Ένα παράξενο ραδιοσήμα που κάποτε θεωρούνταν πιθανό σημάδι εξωγήινης νοημοσύνης σε ένα κοντινό αστρικό σύστημα, ίσως προήλθε από ένα χαλασμένο κομμάτι ανθρώπινης τεχνολογίας, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Στις 29 Απριλίου 2019, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν ένα σήμα που ακτινοβολούσε προς τη Γη, από τον Proxima Centauri (Εγγύτατος Κενταύρου), το πλησιέστερο αστρικό σύστημα στον ήλιο μας (σε απόσταση περίπου 4,2 ετών φωτός) και πατρίδα τουλάχιστον ενός δυνητικά κατοικήσιμου πλανήτη.
Επειδή το ραδιοσήμα ανιχνεύθηκε σε μια στενή ζώνη ραδιοκυμάτων 982 MHz που σπάνια προέρχεται από ανθρώπινα αεροσκάφη ή δορυφόρους, οι ερευνητές το ερμήνευσαν ως πιθανό σημάδι εξωγήινης τεχνολογίας.
Ωστόσο, το ραδιοσήμα – το οποίο διήρκεσε περίπου πέντε ώρες – δεν επανεμφανίστηκε ποτέ κατά τη διάρκεια μεταγενέστερων σαρώσεων του Proxima Centauri. Ο λόγος, σύμφωνα με δύο νέες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στις 25 Οκτωβρίου στο περιοδικό «Nature Astronomy», είναι πιθανότατα επειδή το σήμα δεν προερχόταν από τον Proxima Centauri.
Με άλλα λόγια, το σήμα προερχόταν από το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος.
«Πρόκειται για ανθρωπογενείς ραδιοπαρεμβολές από κάποια τεχνολογία, πιθανότατα στην επιφάνεια της Γης», δήλωσε στο Nature η Σοφία Σέικ, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και συν-συγγραφέας και των δύο μελετών.
Στην πρώτη από τις δύο νέες μελέτες, η Σέικ και οι συνεργάτες της περιγράφουν λεπτομερώς το σήμα -που ονομάστηκε BLC1. Οι αστρονόμοι συνέλαβαν την πεντάωρη καταιγίδα ραδιοκυμάτων με το ραδιοτηλεσκόπιο Parkes Murriyang στη νοτιοανατολική Αυστραλία κατά τη διάρκεια μιας 26ωρης έρευνας του Proxima Centauri. Η έρευνα αποτέλεσε μέρος ενός συνεχιζόμενου προγράμματος αναζήτησης εξωγήινων, αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων, με την ονομασία Breakthrough Listen, το οποίο χρησιμοποιεί τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο για να ανιχνεύσει πιθανά εξωγήινα ραδιοσήματα.
(ESO)
Το τηλεσκόπιο κατέγραψε περισσότερα από 4 εκατομμύρια ραδιοσήματα από την περιοχή του Proxima Centauri κατά τη διάρκεια αυτού του παραθύρου παρατήρησης, αλλά μόνο το BLC1 έκανε εντύπωση στους αστρονόμους, τόσο για τη μεγάλη του διάρκεια όσο και για το περίεργο μήκος κύματος. Η ομάδα απέκλεισε γρήγορα παρεμβολές από δορυφόρους ή άλλα ανθρώπινα αεροσκάφη.
Αφού όμως το σήμα δεν επανεμφανίστηκε σε επόμενες παρατηρήσεις του άστρου, οι ερευνητές έριξαν μια πιο προσεκτική ματιά στα αρχικά τους δεδομένα. Αυτή τη φορά, διαπίστωσαν ότι το αυτοματοποιημένο πρόγραμμα διαλογής τους είχε προηγουμένως παραβλέψει αρκετά σήματα που έμοιαζαν πολύ με το BLC1 αλλά εξέπεμπαν σε διαφορετικές συχνότητες.
Στη δεύτερη από τις δύο νέες μελέτες, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το BLC1 και τα παράξενα ραδιοσήματα, προέρχονταν από την ίδια ραδιοπηγή η οποία πιθανότατα ήταν σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μιλίων από το τηλεσκόπιο Parkes Murriyang. Το γεγονός ότι το σήμα εμφανίστηκε μόνο κατά τη διάρκεια αυτής της πεντάωρης παρατήρησης του Proxima Centauri είναι πιθανότατα σύμπτωση, δήλωσε η ομάδα.
Επειδή το σήμα δεν επανεμφανίστηκε ποτέ, είναι πιθανό να προερχόταν από ένα κομμάτι δυσλειτουργικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού που είτε είχε τεθεί εκτός λειτουργίας είτε επισκευαζόταν, δήλωσε η Σέικ στο «Nature». Το εύρος των συχνοτήτων εντός του σήματος ήταν επίσης «σύμφωνο με τις κοινές συχνότητες ταλαντωτών ρολογιού που χρησιμοποιούνται στα ψηφιακά ηλεκτρονικά συστήματα», έγραψαν οι ερευνητές – γεγονός που υποδηλώνει ότι η πηγή του σήματος ήταν ένα χαλασμένο τηλέφωνο ή υπολογιστής. Η ομάδα θα συνεχίσει να μελετά το σήμα ώστε να εντοπίσει την πηγή.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ένα κοινότοπο κομμάτι της ανθρώπινης τεχνολογίας παραπλανεί τους επιστήμονες. Ένα διάσημο σύνολο «εξωγήινων» σημάτων που εντοπίστηκαν μεταξύ 2011 και 2014 αποδείχθηκε ότι ήταν επιστήμονες που ζέσταιναν το γεύμα τους στο φούρνο μικροκυμάτων. Ωστόσο, το BLC1 ήταν το πρώτο υποψήφιο σήμα που εντοπίστηκε μέσω του προγράμματος Breakthrough Listen, και η ανάλυση που ακολούθησε, παρείχε στους ερευνητές πολύτιμη εμπειρία στην αποκωδικοποίηση «εξωγήινων» ραδιοσημάτων.
