Φιλελεύθεροι –αριστεροί εκλέγουν δήμαρχο Ηρακλείου τον Νικόλαο Κρασαδάκη !

Κώστας Μπογδανίδης
Κώστας Μπογδανίδης

Ο δήμαρχος που άφησε εποχή με τα έργα ύδρευσης

Έρευνα : Κώστας Μπογδανίδης

Η οχταετία Γεωργιάδη, από το 1951 ως το 1959 ,ήταν από τις πιο δημιουργικές που γνώρισε το Ηράκλειο και ο Δήμαρχος ήταν πλέον αποδεκτός απ όλους αφού πρωτίστως ήταν επιτυχημένος. Κι ενώ οι πάντες προτιμούσαν να συνεχίσει το έργο του ο Γεώργιος Γεωργιάδης, μια σειρά από ενέργειες που έγιναν στο παρασκήνιο (ακόμη και σε γνώση του) αλλά και λάθη του ιδίου οδήγησαν στο δήμο τον «επιστρατευμένο » από το Κόμμα Φιλελευθέρων , Νικόλαο Κρασαδάκη.

Ο Κρασαδάκης, από τα επιφανή στελέχη των Φιλελευθέρων είχε διατελέσει υπουργός διοικήσεως Κρήτης στις πρώτες κυβερνήσεις του Κέντρου μεταπολεμικά.

Πως φτάσαμε στη λύση Κρασαδάκη; Πως δεν έγινε δήμαρχος ο Γ. Γεωργιάδης αν και κέρδισε τις εκλογές ; Ποιοι κινούσαν τα νήματα στο παρασκήνιο; Οι απαντήσεις αυτές παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον αφού ίσως πρόκειται για τις δημοτικές εκλογές, που τόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε το παρασκήνιο.



Κυβερνά η ΕΡΕ….

Το πολιτικό κλίμα την περίοδο τούτη είναι φορτισμένο. Στην κυβέρνηση βρίσκεται η ΕΡΕ του Κων. Καραμανλή και την αξιωματική αντιπολίτευση η ΕΔΑ.

Ο Καραμανλής βρίσκεται ήδη 4 χρόνια στην εξουσία, έχει ξεκινήσει η φθορά του και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης δίνουν ένα αγώνα σε όλα τα μέτωπα, όπου η κομματική αντιπαράθεση έχει τον πρώτο λόγο.

Επιδιώκουν με αφορμή τις δημοτικές εκλογές της 5ης Απριλίου 1959 να ανεβάσουν τους τόνους και αν δώσουν μια καθαρά κομματική μάχη απέναντι στην σκληρή κυβέρνηση εκείνων των ετών.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση κάνει προσπάθεια να μην δοθεί έντονο κομματικό χρώμα στις εκλογές αυτές ώστε όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα να μην το χρεωθεί.

Ο δήμος Ηρακλείου δεν μπορούσε να ξεφύγει από το παιγνίδι αυτό. Το κόμμα των Φιλελευθέρων βέβαια δεν είχε ανάγκη να ψάχνει δικό του υποψήφιο αφού ο δήμαρχος ήταν στέλεχός του και είχε εκλεγεί δύο φορές υπό την σημαία του. Η ΕΡΕ ήταν αυτή που είχε το πρόβλημα.



Ξαφνική αλλαγή..

Εντελώς ξαφνικά (;) και ενώ σύμφωνα με την επιτροπή Ηρακλείου του κόμματος των Φιλελευθέρων ο δήμαρχος είχε συμφωνήσει να κατέλθει στις εκλογές ως υποψήφιος το κόμματος, άρχισε να υποστηρίζει τη συγκρότηση «υπερκομματικού » ψηφοδελτίου στο οποίο θα συμμετείχαν Φιλελεύθεροι και Δεξιοί. Είναι άγνωστοι οι πραγματικοί λόγοι για τους οποίους ο Γ. Γεωργιάδης στράφηκε στη λύση του «υπερκομματισμού » και θέλησε στήριξη από την ΕΡΕ. Είναι καθοριστικός ο ρόλος που έπαιξε στο να πεισθεί ο δήμαρχος, ο νέος τότε υφυπουργός Οικισμού Μανόλης Κεφαλογιάννης.

Η απόφαση για κάθοδο του Γεωργιάδη στις εκλογές της 5ης Απριλίου ελήφθη σε μια συνάντηση παραγόντων του Ηρακλείου, που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της εφημερίδας « Μεσόγειος » στις 16 Μαρτίου 1959, Καθαρή Δευτέρα.

Στη συνάντηση αυτή πήραν μέρος ο υφυπουργός Οικισμού Μανόλης Κεφαλογιάννης, ο εκδότης της « Μεσογείου » Αριστοτέλης Γραμματικάκης, ο Εμμ. Γεωργιάδης, ο δημοσιογράφος Κ. Καφετζάκης, ο γιατρός Εμμ. Γαλανάκης, ο Χατζάκης, ο Εργαζάκης, και φυσικά ο άμεσα ενδιαφερόμενος Γεώργιος Γεωργιάδης.

Την ύπαρξη της συνάντησης αυτής αποκάλυψαν στις εφημερίδες με επιστολή τους δέκα στελέχη του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Οι « δέκα » που υπέγραψαν την επιστολή στην οποία κατηγορούσαν το Γεωργιάδη για ετερόκλητη συμμαχία με τη δεξιά, ήταν οι εξής :

Στ. Γιαμαλάκης, Γ. Καρούζος, Ν. Φραγκιαδάκης, Δ. Κριμιζάκης, Ε. Λιαπάκης, Ν. Νταγιαντάς, Αθ. Δανέλλης, Γ. Εργαζάκης, Μιχ. Λεμπιδάκης και Μεν. Ξυλούρης.

Δύο μέρες αργότερα αναλαμβάνει να απαντήσει στους « 10» ο γιατρός Ε. Γαλανάκης, ο οποίος κάνει σαφείς υπαινιγμούς για στελέχη των Φιλελευθέρων που είχαν συμφωνήσει στη συγκρότηση υπερκομματικού ψηφοδελτίου, ενώ αναφέρει και κάποιο περιστατικό με τον Εμμ. Κεφαλογιάννη.

Ο τελευταίος στη συνάντηση, που έγινε στα γραφεία της τοπικής εφημερίδας ενημέρωσε τους παρόντες για μια επαφή που είχε με τον Στ. Γιαμαλάκη, πως ο Ηρακλειώτης γιατρός είχε συμφωνήσει με το υπερκομματικό.

( Σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν στον τύπο των ημερών εκείνων δεν έιανι διόλου απίθανο ο επί 8 χρόνια Πρόεδρος του Δημοτικού συμβουλίου να είχε καταρχήν συμφωνήσει με τη σκέψη αυτή. Βλέποντας όμως πως η γραμμή του Κόμματος ήταν τελείως διαφορετική, προτίμησε να πειθαρχήσει …)

Ο γιατρός Εμμ. Γαλανάκης αναφέρει ακόμη στην επιστολή του πως στη συνάντηση της « Μεσογείου» όλοι οι παρόντες συμφώνησαν εκτός από τον Εργαζάκη, ο οποίος ως την τελευταία στιγμή διατηρούσε κάποιες επιφυλάξεις.

Εκτός κόμματος ο Γεωργιάδης…

Όσοι « αποστάτησαν » ( Γεωργιάδης, Ανδριώτης, Αληγιζάκης, Αντωνόπουλος, Κρητικάκης, Κουφάκης, Καραπιδάκης, Καμπάς, Πατεράκης, Παντελάκης, Σόγιας, Σκουλούδης, Τσικιράκης, Τσιγκάκης, Σινάνης ) με τηλεγράφημά τους στον πρόεδρο του κόμματος των Φιλελευθέρων Σοφοκλή Βενιζέλο προσπαθούν να εξηγήσουν ( και να δικαιολογήσουν) την ενέργειά τους αυτή.

Η απάντηση, όμως, του Βενιζέλου, δεν αφήνει κανένα περιθώριο ;

« Απαντώ εις το τηλεγράφημά σας δια να σας καταστήσω γνωστόν ότι δεν επιδοκιμάζω τας αντιλήψεις σας. Εφόσον το Κόμμα Φιλελευθέρων δια καθαρώς εθνικούς λόγους και προς αποτροπήν αναπότρεπτων συμφορών έδωσε πολιτικό χαρακτήρα εις τας επικέιμενας δημοτικάς εκλογάς όσοι είναι πιστοί εις την Φιλελευθέραν ιδεολογίαν οφείλουν να υποστηρίξουν το αμιγές ψηφοδέλτιον του κ. Κρασαδάκη.

Ο κ. Γεωργιάδης δεχθείς παρά την έντονον άρνησίν μου να συνεργασθεί με την ΕΡΕ διασπά τον αγώνα μας και θέτει εαυτόν εκτός του κόμματος…».



Οι εκλογές του Απριλίου…



Το κλίμα πλέον οξύνεται αρκετά στο ηράκλειο. Ο τέως υπουργός Νικόλαος Κρασαδάκης είναι πιο ήπιος, κομίζοντας την πίστη του στο Φιλελευθερισμό και την αντίθεσή του στα έργα και τις ημέρες της κυβέρνησης της ΕΡΕ, ενώ ο Γεωργιάδης προχωρά ακόμη και σε ακρότητες : κατηγορεί τον Κρασαδάκη πως έχει συμμαχήσει με την αριστερά η οποία κατέρχεται με επικεφαλής τον Εμμ. Μανωλόπουλο.

Προσπαθεί, όμως, να δικαιολογήσει και την στάση του υποστηρίζοντας πως ο ίδιος δεν ευθύνεται για τίποτα και ότι για όλα ευθύνεται ο βουλευτής Μαρής που τον πολέμησε.

Αντίθετα, τον βουλευτή των Φιλελευθέρων οι εφημερίδες της εποχής τον αναφέρουν ως « γεφυροποιό». Ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που προσπάθησε να μεταπείσει τον Γεωργιάδη μεταφέροντας μήνυμα του Σοφοκλή Βενιζέλου.

Στα εκλογές ο Γεωργιάδης κόβει πρώτος το νήμα.

« Δημοτική Πρόοδος » ( Γεωργιάδης ) 8734 ψήφοι ( 43,2 %)

« Δημοτική Φιλελευθέρα Ανόρθωσις» ( Κρασαδάκης) 6769 ( 33,5 %)

« Δημοτικη Αναγέννησις » ( Μανωλόπουλος ) 4.736 ( 23,3 %)

Είναι φανερό πως οι συσχετισμοί σ τις έδρες μετά τα αποτελέσματα αυτά ευνοούν τον Κρασαδάκη αφού υπάρχει ουσιαστικά η « δεδηλωμένη » των Αριστερών να τον ψηφίσουν για δήμαρχο.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι που εξελέγησαν :

Γ. Γεωργιάδης (5994), Γ . Αλεξάκης ( 1125), Ευ. Χατζάκης (565), Γ. Αληγυζάκης (489), Ν. Μεταξάς (452), Γ. Καψετάκης (449), Ελευθ. Κυπριωτάκης (393), Εμμ. Πετράκης ( 376) Γ. Γαβριλάκης (3380, Στ. Περδικογιάννης ( 315),και Άννα Κατσουλογιώργη (311).

Ν. Κρασαδάκης (4328), Κ. Κουβίδης (1038), Ν. Νταγιαντάς (637), Εμμ. Λιαπακης (606),Δ. Τσαπουράκης ( 387), Αλ. Βογιατζάκης (383),Ελευ. Πηγάκης ( 351) και Αντ. Μανασάκης ( 356).

Εμμ. Μανωλόπουλος (3477), Ιωάνν. Αθητάκης, Μ. Λογαριαστάκης (547),Αντ. Μαμαλάκης (567), Κων. Παλαιολόγος (475),Δημ. Κασαμπαλόγλου(388)



Δημαρχία Κρασαδάκη…

Στις 24 Μαΐου του ιδίου έτους το Δημοτικό Συμβούλιο εκλέγει τον Νικόλαο Κρασαδάκη δήμαρχο, ενώ πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου (κατόπιν συμφωνίας) εκλέγεται ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου που στήριζε η ΕΔΑ Εμμ. Μανωλόπουλος.

Η τετραετία Νικ. Κρασαδάκη ( 1959 – 1964) ήταν από τις καλύτερες που γνώρισε το Ηράκλειο. Μια σειρά έργων ( συνέχεια αυτών που είχαν ξεκινήσει αλλά και νέων με μελέτες που εκπονήθηκαν ) συνέβαλαν στην ανάπλαση της πόλης συστηματικά.

Στην περίοδο της δημαρχίας Κρασαδάκη στάθηκε δυνατό να αποχωρήσουν τα έργα ύδρευσης με τα οποία μεταφερόταν το νερό από τις πηγές Μαλίων ( έγινε μετά από ενίσχυση των Αμερικάνων). Ήταν το « έργο ζωής» του δημάρχου αφού δρομολογήθηκε λύση για το χρόνιο πρόβλημα της ύδρευσης του Ηρακλείου.( Ένα έργο για το οποίο ο δήμαρχος βραβεύτηκε από το Δήμο το 1963 με το χρυσό μετάλλιο της πόλης …)

Ο Ν. Κρασαδάκης εγκαινίασε στη διάρκεια της θητείας του τη Νέα Δημοτική Λαχαναγορά, προχώρησε στην ανακαίνιση του Πανανείου, αλλά και δύο κτίρια : τη Λότζια και το Δημοτικό μέγαρο της πλατείας Δασκαλογιάννη.

Ο Νικ. Κρασαδάκης έμεινε στις μνήμες των Ηρακλειωτών ως ο άνθρωπος που παρέμεινε πιστός στο κόμμα των Φιλελευθέρων ως το τέλος της ζωής του. Με την παρομειώδη πάντα μετριοπάθειά του…

ΠΗΓΕΣ : Εφημερίδα ΤΟΛΜΗ, Έρευνα Κώστας Μπογδανίδης

Αρχεία Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ