, Θωμάς Ζάμπρας, Κωνσταντίνος Ραβνιωτόπουλος και ο Δημήτρης Μεντζέλος από τα θρυλικά Ημισκούμπρια.
Υπό την αιγίδα του Δήμου Ηρακλείου.
